مدیریت بیماری
ذات الریه در اطفال
هوایی که با هر تنفس وارد ریهها میشوند از بینی، نای، نایژه، نایژک و کیسههای هوایی عبور میکند. بینی برای محافظت از میکروب ها، گرد و غبار و دیگر عوامل عفونی، از مخاط و مو پوشیده شده است. هنگامیکه مخاط بینی قادر به جلوگیری از ورود عوامل عفونی به ریهها نباشد، این عوامل عفونی به اندامهای داخلی وارد و منجر به بیماری میشوند. ذات الریه یا پنومونی یک عفونت تنفسی شایع است که قسمتهای پایین ریه را درگیر میکند.
علائم و نشانهها
- علائم اولیه شامل تب اغلب با درجه بالا و لرز
- سرفه مداوم، سرفه خلط دار به رنگ زنگ زده یا سبز و یا آغشته به خون در ذات الریه ناشی از باکتری و سرفه خشک در ذات الریه ناشی از ویروس
- اشکال در تنفس، تنفس سریع و احساس تنگی نفس
- سردرد، از دست دادن اشتها، ضعف، بیحالی، تهوع، استفراغ، اسهال
- درد بیش از حد قفسه سینه که اغلب با سرفه یا تنفس بدتر میشود.
- تعریق بیش از حد
- ضربان قلب سریع
- احساس خستگی یا ضعف زیاد
علل شایع
- باکتریهای خاص
- ویروسها
- قارچها
عوامل تشدید کننده خطر
- سن پایین
- وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین
- بیماری مزمن مانند اختلالات کلیوی، بیماریهای مربوط به ریه و دیابت
- وزن کم موقع تولد
- عدم تغذیه با شیر مادر
- سوء تغذیه
- در معرض دود سیگار بودن
- سیستم ایمنی بدن ضعیف مانند ابتلا به ایدز و یا بیماریهایی با نقص ایمنی
عوارض احتمالی
- تجمع مايع بين دو لايه پرده پوشاننده ريهها
- گسترش عفونت
- آبسه ريه (تجمع چرک در ریه)
تشخیص
- معاینه توسط پزشک و بررسی علائم و نشانهها
- تصویربرداری از قفسه سینه
- بررسیهای آزمايشگاهی نظير كشت خلط، كشت خون و شمارش سلولهای خونی
- اسكن ريه
درمان
- در ذات الریهای که توسط باکتری ایجاد میشود آنتی بیوتیک شروع میشود.
- ذات الریه ناشی از ویروس معمولا با آنتی بیوتیک درمان نمیشود. با درمان در منزل، مانند استراحت و درمان سرفه معمولا خوب میشود.
- در ذات الریه شدید و مقاوم به درمان بستری شدن در بیمارستان ممکن است لازم باشد.
- فیزیوتراپی قفسه سینه و اکسیژن درمانی از درمانهای اصلی بیماری محسوب میشوند.
نکاتی که لازم است به منظور مراقبت بهتر و بهبودی سریعتر در منزل رعایت کنید.
- انجام فعاليتهای متناسب با سطح تحمل و سن کودک از طريق برنامهريزی، به طوری که با استراحت کودک تداخل ننمايد.
- تغذیه مناسب بخصوص درکودکان عامل مهمی در پیشگیری از عفونتهای ریه است. لذا در طول مدت بیماری و بعد از آن با زیاد کردن تعداد وعدههای غذایی از عقب ماندن رشد کودک جلوگیری کنید. بهتر است از غذاهایی مانند سوپ، آش، فرنی و … که احتیاج به جویدن ندارند، استفاده کنید.
- در طول درمان و تا حصول بهبودی کامل از دادن مواد غذایی همچون موز، شیرینی و شکلات، آجیل و دانههای روغنی که باعث تحریک سرفه و افزایش درد قفسه سینه میشوند، خودداری کنید.
- از دادن غذاهای سرخ کرده، پر ادویه و محرکهایی مانند کیکها و آبمیوههای صنعتی به کودک خودداری کنید.
- با استفاده از یک دستگاه مرطوب کننده هوا با بخار و بخور گرم رطوبت کافی را برای تنفس راحتترکودک فراهم کنید (طبق نظر پزشک).
- از مواجهه با سرما یا خیس بودن لباس کودک در هوای سرد خودداری کنید.
- کودکانی که مبتلا به این بیماری شده اند حتی پس از بهبود نیز ریههای حساس تر نسبت به دیگران داشته و همواره باید جوانب احتیاط را رعایت کنید. مواردی همچون بوی سیگار، حشرهکشها، اسپری خوشبوکننده و وایتکس و شیشهشو، عطر گلها و گیاهان به خصوص در فصل بهار و هنگام گرده افشانی گیاهان و … از مواردی است که همواره باید رعایت کنید.
در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمائید؟
در صورتی که کودک شما دارای علائم زیر بود سریعاً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل در تنفس یا تنفس غیرطبیعی سریع، رنگ مایل به آبی یا خاکستری در ناخنها و لبها، تب بالاتراز (38 درجه سانتیگراد)، سختی در تنفس حتی در هنگام استراحت، کشیده شدن عضلات بین دندهای در هنگام تنفس به داخل.
- جهت پیگیری درمان، قبل از اتمام دارو به پزشک معالج مراجعه نمائید.