سینوزیت حاد (التهاب کوتاه‌مدت سینوس و بینی) باعث می‌شود که حفره‌های اطراف بینی (سینوس) ملتهب و متورم شود. این امر با تخلیه بینی تداخل کرده و باعث گرفتگی و تجمع ترشحات می‌شود.
مبتلایان به سینوزیت حاد به سختی از طریق بینی نفس می‌کشند. اطراف چشم و صورت ممکن‌ است متورم شده و سردرد و یا درد ضربان‌دار در صورت ایجاد شود.
در اغلب موارد، سرماخوردگی باعث سینوزیت حاد می‌شود؛ عوامل دیگر عبارتند از حساسیت، باکتری و عفونت‌های قارچی. درمان سینوزیت حاد به علت ایجادکننده وابسته است. در اغلب موارد، درمان‌های خانگی تمام چیزی است که یک فرد برای رفع سینوزیت حاد نیاز دارد. با این حال، سینوزیت مزمن (طولانی‌مدت) می‌تواند به عفونت‌های جدی و عوارض دیگر منجر شود. سینوزیت که بیش از هشت هفته طول بکشد و یا عودشونده باشد را سینوزیت مزمن می‌نامند.

علائم و نشانه‌ها

در اغلب موارد، علائم سینوزیت حاد عبارتند از:

• ترشحات غلیظ، زرد و یا سبز رنگ از بینی یا پشت گلو
• انسداد یا احتقان بینی که منجر به تنفس دشوار از طریق بینی می‌شود.
• درد، حساسیت به لمس، تورم و فشار اطراف چشم، گونه‌ها، بینی و یا پیشانی
• کاهش حس بویایی و چشایی
• سرفه که ممکن ‌است در شب بدتر شود.

سایر علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

• گوش درد

• سردرد
• درد در فک و دندان‌های بالایی
• بوی بد دهان یا تنفس بدبو
• خستگی
• تب

علل شایع

ابتلا به سینوزیت باعث التهاب بینی، سینوس و گلو می‏‌شود. التهاب سینوس باعث عدم تخلیه کامل آن شده که منجر به درد صورت و بروز سایر علائم سینوزیت می‌شود.
این انسداد با ایجاد یک محیط مرطوب، امکان شکل‌گیری عفونت را آسان‌تر می‌کند. به دلیل اختلال در خشک شدن و تخلیه معمول، مجرای بینی پر از چرک شده و در هنگام تخلیه بینی ترشحات غلیظ، زرد و یا سبز رنگ شده و یا دیگر علائم عفونت دیده می‌شود.

علت ایجادکننده‌ی سینوزیت حاد می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• عفونت ویروسی. در بیشتر موارد، سینوزیت حاد به دلیل سرماخوردگی ایجاد می‌شود.
• عفونت باکتریایی. هنگامی‌که عفونت دستگاه تنفسی فوقانی بیش از 7 تا 10 روز ادامه پیدا کند، به احتمال زیاد عفونت باکتریایی است و ویروسی نیست.
• عفونت قارچی. با داشتن اختلالات سینوس و یا ضعف در سیستم ایمنی، احتمال ابتلا به عفونت قارچی بیشتر است.

عوامل تشدیدکننده خطر

برخی شرایط می‌توانند خطر ابتلا به سینوزیت را افزایش دهند. این شرایط عبارتند از:

• حساسیت مانند تب یونجه. التهاب همراه با حساسیت ممکن‌ است سینوس‌ها را مسدود کند.
• پولیپ و یا توده بینی. رشد غیرطبیعی بافت داخل بینی ممکن‌ است مجرای بینی یا سینوس‌‏ها را مسدود کند.
• انحراف تیغه بینی. انحراف تیغه بینی (دیوار بین سوراخ‌های بینی) ممکن‌ است مجرای سینوس را محدود یا مسدود کند.

• عفونت دندان. تعداد کمی‌از موارد سینوزیت حاد به دلیل عفونت دندان است.
• دیگر شرایط پزشکی. عوارض ناشی از برخی بیماری‌های ریوی، بیماری رفلاکس معده (بازگشت محتویات معده به مری) و یا اختلالات سیستم‌ایمنی بدن ممکن ‌است باعث مسدود شدن سینوس‌ها و یا افزایش خطرعفونت شود.

عوارض احتمالی

• حملات آسم ناگهانی. سینوزیت حاد می‌تواند آغازگر حملات آسم باشد.
• سینوزیت مزمن. سینوزیت حاد ممکن‌است آغازگر اختلالی طولانی‌مدت به نام سینوزیت مزمن شود. سینوزیت مزمن، سینوزیتی است که بیش از هشت هفته طول بکشد.
• مننژیت. با گسترش عفونت به پوشش مغز، این بیماری بروز می‌کند.
• مشکلات بینایی. چنان‌چه عفونت به حدقه چشم برسد، می‌تواند به کاهش دید و یا حتی نابینایی منجر شود. این حالت یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که نیاز به درمان فوری برای جلوگیری از آسیب‏‌های بالقوه دائمی‌ دارد.
• عفونت گوش. سینوزیت حاد ممکن‌ است باعث عفونت گوش شود.

