پیلینگ شیمیایی، روشی است که در آن یک محلول شیمیایی روی پوست اعمال می شود تا لایه‌های فوقانی پوست را برداشته و پس از لایه برداری، پوست صاف‌تر و جوان‌تر به نظر برسد.

از این روش برای بهبود چین و چروک، تغییر رنگ پوست و بهبود جای زخم استفاده می‌شود که ممکن است به همراه دیگر روش‌های جراحی و زیبایی انجام گیرد.

پیلینگ شیمیایی بسته به دلخواه فرد و نیاز وی به انواع سطحی، متوسط و یا عمیق تقسیم می‌شود. در هر سطح از لایه برداری، از مواد و محلول‌های شیمیایی متفاوتی استفاده می‌شود که هرچه سطح لایه برداری عمیق‌تر باشد، نتایج واضح‌تر و در زمان بهبود نیز طولانی‌تر خواهد بود.

دلایل انجام

پیلینگ شیمیایی پوست برای درمان مشکلات پوستی متعددی به کار گرفته می‌شود. بسته به بافت‌هایی که تحت تاثیر این روش قرار می‌گیرند، این روش به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• پیلینگ شیمیایی سطحی: این نوع پیلینگ لایه خارجی پوست را بر می‌دارد. این روش برای بهبود چروک‌های ریز، آکنه و افزایش توناژ پوستی به کار می‌رود. شما باید این روش را بسته به نتایج مورد نظر هر دو تا پنج هفته یک‌بار انجام دهید.
• پیلینگ شیمیایی متوسط: این نوع از پیلینگ سلول‌های پوستی لایه خارجی و بخش بالایی لایه میانی پوست را بر می‌دارد. پیلینگ شیمیایی متوسط نیز برای درمان چروک‌های پوستی، جای آکنه و افزایش توناژ پوستی استفاده می‌شود. برای تثبیت اثرات ایجاد شده، باید این روش را بعد از 3 تا 9 ماه تکرار کنید.
• پیلینگی پوستی عمیق: پیلینگ شیمیایی عمیق سلول‌های پوستی لایه خارجی و بخش میانی لایه داخلی پوست را بر می‌دارد. در صورت داشتن چروک های عمیق پوستی، جای زخم‌های عمیق‌تر، استفاده از روش پیلینگ شیمیایی عمیق توصیه می‌شود. این نوع از پیلینگ پوستی تنها یک‌بار انجام می‌شود.

عوارض احتمالی

• قرمزی: روش پیلینگ شیمیایی پوست به طور طبیعی موجب قرمزی پوست می‌شود. بعد از پیلینگ شیمیایی متوسط یا عمیق قرمزی ممکن است برای مدت‌ها باقی بماند.
• اسکار (جای زخم): در موارد نادر، این روش موجب بروز جای زخم عموما در بخش پایینی صورت می‌گردد. آنتی بیوتیک‌ها و داروهای استروئیدی برای نرم کردن این اسکارها استفاده می‌شوند.
• تغییر در رنگ پوست: پیلینگ شیمیایی ممکن است موجب تیره تر و یا روشن‌تر شدن رنگ طبیعی پوست گردد. تیره‌تر شدن پوست معمولا بعد از پیلینگ شیمیایی سطحی رخ می‌دهد در حالی که روشن‌تر شدن پوست بعد از پیلینگ عمیق پوست ظاهر می‌گردد. این تغییرات در افرادی با پوست تیره‌تر شایع است و می‌تواند دائمی باشد.
• عفونت: پیلینگ شیمیایی پوست ممکن است موجب فعالیت ویروس هرپس (ویروسی که موجب تب خال می‌گردد) شود. ندرتا پیلینگ پوست موجب عفونت باکتریایی یا قارچی می‌گردد.

• آسیب قلبی، کلیوی و کبدی: برای پیلینگ شیمیایی عمیق از فنول استفاده می‌کنند که می‌تواند  موجب بی‌نظمی در ضربان قلب شود. فنول همچنین به کبد و کلیه آسیب می‌رساند. برای کم کردن زمان قرار گیری در معرض فنول، پیلینگ شیمیایی عمیق در بازه‌های 10-20 دقیقه‌ای انجام می‌شود.

