مدیریت بیماری
ترمیم رباط صلیبی قدامی (ACL)
رباطها، طنابهای محکمی از جنس بافت هستند که استخوانها را به یک دیگر متصل میکنند. رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از دو رباطی است که از وسط زانو عبور میکند و استخوان ران را به استخوان درشت نی متصل میکند و باعث تثبیت مفصل زانو میشود.
ترمیم رباط صلیبی قدامی (ACL)، نوع جراحی برای جایگزینی رباط صلیبی قدامی با یک رباط بزرگ در زانو است. در این روش، رباط پاره شده با یک تاندون از بخش دیگری از زانوی و یا با یک رباط اهدایی جایگزین میشود. این روش جراحی به شکل سرپایی است که از طریق برشهای کوچک در اطراف مفصل زانوی انجام میشود. ترمیم رباط صلیبی قدامی توسط یک جراح ارتوپدی انجام میگیرد.
دلایل انجام
آسیبهای ACL معمولا در هنگام ورزشهایی مانند: بسکتبال، فوتبال، اسکی و ژیمناستیک که دارای تغییر جهت و توقفهای ناگهانی است اتفاق میافتد و روی زانو فشار میآورد.
دورههای فیزیوتراپی ممکن است برای آسیبهای ACL که ناشی از فعالیتهای تفریحی یا ورزشهایی که فشار کمتری به زانو وارد میکنند، مفید باشد. اما ترمیم ACL عموما برای موارد زیر توصیه میشود:
- زمانی که شما یک ورزشکار حرفهای و قصد دارید ورزش خود را ادامه دهید، به ویژه در ورزشهایی که پریدن یا چرخشهای ناگهانی دارد.
- در صورتی که بیش از یک رباط یا منیسک در زانو شما آسیب دیده است.
- آسیب زانو شما حرکت طبیعی شما را حین انجام فعالیتهای روزمره محدود میکند.
- عوامل دیگری مانند سطح فعالیت و بیثباتی زانو نیز اهمیت دارند.
آمادگی پیش از روش
احتمالا چند هفته قبل از عمل جراحی، نیاز باشد تا فیزیوتراپی انجام دهید. هدف از این کار، کاهش درد و تورم، بازگرداندن حرکات کامل زانو و تقویت عضلات است. افرادی که بدون انجام فیزیوتراپی تحت عمل جراحی قرار میگیرند، ممکن است پس از عمل به نتیجه کامل و دلخواه نرسند.
از آنجایی که جراحی ترمیم رباط صلیبی یک روش سرپایی است، بنابراین شما میتوانید در همان روز عمل به منزل بروید. از کسی بخواهید تا پس از عمل تا رسیدن به منزل همراه شما باشد.
لیستی از دارو یا مکملهای غذایی که مصرف میکنید را در اختیار جراح بگذارید. اگر به طور مرتب آسپیرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون را مصرف میکنید، پزشک ممکن است از شما بخواهد تا مصرف این داروها را حداقل یک هفته قبل از عمل متوقف کنید تا خطر خونریزی کاهش پیدا کند.
از پزشک خود بپرسید که در شب قبل از عمل، چه زمانی باید خوردن، نوشیدن و مصرف داروهای دیگر را متوقف کنید.
روش انجام
معمولا بیمار در هنگام این جراحی تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرد، بنابراین در طول عمل به خواب میرود. ترمیم رباط صلیبی قدامی معمولا از طریق برشهای کوچکی انجام میشود. یکی از این برشها برای نگه داشتن یک دوربین فیلمبرداری لوله مانند به نام آرتروسکوپ و دیگری برای دسترسی جراح به مفصل ایجاد میشود.
جراح رباط آسیب دیده را برداشته و سپس آن را با بخشی از یک تاندون جایگزین میکند. این بافت جایگزین، پیوند نامیده میشود و از بخش دیگری از زانو یا از یک اهدا کننده گرفته میشود.
