به مشکلات دائمی و تکرار شونده مرتبط با پاسخ جنسی، میل جنسی، ارگاسم یا درد که شما را نسبت به روابط جنسی با شریک جنسی خود نگران و پریشان می‌کند به طور کلی اختلالات عملکرد جنسی زنان گفته می‌شود.

بسیاری از زنان این مشکلات را تجربه کرده‌اند. ناتوانی جنسی در زنان در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد و گاهی برای همیشه ادامه داشته باشد.

پاسخ جنسی شامل یک فرآیند پیچیده است که عوامل جسمی، روانی، عاطفی، تجارب و باورها، روابط فرد و شیوه زندگی ارتباط دارد. اختلال در هر یک از این عوامل می‌تواند برروی میل جنسی اثر بگذارد و درمان این بیماری کار آسانی نیست.

• کاهش میل جنسی

این رایج ترین اختلال جنسی در زنان است که با فقدان میل و تمایل جنسی همراه است.

• اختلال در تحریک جنسی

ممکن است بیمار در طول فعالیت جنسی تحریک نشود.

• اختلال در اوج لذت جنسی (ارگاسم)

بیمار در رسیدن به ارگاسم پس از تحریک جنسی مشکل دارد.

• اختلال درد جنسی

بیمار همراه با تحریک جنسی یا انقباضات واژن درد دارد.

علل شایع

مشکلات جنسی زنان اغلب از زمانی ایجاد می‌شود که سطح هورمونی در آن‌ها تغییر کند برای مثال بعد از بدنیا آوردن فرزند و یا در طول دوران یائسگی. بیماری‌های حاد مانند سرطان، دیابت یا بیماری‌های قلب و عروق می‌تواند در ایجاد اختلال عملکرد جنسی مؤثر باشد.

عواملی که منجر به اختلال عملکرد جنسی می‌شوند شامل:

• عوامل جسمانی

بعضی از بیماری‌ها از جمله سرطان، نارسایی کلیه، بیماری قلبی و مشکلات مثانه ممکن است موجب بروز اختلال در عملکرد جنسی شود. همچنین بعضی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروی فشارخون، آنتی‌هیستامین‌ها و داروهایی که برای شیمی درمانی تجویز شوند، برروی میل جنسی و رسیدن به اوج لذت جنسی تأثیر داشته و ممکن است آن‌ها را کاهش دهند.

• عوامل هورمونی

پایین بودن سطح استروژن پس از یائسگی ممکن است موجب تغییرات در بافت آلت تناسلی و پاسخ‌های جنسی شود. کاهش استروژن منجر به کاهش جریان خون به ناحیه لگنی می‌شود که می‌تواند منجر به احساس ضعف تناسلی شود و همچنین نیاز به زمان بیش‌تری برای ایجاد تحریک و رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) داشته باشد. پوشش واژن نیز ضخیم‌تر و ضعیف‌تر می‌شود، به خصوص اگر شما از نظر جنسی فعال نیستید. این عوامل می‌تواند به رابطه جنسی دردناک منجر شود. میل جنسی با کاهش سطح هورمون کاهش می‌یابد. سطح هورمون بدن شما نیز پس از زایمان و هنگام شیردهی تغییر می‌کند، که می‌تواند به خشکی واژن منجر شود و بر میل جنسی تاثیر بگذارد.

• عوامل روانی و اجتماعی

اضطراب یا افسردگی درمان نشده می‌تواند در ایجاد اختلال عملکرد جنسی تاثیر داشته باشد و نیز همین نقش را استرس طولانی مدت و یا داشتن سابقه سوء استفاده جنسی دارد. نگرانی در مورد باردار شدن ممکن است اثرات مشابه داشته باشد.

درگیری‌های طولانی با شریک زندگی خود – در مورد رابطه ی جنسی جنبه‌های دیگر رابطه زناشویی – می‌تواند پاسخ جنسی را نیز کاهش دهد. مسائل فرهنگی، مذهبی و مشکلات مرتبط با تصویر بدنی نیز می‌تواند در ین میان دخالت داشته باشد.

