مدیریت بیماری
گرفتگی عضلات (دیستونی)
دیستونی به معنی انقباض (سفت شدن) غیرارادی، مکرر و طولانی مدت یک عضله یا گروهی از عضلات بوده و یک اختلال حرکتی– عصبی محسوب میشود.
این بیماری می‌تواند یک بخش از بدن (دیستونی موضعی)، دو یا بیش از دو بخش ازبدن (دیستونی سگمنتال) یا تمام بدن (دیستونی عمومی) را درگیر کند. گرفتگی عضله از خفیف تا شدید اتفاق می‌افتد. این بیماری دردناک بوده و فعالیت‌های روزانه‌ی بیمار را مختل می‌کند.
درمانی برای دیستونی وجود ندارد. اما می‌توان داروهایی را برای بهبود علائم مصرف کرد. جراحی هم برای بهبود ناتوانی و یا در نواحی خاصی از مغز انجام میشود.
علائم ونشانه‌ها
دیستونی علائم مختلفی دارد که شامل:
- در یک قسمت از بدن مانند پا، گردن یا بازو ایجاد میشود.
- در حین انجام برخی فعالیت‌ها مانند نوشتن رخ می‌دهد.
- با فشار، خستگی مفرط یا اضطراب، بدتر میشود.
- علائم با گذشت زمان بیش‌تر میشود.
قسمت‌هایی از بدن که تحت تأثیر دیستونی قرار می‌گیرند عبارتند از:
- گردن
- پلک‌ها
- فک
- زبان
- حنجره یا تارهای صوتی
- کف دست و ساق دست
علل شایع
دلیل واقعی دیستونی شناخته شده نیست. اما ممکن است تغییر ارتباطات عصبی درمغز باعث این بیماری شود. برخی از انواع دیستونی‌ها ارثی هستند.
بیماری‌های زیر می‌توانند دیستونی ایجاد کنند:
- بیماری پارکینسون – بیماری هانتینگتون – بیماری ویلسون
- آسیب‌های مغزی وآسیب‌های زمان تولد (کم رسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد)
- سکته مغزی و تومور مغزی یا دیگر اختلالاتی که در برخی افراد مبتلا به سرطان رخ می‌دهد.
- مسمومیت با گازمونوکسید کربن
- عفونت‌ها مثل سل یا آنسفالیت
- واکنش به برخی داروها یا مسمومیت با فلزات سنگین
عوارض احتمالی
بسته به نوع دیستونی، مشکلات زیر ایجاد می‌شوند:
- ناتوانی‌های جسمی که برفعالیت‌های روزانه بیمار اثر می‌گذارند.
- مشکلات بینایی
- مشکل درحرکت فک و بلع (قورت دادن غذا و صحبت کردن)
- درد و خستگی شدید به علت گرفتگی دائمی عضلات
- افسردگی، اضطراب وانزوا( دوری کردن ازدیگران)
تشخیص
برای تعیین بیماری اصلی ایجاد کننده‌ی علائم دیستونی، پزشک آزمایش‌های زیر را درخواست می‌کند:
- آزمایش‌های خون یا ادرار
این آزمایش‌ها نشانه‌های مسمومیت یا دیگر بیماری‌ها را نشان می‌دهند.
- تصویربرداری با ام .آر.آی یا سی‌تی‌اسکن
این روش‌های تصویربرداری، می‌توانند اختلالات موجود در مغز مانند تومور، ضایعات مغزی یا سکته‌ی مغزی را نشان دهند.
- گرفتن نوارعضله (الکترومیوگرافی یا ایی.ام.جی)
نوار عصب و عضله یکی از روش‌های بسیار کمک کننده در تشخیص صدمات عصب و دردهای دست و پا می‌باشد.
درمان
برای برطرف کردن سفتی عضلات، پزشک ترکیبی از داروها، روش‌های درمانی یا جراحی را به بیمارتوصیه می‌کند.
دارو درمانی
تزریق سم بوتاکس داخل عضله گرفتگی عضله را از بین می‌برد. تزریق بوتاکس معمولاً هر سه تا چهار ماه یک‌بار انجام میشود. مشکلات این دارو مانند ضعف، خشکی دهان یا تغییر صدا معمولاً خفیف و موقتی هستند.
روش‌های درمانی غیردارویی
- فیزیوتراپی یا کاردرمانی، ممکن است به منظور بهترکردن علائم و بهبود فعالیت انجام شود.
- گفتار درمانی، در صورتی‌که دیستونی بر صدای بیمار اثر گذاشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کشش و ماساژ عضلات برای کاهش درد
جراحی
اگر علائم شدید باشند، ممکن است پزشک جراحی را پیشنهاد دهد:
- تحریک عمیق مغزی (تحریک الکتریکی مغز)
با تحریک الکتریکی برخی مناطق عمقی مغز مانند منطقه‌ای به نام (پالیدوم) در بیمارانی که دیستونی ناتوان کننده و مزمن و منتشر دارند، آثار نسبتاً موفقی داشته است. البته این کار بسیار تخصصی است و به صورت محدود انجام میشود.
- جراحی قطع عصب
این روش، که شامل بریدن اعصابی است که اسپاسم عضلات را کنترل می کنند، ممکن است یک گزینه برای درمان برخی از انواع دیستونی باشد که با استفاده از روش‌های دیگر با موفقیت درمان نشده‌اند.