جراح، سوکتها یا لوله هایی را برای قرارگیری دقیق پیوند در محل، به کمک پیچ و سایر دستگاههای ثابت کننده به استخوان ران متصل میکند. پیوند به عنوان داربستهایی که بافت رباطهای جدید میتواند در آن رشد کنند، قرار میگیرند.
عوارض احتمالی
جراحی ترمیم رباط قدامی نیز مانند هر جراحی دیگری عوارضی نظیر: خونریزی و عفونت را به همراه دارد. خطرات دیگر مرتبط با این جراحی عبارتند از:
- درد یا سفتی زانو
- پس زدن پیوند پس از بازگشت مجدد به ورزش
- روند بهبودی ضعیف پیوند
اقدامات پس از عمل
هنگامی که بیمار به هوش میآید، همان روز میتواند به خانه برگردد. قبل از اینکه راه برود، ممکن است نیاز باشد کمی با عصا قدم بزند و حتی ممکن است جراح از وی بخواهد که از یک بریس (زانو بند) یا آتل برای محافظت از پیوند استفاده کند.
پزشک دستورالعملهای خاصی در مورد چگونگی کنترل تورم و درد بعد از جراحی به بیمار میدهد. به طور کلی، ضروری است که پای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهد، کمپرس یخ روی زانو قرار دهد و تا حدامکان استراحت کند.
فیزیوتراپی پیشرفته بعد از جراحی ACL، به تقویت عضلات اطراف زانو کمک میکند و انعطاف پذیری آن را بهبود میبخشد. مسئول فیزیوتراپی به شما میآموزد که چگونه تمرینات را در خانه انجام دهید.
نتایج قابل انتظار
در عرض چند هفته اول بعد از جراحی، باید تلاش کنید تا از عهده حرکات طبیعی زانو برآیید. بهبودی کامل حدود نه ماه طول میکشد. ورزشکاران ممکن است حدود 8 – 12 ماه یا بیشتر طول بکشد تا بتوانند به ورزش خود بازگردند.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- با مشورت پزشک خود از رژیم غنی از ویتامین سی، حاوی آهن، سرشار از کلسیم وحاوی کالری فراوان استفاده کنید و از مواد غذایی پرچرب پرهیز داشته باشید.
- برای جلوگیری از یبوست، از میوه، سبزیجات تازه و مایعات فراوان (روزی 8 لیوان) استفاده کنید.
- با پزشک خود در مورد مصرف مکملهای مناسب مشورت کنید.
- از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین مانند چای و قهوه خودداری کنید.
- بهتر است با رژیم غذایی مناسب و ورزش از چاقی جلوگیری کنید.
- بهتر است تا زمان اجازهی پزشک، به زانوی خود استراحت دهید.
- تا مدتی برای حرکت کردن از عصا استفاده کنید.
- در هنگام استراحت، پای تحت جراحی قرار گرفته را روی بالش یا سطح نرمی بالاتر از قلب قرار دهید.
- با استفاده از روشهای آرام سازی خود، از استرس و فشارهای روانی دوری کنید.
- جهت تسکین درد از کمپرس گرم و سرد استفاده کنید شل کردن عضلات، پرت کردن حواس جهت تسکین درد مفید است.
- ورزشهای کششی و قدرتی را که پزشکتان تجویز کرده است را انجام دهید.
- فشارهای روحی میتوانند مقدار دردی را که توسط بیمار احساس میشود تشدید کند و روند بیماری را بدتر کند، پس از آن اجتناب کنید.
- دستورات دارویی پس از ترخیص را طبق دستور پزشک مصرف کنید از مصرف بیرویه داروها خصوصاً مسکن خودداری کنید. از قطع دارو بدون اجازه پزشک خودداری کنید.
- در صورت تجویز آتل، بریس و سایر تجهیزات کمک به مفاصل، از آنها به طور صحیح استفاده کنید.
- جلسات معاینه و ملاقات با پزشک خود را دنبال کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- افزایش تورم و یا درد
- بیحسی و ضعف پا
- تغییر رنگ یا سردی پا
- بروز علائم عفونت مانند تب یا ترشح از محل جراحی یا قرمزی
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی