بیماری بهجت، همچنین سندرم بهجت نامیده می‌شود. این عارضه نوعی اختلال نادر است که باعث التهاب عروق خونی در سراسر بدن می‌گردد.

این بیماری منجر به علائم و نشانه‌های متعددی می‌شود که در ابتدا غیر مرتبط به نظر می‌رسد. این علائم شامل زخم‌های دهانی، التهاب چشم، خارش و ضایعات پوستی و زخم‌های تناسلی می‌شود. اثرات بیماری بهجت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است خود به خود برطرف شود. درمان شامل داروهایی برای کاهش علائم و نشانه‌های بیماری بهجت و همچنین برای جلوگیری از عوارض جدی مانند کوری می‌شود.

علائم و نشانه‌ها

علائم بیماری بهجت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. ممکن است به خودی خود ناپدید شود و یا مجددا عود کند. علائم و نشانه‌های این عارضه به قسمت‌هایی از بدن دارد که دچار عارضه شده‌اند، بستگی دارد. نواحی که معمولا توسط بیماری بهجت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، عبارتند از:

• دهان

زخم‌های دهانی شایع‌ترین علامت بیماری بهجت هستند‌. این ضایعات به سرعت به دور دهان منتقل می‌شوند و بسیار دردناک می‌باشند. زخم‌ها معمولا پس از یک تا سه هفته خود به خود التیام می‌یابند.

• ناحیه تناسلی

افراد مبتلا به بیماری بهجت ممکن است دچار زخم‌های آلت تناسلی شوند. معمولا زخم‌های باز یا قرمزی در کیسه بیضه یا فرج رخ دهد. زخم‌های دستگاه تناسلی نیز دردناک هستند ولی معمولا کم‌تر عود می‌کنند.

• چشم

بیماری بهجت ممکن است باعث التهاب چشم شود (بیماری به نام یووئیت). یووئیت باعث قرمزی، درد و تاری دید در یک یا هر دو چشم می‌شود. در افراد مبتلا به بیماری بهجت، این شرایط ممکن است مکررا عود کند.

• التهاب مفصلی

بیماری بهجت می‌تواند باعث تورم مفصل و درد زانو شود. مچ پا، آرنج یا مچ دست نیز ممکن است درگیر شود. علائم و نشانه‌ها ممکن است یک تا سه هفته به طول بیانجامد و خود به خود رفع شوند.

• سیستم عروقی

ممکن است التهاب در عروق خونی (رگ‌ها و شریان‌ها) رخ دهد و به هنگام خون لختگی باعث قرمزی، درد و تورم در دست‌ها یا پاها شود. التهاب در عروق اصلی می‌تواند به عوارض جدی مانند، آنوریسم و یا انسداد رگ‌ها منجر شود.

• پوست

مشکلات پوستی می‌تواند متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است دچار ضایعاتی به شکل آکنه یا جوش‌های چرکی در بدن شوند اما برخی دیگر ممکن است دچار قرمزی، تورم ندول بر روی پوست، به خصوص در پایین پاها شوند.

• دستگاه گوارش

بیماری بهجت ممکن است دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد (از جمله درد شکم، اسهال و خونریزی).

• مغز

بیماری بهجت ممکن است باعث التهاب در مغز و سیستم عصبی و در نتیجه منجر به سردرد، تب، گیجی و عدم تعادل و یا سکته مغزی شود.

علل شایع

هیچکس نمی‌داند دقیقا چه چیزی باعث بوجود آمدن بیماری بهجت می‌شود. اما ممکن است یک اختلال خود ایمنی باشد. این احتمال وجود دارد که عوامل ژنتیکی و محیطی نیز نقش داشته باشند. برخی از محققان معتقدند، ممکن است نوعی ویروس و یا باکتری باعث این بیماری در افرادی که دارای ژن‌های خاصی هستند، شود.

عوامل تشدید کننده خطر

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری بهجت را افزایش دهند، عبارتند از:

• سن

بیماری بهجت معمولا مردان و زنان 20 تا 30 سال را درگیر می‌کند، هرچند کودکان و سالمندان نیز می‌توانند دچار این عارضه شوند.

• محل سکونت

افرادی که در کشورهای خاورمیانه و خاور دور، از جمله ترکیه، ایران، ژاپن و چین زندگی می‌کنند، بیشتر دچار این بیماری می‌شوند.

• جنسیت

درحالی که بیماری بهجت در مردان و زنان رخ می‌دهد، اما این بیماری معمولا در مردان بیشتر دیده می‌شود.