عوامل تشدید کننده خطر

عوامل خاصی که ممکن است خطر ایجاد اختلال عملکرد جنسی را افزایش دهد، عبارتند از:

• افسردگی یا اضطراب
• بیماری‌های قلبی – عروقی
• بیماری‌های عصبی مانند آسیب نخاعی
• بیماری کبد یا نارسایی کلیه
• مصرف برخی داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و یا داروهای فشارخون بالا
• استرس‌های عاطفی و روانی، به خصوص در ارتباط با شریک زندگی
• سابقه سوء استفاده جنسی

تشخیص

پزشک برای تشخیص اختلال عملکرد جنسی زنانه ممکن است:

• بحث درمورد سابقه جنسی و پزشکی

ممکن است هنگام صحبت کردن با پزشک معالج خود درمورد چنین مسائل شخصی راحت نباشید اما ارضا تمایلات جنسی بخشی مهم از آسایش شماست. پس بهتر است شانس خود را برای پیدا کردن یک روش مؤثر برای درمان مشکل خود امتحان کنید.

• انجام معاینه لگنی

درطول معاینه، پزشک شما را از نظر تغییرات فیزیکی که لذت جنسی را تحت تأثیر قرار دهد، مانند نازک شدن بافت آلت تناسلی، کاهش خاصیت ارتجاعی پوست، زخم و یا درد مورد بررسی قرار می‌دهد.

• آزمایش خون

پزشک شما ممکن است برای بررسی کردن  سایر بیماری‌ها که باعث ناتوانی جنسی شوند، آزمایش خون را توصیه کند.

درمان

به خاطر داشته باشید که اختلال عملکرد جنسی فقط هنگامی مشکل محسوب می‌شود که باعث آزار شما شده باشد.

از آنجا که اختلال عملکرد جنسی زنان دارای علائم و علل بسیاری است، درمان متفاوت است. برای شما مهم است که با نگرانی های خود ارتباط برقرار کنید و همچنین بدانید که بدن و پاسخ طبیعی جنسی شما چگونه است. همچنین اهداف زندگی جنسی برای انتخاب درمان مهم است و اینکه آیا این کار برای شما مؤثر است یا خیر.

زنان با نگرانی‌های جنسی اغلب از یک رویکرد درمان ترکیبی که به مسائل پزشکی و همچنین مسائل مربوط به رابطه ومسائل عاطفی اشاره دارد، بهره‌مند می‌شوند.

درمان غیر دارویی برای اختلال عملکرد جنسی در زنان

برای درمان اختلال عملکرد جنسی ممکن است پزشک یکی از روش‌های زیر را توصیه کند:

• گوش دادن و صحبت کردن با شریک زندگی

ارتباط راحت با شریک زندگی موجب تفاوت در رضایت جنسی شما می‌شود. حتی اگر به صحبت کردن درباره دوست داشتن و ناسازگاری تان نمی‌پردازید، یاد بگیرید این کار را انجام دهید و بازخورد را با روش غیر منتظره‌ای فراهم می‌کند تا گامی برای صمیمیت بیش‌تر باشد.

• سبک زندگی سالم

مصرف بیش از حد الکل می‌تواند پاسخ جنسی را تحت تاثیر قرار دهد. فعاليت جسماني – فعاليت جسمانی منظم می‌تواند استقامت را افزايش دهد و روحيه شما را بالا ببرد و احساسات عاشقانه را افزايش دهد. روش‌های کنترل و مدیریت استرس را یاد بگیرید به نحوی که بتوانید بر لذت جنسی تمرکز کنید.

• مشاوره

با مشاور یا درمانگر صحبت کنید که متخصص در مشکلات جنسی و روابط است. درمان اغلب شامل آموزش در مورد چگونگی بهینه‌سازی پاسخ جنسی بدن شما، راه های افزایش صمیمیت با شریک زندگی و توصیه‌هایی برای خواندن مطالب و تمرینات زوجین است.

• استفاده از روان کننده (لوبریکانت)

اگر خشکی واژن یا درد هنگام رابطه جنسی دارید، استفاده از روان کننده می‌تواند مفید باشد.

درمان پزشکی برای اختلال عملکرد جنسی در زنان

درمان مؤثر برای اختلال عملکرد جنسی اغلب مستلزم رفع یک بیماری اساسی یا تغییرات هورمونی است. پزشک ممکن است که یک داروی مصرفی را تجویز کند.

مراجعه به پزشک

اگر مشکلات جنسی برروی روابط اثر گذاشته و یا باعث نگرانی شده باشد، به پزشک مراجعه کنید.