چربی خون به دو نوع کلی کلسترول و تری گلیسرید تقسیم می­شود. کلسترول خود به دو نوع عمده کلسترول مضر یا ال دی ال (LDL) و کلسترول مفید یا اچ دی ال (HDL) تقسیم می­‌شود. کلسترول ماده­‌ای است از جنس چربی و مومی شکل که در تمام سلول­‌های بدن وجود دارد و برای ادامه زندگی ماده­‌ای حیاتی و ضروری است.

چربی خون (کلسترول)  به دو طریق در بدن به وجود می‌­آید:

1. چربی خون (کلسترول) ساخته شده در بدن: بیشترین چربی خون (کلسترول) را کبد می‌­سازد.
2. چربی خون (کلسترول) وارد شده به بدن از طریق خوردن مواد غذایی از جمله: گوشت قرمز، مرغ، ماهی و لبنیات.

در اغلب اوقات افزایش میزان چربی خون (کلسترول) در خون منجر به رسوب آن­‌ها در رگ‌­های خونی، تنگ شدن رگ­‌ها و در نتیجه کاهش خون‌رسانی به قلب می­‌شود. باریک شدن رگ‌­ها منجر به تصلب شریان و درنتیجه ابتلا به انواع بیماری­‌های قلبی می‌شود. خطر چربی خون (کلسترول) بالا از سن 20 سالگی آغاز می‌شود و با افزایش سن این خطر افزایش می‌یابد.

علل ابتلا به چربی خون (کلسترول) بالا

• سابقه‌ی خانوادگی در ابتلا به چربی خون (کلسترول) بالا
• سبک زندگی ناسالم شامل رژیم غذایی ناسالم (مصرف روغن‌های جامد و کره برای پخت غذا، استفاده از محصولات حیوانی، مصرف غذاهای آماده یا فست فود‌ها)
• بی‌تحرکی
• ابتلا به اضافه وزن و چاقی

علائم ابتلا به چربی خون (کلسترول) بالا

در اغلب اوقات چربی خون معمولاً علائم خاصی ندارد و انجام آزمایش خون تنها راه تعیین میزان چربی خون است. در تعداد کمی از بیماران ممکن است حلقه سفید رنگی دور گودی چشم و یا رسوبات زرد رنگ چربی را در روی پلک ببینیم. این رسوبات چربی ممکن است بعضاً بر روی زانو، آرنج، کف دست، مفاصل انگشتان و یا پاشنه پا نیز دیده شوند که در این موارد باید به فکر ارثی بودن بیماری بود و تمام افراد خانواده را مورد بررسی و آزمایش دقیق قرار داد. علائم ذکر شده در زیر از دیگر علائم چربی خون می‌­باشند که در برخی مواقع ممکن است مرتبط با علائم دیگر بیماری­‌ها نیز باشند.

• احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن
• خواب آلودگی
• سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می‌شود.
• سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می‌کند.
• خشکی و یا تلخی دهان
• سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علائمی از این دست، به خصوص پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علائم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه.
• افزایش تعریق بدن

پیشگیری از ابتلا به چربی خون (کلسترول) بالا

پیشگیری از چربی خون (کلسترول) بالا از طریق داشتن سبک زندگی سالم امکان پذیر است. برخی از توصیه­‌ها برای پیشگیری از چربی خون (کلسترول) بالا عبارتند از:

• اصلاح رژیم غذایی
  • میزان مصرف چربی­‌ها و روغن‌­های مضر در رژیم غذایی خود را کاهش دهید.
  • مصرف مواد غذایی حیوانی که دارای کلسترول بالا هستند مانند مغز گوسفند، جگر مرغ، كلیه گوسفند، قلب، ‌امعاء و احشاء و میگو را محدود کنید.
  • هنگام استفاده از مرغ، آن را بدون پوست مصرف کنید.
  • قبل از پخت، چربی‌‎های قابل رویت گوشت و مرغ را جدا کنید.
  • ماهی خصوصاً ماهی­‌های پرچرب مانند سالمون به جای گوشت­‌های قرمز پرچرب استفاده کنید. مصرف ماهی به دلیل داشتن چربی مفید امگا 3 به صورت دو بار در هفته توصیه می‎‌شود.
  • مصرف میگو را محدود نمایید. مصرف میگو به دلیل داشتن مقداری کلسترول، به صورت مداوم توصیه نمی‎‌شود.
  • از روغن­‌های سالم‌­تر و گیاهی به جای روغن جامد و کره برای پخت غذا استفاده کنید.
  • مصرف شیرینی‌­ها، نوشابه‌­های شیرین و نیرو زا، شکلات و … را محدود کنید.
  • سعی كنید از مواد غذایی فیبردار مانند: سبزی‎‌های مختلف و میوه‌‎ها، نان سبوس‌‌دار، لوبیا، عدس، نخود، ماش، لپه، باقلا و غلات، گندم و جو بیشتر استفاده كنید.
  • غذاهایی که در اغلب رستوران‌ها و مراکز تهیه غذاهای سرپایی سرو می‌شوند دارای چربی و کلسترول بسیار بالایی هستند، مصرف آن‌‎ها را كاهش دهید.
  • آجیل (در حد متعادل) مصرف کنید، چنان­چه آجیل بیش از حد متعادل مصرف شود، چربی خون را افزایش می‎دهد.
  • انواع مربا، کره، خامه و سرشیر را کم‌تر مصرف کنید.
  • از مصرف بیش از حد تخم مرغ به خصوص زرده تخم مرغ بپرهیزید. در هفته بیش از 3 تخم مرغ مصرف نكنید. می‎توانید به ازای یک زرده تخم مرغ از دو سفیده در غذا استفاده كنید.
• تغییر عادات غذا خوردن
  • از بشقاب کوچک‌تر هنگام غذا خوردن استفاده کنید.
  • آهسته غذا بخورید.
  • غذا قبل از احساس سیری کامل، غذا خوردن را متوقف کنید.
  • در خارج از منزل غذا را با سایز کوچک‌تر سفارش دهید.

• ورزش و فعالیت بدنی منظم
  • به صورت منظم ورزش کنید. انجام ورزش منظم قبل از خوردن وعده‌های غذایی پرچرب، به طور قابل ملاحظه‌ای اچ دی ال را افزایش می‌­دهد.
• حفظ وزن متعادل
  • در جهت حفظ وزن متعادل تلاش کنید.