روش پیلینگ شیمیایی قادر به کاهش اندازه منافذ پوستی یا برداشتن اسکارها یا چروک‌های عمیق نیست. پیلینگ شیمیایی پوست برای همه افراد قابل انجام نیست. گروه‌های زیر برای انجام این روش باید حتما با پزشک مشورت کنند:

• داروی ضد آکنه ایزوترتینوئین را در شش ماه گذشته مصرف کرده‌اید.
• رنگ پوست‌تان تیره باشد.
• سابقه داشتن کلوئیدها (نواحی از پوست که دچار رشد بیش از حد بافت ناشی از جای زخم شده‌اند).

• رنگدانه‌های پوستی غیر طبیعی
• سابقه ابتلا به تب خال‌های شدید یا مکرر

مزایای پیلینگ شیمیایی

پیلینگ شیمیایی می‌تواند تا حد زیادی پوست شما را بازسازی نماید. در صورتی‌که این روش توسط پزشک متخصص انجام پذیرد، می‌تواند تا حد زیادی پوست بدن را از شر سلول‌های مرده خلاص کرده و زیبایی و جوانی را به آن بازگرداند. در ذیل به برخی از مزایای پیلینگ شیمیایی اشاره می نماییم:

• کاهش خط و خطوط به وجود آمده بر روی صورت در نقاطی همچون زیر چشم‌ها و خط خنده
• امکان از بین بردن چین و چروک های ریزی که بر اثر تابش نور آفتاب و یا افزایش سن به وجود آمده‌اند.
• بهبود جای زخم‌های قدیمی و زخم‌هایی که بر اثر آکنه و بخیه جراحی به وجود آمده اند.
• امکان درمان جوش‌های زیر پوستی و ملتهب

پیلینگ شیمیایی می‌تواند موجب از بین بردن لک‌ها، کک و مک‌ها و بد رنگی‌های پوستی ناشی از بارداری و قرار گرفتن بیش از حد در معرض تابش مستقیم نور آفتاب شود.

در صورتی‌که پیلینگ شیمیایی توسط فرد متخصص صورت گیرد، می‌تواند موجب بالا بردن اعتماد به نفس و زیبایی پوست بدن شود.

اقدامات پیش از عمل

قبل از انجام روش پیلینگ شیمیایی، پزشک ممکن است موارد زیر را در فرد متقاضی بررسی نماید:

• بررسی سابقه پزشکی: اگر قصد انجام پیلینگ شیمیایی عمیق را دارید، برای پاسخ دادن به سوالاتی پیرامون وضعیت بالینی خود در گذشته و حال حاضر مخصوصا وضعیت قلب، کلیه و کبد آماده باشید. پزشک را از داروهای مصرفی، آن‌هایی که اخیرا مصرف کرده‌اید خصوصا داروهایی که موجب حساسیت پوست به نور خورشید می‌شوند و همچنین روش‌های زیبایی پوستی که اخیرا انجام داده‌اید، مطلع سازید. در صورت استفاده از کرم رتینوئید که نفوذ پذیری پیلینگ را افزایش می‌دهد، پزشک را در جریان قرار دهید.
• معاینه بدنی: پزشک نواحی از پوست شما را که تحت پیلینگ شیمیایی قرار خواهند گرفت، بررسی می‌کند. بسته به مشخصه‌های فیزیکی شما برای مثال توناژ و ضخامت پوست، نوع روش پیلینگ شیمیایی انتخاب می‌گردد.
• صحبت در مورد انتظارات: در مورد تصورات و انتظارات خود و همچنین عوارض پیلینگ شیمیایی با پزشک صحبت کنید. می‌توانید در مورد میزان درمان مورد نیاز و مدت زمان بهبودی بعد از روش پیلینگ شیمیایی با پزشک خود مشورت کنید.

توصیه‌های عمومی پیش از پیلینگ شیمیایی

• اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب

به منظور جلوگیری از بروز رنگدانه‌های غیرعادی در پوست ناحیه‌ی مورد نظر جهت پیلینگ، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند تا از قرار گرفتن بدون استفاده از کرم ضد آفتاب مناسب، در معرض آفتاب خودداری کند.

• اجتناب از انجام برخی اعمال زیبایی

ممکن است پزشک توصیه کند، پیش از پیلینگ شیمیایی، از انجام روش‌های زیبایی مانند رفع موهای زائد با شمع و … اجتناب شود.

• آماده کردن منزل جهت مراقبت‌های پس از عمل

اگر قرار است پیلینگ متوسط یا عمیق انجام شود، لازم است هماهنگی‌های لازم جهت مراقبت‌های بعد از عمل انجام گیرد.

روش انجام پیلینگ شیمیایی عمیق

در صورتی‌که اطلاعات مناسبی در مورد پیلینگ شیمیایی داشته باشید می‌توانید راحت‌تر برای انجام این فرآیند آماده شوید. در ذیل به برخی از مراحل انجام پیلینگ شیمیایی عمیق اشاره می‌نماییم:

• همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره گردید، پیش از شروع جلسه پیلینگ شیمیایی، کرم‌های بی‌حسی موضعی بر روی پوست اعمال می‌شوند.
• پس از آنکه کرم‌های بی‌حسی بر روی پوست اثر کرد، ماده شیمیایی مخصوصی به منظور لایه‌برداری بر روی پوست با استفاده از برس مالیده می‌شود.
• بعد از اتمام عملیات این مواد با آب شسته می‌شوند.
• لایه نازکی از کرم مرطوب کننده به منظور حفظ طراوت پوست بر روی آن کشیده می‌شود. برخی اوقات جراح فوق تخصص پلاستیک پوست صورت را با گاز استریل می‌پوشاند.

عوارض احتمالی پیلینگ شیمیایی عمیق

پیلینگ شیمیایی پوست همانند هر روش درمانی دیگری، در صورتی‌که توسط پزشک متخصص انجام نگیرد، می‌تواند پیامدهایی را برای مصرف کننده به همراه داشته باشد. لذا مواد شیمیایی می‌بایست با دوز مشخص بر روی پوست مالیده شوند.

محافظت در مقابل تابش مستقیم نور خورشید از نواحی ای که پیلینگ شیمیایی بر روی آن‌ها انجام گرفته است، ضروری می‌باشد. پیلینگ شیمیایی برای افراد مبتلا به مشکلات قلبی توصیه نمی‌شود. البته پیش از انجام این روش جراح فوق تخصص پلاستیک خود را از سابقه بیماری‌های خاص و پرونده پزشکی مطلع سازید.

روش انجام پیلینگ شیمیایی متوسط

پیش از انجام هر فرآیند درمانی بهتر است با مراحل انجام آن آشنا شوید. در ذیل به برخی از این مراحل اشاره می‌نماییم:

• در ابتدا می‌بایست پوست از هر نوع ماده‌ای پاک شود.
• در مرحله بعدی ماده شیمیایی بر روی پوست برس شده و چند دقیقه بر روی پوست باقی می‌ماند. در این شرایط ممکن است پوست دچار سوزش شده و حسی همانند گزش پیدا نماید.
• ناحیه‌ای که درمان بر روی آن انجام گرفته است، ممکن است به رنگ خاکستری روشن در بیاید.
• مواد شیمیایی که بر روی پوست قرار گرفته بودند به وسیله کمپرس یخ حاوی مواد موثر خنثی می‌شوند.

عوارض احتمالی پیلینگ شیمیایی متوسط

در طول فرایند پیلینگ شیمیایی متوسط زمانیکه‌ تری کلرواستیک اسید (TCA) بر روی پوست قرار می‌گیرد، ممکن است موجب ایجاد تجربه قرمزی، گزش، پوسته پوسته شدن پوست شود. بسیاری از عوارض شایع پیلینگ شیمیایی متوسط همانند آفتاب سوختگی شدید می‌باشد.

اگرچه پیلینگ شیمیایی متوسط موجب بی‌رنگی کامل پوست نمی‌شود، اما ممکن است موجب تغییر رنگ پوست شود. طبق توصیه جراحان پلاستیک تا چند ماه پس از پیلینگ شیمیایی متوسط می‌بایست از کرم‌های ضد آفتاب مناسب بر روی پوست استفاده شود. این کار موجب می‌شود تا از لایه پوستی که به تازگی شکل گرفته، محافظت شود. حال به منظور آگاهی بیش‌تر توجه شما را به سایر عوارض پیلینگ شیمیایی متوسط جلب می‌نماییم.

