مدیریت بیماری
اسکن استخوان
اسکن استخوان یک روش تصویربرداری هسته‌ای است که به منظور تشخیص و بررسی برخی از بیماری‌های استخوان مورد استفاده قرار گرفته می‌شود.
این روش تشخیصی، در مواقعی که درد اسکلتی بدون علت قابل توضیح، عفونت استخوان یا صدمه به استخوان وجود داشته باشد و با استفاده از اشعه ایکس قابل مشاهده نباشد، توصیه می‌شود. همچنین برای تشخیص سرطان منتشر شده از محل اصلی خود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دلایل انجام روش
در صورتی که بیمار درد استخوان غیر قابل توضیح و ناشناخته‌ای داشته باشد، اسکن استخوان می‌تواند به تعیین علت این عارضه کمک کند. این روش تشخیصی قدرتمند همچنین برای موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- شکستگی
- آرتروز
- بیماری پاژه استخوان
- سرطان استخوان
- عفونت مفصل یا استخوان (استئومیلیت)
- دیسپلازی مفصلی
- خون‌رسانی ناقص به استخوان‌ها
- مرگ بافت استخوانی (نکروز آواسکولار)
نحوه آمادگی برای روش
برای انجام اسکن استخوان نیاز به محدودیت غذایی یا فعالیت خاصی نیاز نیست. پزشک پیش از انجام آزمایش، سابقه پزشکی و دارویی بیمار را بررسی می‌کند زیرا برخی از داروها ممکن است روی نتایج این آزمایش تأثیر گذار باشند.
پیش از انجام آزمایش، هرگونه زیورآلات، ساعت، گردنبند، مچ بند و یا وسایل فلزی خود را خارج کنید. در صورتی که پلاتین و یا پروتزی در مفاصل خود دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
این روش تشخیصی معمولا در مادران باردار و یا شیرده انجام نمی‌شود زیرا ممکن است برای کودک مضر باشد.
شرح روش
اسکن استخوان یک روش تصویربرداری هسته‌ای است که در آن مقدار کمی ماده رادیواکتیو به فرد تزریق می‌شود. این ماده ممکن است در قسمت‌های مختلفی از بدن تزریق شود. علت تزریق این ماده برجسته‌تر شدن مناطق مورد نظر بدن در تصاویر گرفته شده است. این روش در دو مرحله انجام می‌گیرد:
- تزریق
دارو به داخل رگ (معمولا بازو) تزریق می‌شود. فاصله زمانی بین تزریق و عکس برداری متفاوت است و به علت انجام این روش بستگی دارد. در برخی موارد اسکن بلافاصله بعد از تزریق انجام می‌شود. با این حال در برخی موارد لازم است این ماده در بدن گردش کرده و توسط استخوان‌ها جذب شود که این زمان بین دو الی چهار ساعت ممکن است طول بکشد. پزشک در این فاصله از بیمار می‌خواهد چند لیوان آب بنوشد.
- اسکن
از بیمار خواسته می‌شود روی میز مخصوص دراز بکشد. سپس دستگاهی بازو شکل که دوربین حساسی روی آن نصب است در قسمت های جلو و عقب بدن حرکت کرده و تصاویری را ثبت می‌کند. این روش بدون درد است و معمولا اسکن کل اسکلت بدن کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد. اسکن بخش‌های محدودتر، زمان کمتری نیاز دارد.
پزشک معمولا اسکن استخوان سه فازی که شامل چند سری تصاویر گرفته شده در زمان‌های مختلف است را توصیه می‌کند. در این روش تصاویری به محض تزریق ماده رادیواکتیو، تصاویر دیگری کمی بعد از تزریق و در نهایت تصاویری بعد از دو الی چهار ساعت بعد گرفته می‌شود.
خطرات احتمالی
اسکن استخوان نسبت به تصویربرداری با اشعه ایکس معمولی، خطر کمتری خواهد داشت زیرا ماده رادیواکتیو که در اسکن استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرد، تشعشعات کمتری نسبت به سی تی اسکن دارد. این ماده رادیواکتیو بعد از یک الی دو روز به طور کامل از بدن خارج می‌شود و خطری ایجاد نخواهد کرد.
نتایج قابل انتظار
پزشک با بررسی نتایج آزمایش، می‌تواند مشکلات استخوان را تعیین کند. این نواحی معمولا به صورت تیره رنگ و با نام نقاط داغ ظاهر می‌شوند. اگرچه اسکن استخوان روش تشخیصی قدرتمندی است اما برای تعیین علت دقیق برخی مشکلات متابولیسمی استخوان ممکن است به آزمایشات بیشتری نیاز باشد.