تشخیص

• معاینه جسمانی. جهت تشخیص بیماری، پزشک حساسیت به لمس در بینی یا گلو را بررسی می‌کند. پزشک از ابزاری برای باز کردن دهانه‌ی بینی و از دارو جهت منقبض کردن رگ‌های خونی در بینی استفاده می‌کند. با این وسیله داخل بینی را آسان‌تر می‌توان دید. سپس پزشک با استفاده از نور میزان تجمع مایع و التهاب بینی را بررسی می‌کند. این نوع معاینه به تشخیص شرایط فیزیکی ایجادکننده‌ی سینوزیت، مانند پولیپ بینی و یا سایر اختلالات، کمک می‌کند.

• آندوسکوپی بینی. یک لوله باریک انعطاف‌پذیر (آندوسکوپ) به داخل بینی فرستاده می‌شود تا پزشک از طریق آن سینوس‌ها را معاینه کند.
• تصویربرداری. تصاویر گرفته شده با استفاده از سی.تی.اسکن یا ام.آر.آی می‌تواند جزییات بیشتری از سینوس‏‌ها و بینی را نشان دهد. اگرچه برای سینوزیت حاد بدون عارضه توصیه نمی‌شود. تصویربرداری به تشخیص ناهنجاری‌ها و پیامدهای مشکوک کمک کند.
• کشت ترشحات بینی و سینوس. با این‌حال، اگر این بیماری نسبت به درمان‌های صورت گرفته پاسخگو نبوده یا رو به وخامت باشد، نمونه‌های بافتی گرفته شده از بینی یا سینوس‌های فرد ممکن ‌است به یافتن علت اصلی بروز سینوزیت حاد مانند عفونت باکتریایی کمک کند.
• آزمایش حساسیت. چنانچه پزشک شک کند که حساسیت باعث سینوزیت حاد شده است، یک آزمایش پوستی حساسیت تجویز می‌کند. این روش، ایمن و سریع است و می‏‌تواند به تشخیص دقیق عامل حساسیت ایجادکننده‌ی سینوزیت کمک کند.

درمان

در بیشتر موارد، سینوزیت حاد نیازی به درمان ندارد چرا که ناشی از ویروس‌های ایجادکننده‌ی سرماخوردگی است. معمولاً تنها درمان‌های خانگی برای بهبودی و آرام کردن علائم مورد نیاز است.

پزشک ممکن ‌است برای کمک به تسکین علائم سینوزیت حاد روش‌های درمانی زیر را توصیه کند:

• اسپری بینی نمکی. چندین بار در روز جهت شستشوی بینی اسپری می‌شود.

• اسپری بینی کورتونی. این اسپری‌های بینی به پیشگیری و درمان التهاب کمک می‏‌کنند.
• ضداحتقان‌ها. این داروها به شکل مایع، قرص و اسپری‌های بینی در دسترس هستند. این داروها تنها برای چند روز استفاده می‌شوند. در غیراین‌صورت باعث احتقان شدیدتر می‌شود.
• مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین، استامینوفن و یا ایبوپروفن. آسپرین باید در کودکان و نوجوانان با احتیاط مصرف شود. اگرچه آسپیرین برای کودکان بزرگتر از 2 سال مورد تأیید است، هرگز نباید برای کودکان و نوجوانانی تجویز شود که دوره نقاهت بعد از آبله‌مرغان یا آنفولانزا را می‌گذرانند. برای رفع نگرانی با پزشک مشورت شود.

آنتی‌بیوتیک 

• معمولاً برای درمان سینوزیت حاد آنتی‌بیوتیک نیاز نیست.
• آنتی‌بیوتیک به درمان سینوزیت حاد ایجاد شده توسط عفونت ویروسی یا قارچی کمک نمی‌کند.
• بیشتر موارد سینوزیت باکتریایی بدون آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
• آنتی‌بیوتیک زمانی استفاده می‌شود که عفونت شدید، عود شونده یا مزمن باشد.
• در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک، کامل کردن دوره مصرف دارو بسیار مهم است. این بدان معنی است که 10 تا 14 روز حتی پس از بهبود علائم باید مصرف شود. چنان‌چه زودتر مصرف دارو را متوقف شود، امکان بازگشت علائم وجود دارد.

داروهای ضدقارچ
به ندرت، سینوزیت حاد توسط یک عفونت قارچی ایجاد می‌شود که می‌توان با داروهای ضدقارچ آن را درمان کرد. دوز دارو و همچنین مدت مصرف به شدت عفونت و سرعت بهبود علائم بستگی دارد.

درمان ایمنی (ایمونوتراپی)
اگر حساسیت باعث ایجاد سینوزیت باشد، تزریق داروهایی که واکنش بدن به مواد حساسیت‌زا را کاهش می‌دهد، ممکن‌است به درمان علائم کمک کند.