• افزایش رنگ دانه‌های پوست حتی زمانی‌که از ضد آفتاب استفاده شود (این عارضه موجب تیره شدن قسمت‌هایی از پوست می‌شود).
• زخم‌های زودگذر و غیر دائمی از دیگر عوارضی است که به ندرت پیش می‌آید.
• قرمزی ممکن است برای هر کسی پس از پیلینگ شیمیایی متوسط پیش بیاید و تا چند ماه پس از این پروسه با فرد باقی بماند.

روش انجام پیلینگ شیمیایی سطحی

پیلینگ شیمیایی سبک برای اشخاصی که پوست آنها دچار چروک‌های ریز، آکنه، خشکی و لکه‌های پوستی شده است، می‌تواند انتخاب درستی باشد.

این نوع از پیلینگ شیمیایی تنها لایه خارجی پوست را تحت تأثیر قرار داده و لایه نازکی ازآن را برمی‌دارد. نتیجه آن‌که پوست از درخشش خاصی برخوردار شده و سالم‌تر به نظر می‌رسد.

رایج‌ترین موادی که در این فرآیند استفاده می‌شوند، اسیدهای آلفاهیدروکسی و بتاهیدروکسی اسید می باشند که اسید گلیکولیک، لاکتیک اسید، سالیسیلیک اسید و مالئیک اسید در این دسته بندی قرار می‌گیرند.

تمامی موادی که در پیلینگ شیمیایی عمیق استفاده می‌شوند، به صورت ملایم‌تر و خفیف‌تر در این روش نیز کاربرد دارند. به منظور رسیدن به نتیجه مثبت نهایی ادامه جلسات درمانی پیشنهاد می‌شود.

در ذیل به برخی از مراحل پیلینگ شیمیایی سبک اشاره می‌نماییم:

• در ابتدا پوست می‌بایست از هر نوع آلودگی، کرم‌ها و لوازم آرایشی پاک شود.
• ماده شیمیایی بر روی پوست برس شده و تا چند دقیقه بر روی پوست باقی می‌ماند. در این مرحله شما ممکن است کمی احساس سوزش داشته باشید.
• ماده شیمیایی پس از اتمام فرآیند از روی پوست پاک شده و سپس پوست با مواد مناسب خنثی می‌شود.

عوارض احتمالی پیلینگ شیمیایی سطحی

پس از انجام پیلینگ شیمیایی سبک ممکن است تجربه قرمزی، سوزش، پوسته ریزی و سوزن سوزن شدن پوست را داشته باشید. همچنین در برخی موارد ممکن است فرد دچار بدرنگی پوست و حتی عفونت شود.

نتایج

پیلینگ شیمیایی سطحی می تواند بافت و قوام پوست را بهبود بخشیده و باعث کاهش چروک های ظاهری پوست شود. نتایج ممکن است در ابتدا خفیف باشند ولی با تکرار درمان و جلسات متعدد، نتایج واضح‌تر خواهند شد. پس از انجام این روش،‌ از قرار گرفتن در معرض آفتاب اجتناب کنید تا سلول های پوستی جدید به‌ وجود بیایند.

در صورتی که تحت پیلینگ شیمیایی متوسط قرار گرفته اید، پوست به میزان قابل توجهی صاف می‌شود که توصیه می‌شود تا ماه‌ها پس از درمان، از قرار گرفتن مستقیم در معرض آفتاب اجتناب کنید.

پس از پیلینگ شیمیایی عمیق، پوست محل درمان به طرز قابل توجهی بهبود می‌یابد که در این صورت لازم است به طور دائمی پوست خود را از قرار گرفتن مستقیم در معرض آفتاب، محافظت کنید.

به خاطر داشته باشید که نتایج پیلینگ شیمیایی ممکن است دائمی نباشند و با افزایش سن و ایجاد خطوط جدید نیاز به درمان مجدد وجود داشته باشد.