• ژن

داشتن ژن‌های خاص خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

عوارض احتمالی

پیامدهای ناشی از بیماری بهجت به علائم و نشانه‌های آن بستگی دارد. به عنوان مثال اگر یووئیت درمان نشود می‌تواند منجر به کاهش دید و یا حتی کوری شود. افراد مبتلا به علائم و نشانه‌های بیماری بهجت حتما هر چند وقت یکبار باید به چشم پزشک مراجعه کنند تا از بروز کوری و یا تاری دید جلوگیری به عمل آید.

تشخیص

هیچ آزمایش خاصی نمی‌تواند به طور قطع تعیین کند که آیا دچار این بیماری شده‌‍‌اید یا نه. اما پزشک در درجه اول با اتکا بر علائم و نشانه‌ها این بیماری را تشخیص می‌دهد. پزشک ممکن است برای رد بیماری‌‍‌های دیگر آزمایش خون یا سایر آزمایشات را انجام دهد.

 معیارهایی برای تشخیص بیماری بهجت وجود دارد، اما همیشه این معیارها برای تشخیص بیماری ضروری نیست. پزشک ممکن است عوامل دیگری را برای تکمیل تشخیص خود استفاده کند.

• زخم‌های دهانی

تقریبا یکی از علائم بیماری بهجت، زخم‌های دهانی خواهد بود. بروز زخم دهانی حداقل سه بار در سال یکی از معیارهای تشخیصی برای بیماری بهجت است.

علاوه بر این، برای تشخیص بیماری بهجت باید حداقل دو علامت دیگر داشته باشید، مانند:

• • زخم تناسلی
  • مشکلات چشمی
  • زخم‌های پوستی
  • آزمایش پاترژی مثبت: آزمایشی است که به همراه HLA-B5 در جهت شناسایی بیماری بهجت بکار می‌رود. در این تست، بازوی فرد بیمار بوسیله یک سوزن کوچک سوراخ می‌شود و زمانی که برآمدگی در ناحیه‌ای که تزریق صورت گرفته بود پدیدار شود این تست مثبت می‌باشد.

درمان

هیچ درمانی برای بیماری بهجت وجود ندارد. اگر دچار فرم خفیف این بیماری شده باشید، ممکن است برای کنترل موقت درد و التهاب دارو تجویز شود.

اگر علائم و نشانه‌های این عارضه شدید باشد، پزشک ممکن است داروهایی را برای کنترل علائم و نشانه‌های بیماری بهجت در کل بدن، علاوه بر دارو عود موقت، تجویز نماید.

درمان علائم فردی و نشانه‌های بیماری بهجت

• کرم، ژل و پماد پوستی

داروهای کورتیکواستروئید موضعی به منظور کاهش التهاب و درد ، به طور مستقیم بر پوست و زخم‌های تناسلی تجویز می‌شود.

• دهان شویه‌ها

دهان شویه‌ها که شامل کورتیکواستروئیدها هستند برای کاهش و تسکین درد زخم دهانی تجویز می‌شود.

• قطره‌های چشمی

قطره‌های چشمی حاوی کورتیکواستروئیدها و یا سایر داروهای ضد التهاب می‌تواند درد و قرمزی چشم را از بین ببرد.

• درمان‌های سیستمیک برای بیماران بهجت

اگر داروهای موضعی موثر واقع نشد، ممکن است پزشک مصرف داروهای دیگر را توصیه کند. علائم آرتریت نیز ممکن است با این دارو بهبود یابد.

• کورتیکواستروئیدهای کنترل کننده التهاب

کورتیکواستروئیدها التهاب ناشی از بیماری بهجت را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها عبارتند از: افزایش وزن، سوزش سردل مزمن، فشارخون بالا و پوکی استخوان.

• داروهای سرکوب سیستم ایمنی بدن

با متوقف کردن سیستم ایمنی بدن در برابر حمله به بافت‌های سالم، داروهای سرکوبگر التهاب سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند. این داروها سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند اما ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. سایر عوارض جانبی این داروها شامل مشکلات کبد و کلیه‌، کمبود سلول‌های خونی و فشارخون بالا می‌شود.

• داروهای تغییر دهنده پاسخ سیستم ایمنی بدن

این داروها ممکن است به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر برای کمک به کنترل زخم‌های پوست، درد مفاصل و التهاب چشم در افراد مبتلا به بیماری بهجت استفاده شود. عوارض جانبی شامل علائم شبه آنفولانزا و علائمی مانند درد عضلانی و خستگی می‌باشند.

• داروهای مسدود کننده ماده‌ای به نام فاکتور نکروز تومور (TNF)

در درمان برخی از علائم و نشانه‌های بهجت موثر است، به ویژه برای افرادی که علائم شدید یا مقاومی در برابر این بیماری داشته باشند.

عوارض جانبی این داروها شامل سردرد، جوش‌های پوستی و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های تنفسی فوقانی می‌شود.