فلج نیمی از بدن، ضعف جزئی در یک طرف بدن است. این بیماری می‌توان درسمت راست یا چپ تاثیر بگذارد. ضعف ممکن است در بازوها، دست‌ها، پاها، صورت یا ترکیبی از آن‌ها بروز پیدا کند. تقریبا 80 درصد از بازماندگان سکته مغزی، این بیماری را تجربه می‌کنند، که یکی از شایع‌ترین اثرات سکته مغزی است.

افرادی مبتلا به این بیماری، هنوز قادر به حرکت طرف مقابل بدن اما به شکل محدود، هستند. در این بیماری یک طرف بدن ممکن است به طور کامل ضعیف شود.

علائم و نشانه‌ها

بارزترین علامت، فلج جزئی یک طرف بدن است. علائم به یکی از طرفین مغز یا ستون فقرات که آسیب دیده است مربوط می‌شود. معمولا هر نوع آسیب به سمت چپ مغز موجب ضعف در سمت راست بدن و آسیب به سمت راست مغز موجب ضعف در سمت چپ بدن می شود.

بسته به نوع و میزان آسیب به ناحیه ستون فقرات، فلج می‌تواند در همان سمت آسیب دیده ستون فقرات یا در طرف مقابل آن ایجاد شود.

دیگر علائم این بیماری عبارتند از:

• عدم تعادل
• به سختی راه رفتن
• ناتوانی در درک اشیاء
• کاهش دقت در حرکت
• خستگی عضلانی
• عدم هماهنگی
• متمایل شدن به یک سمت هنگام ایستادن، راه رفتن یا نشستن
• عدم کنترل روده یا مثانه

علل شایع

علاوه بر سکته مغزی، این بیماری می‌تواند به دلایل دیگری نیز ایجاد شود. شايع‌ترين علل آن عبارتند از:

• سکته مغزی
• بیماری ام.اس(MS)
• آسیب به مغز، ستون فقرات یا عصب‌ها
• بیماری‌های مادرزادی: بیماری‌هایی مانند فلج مغزی که در هنگام تولد وجود دارد ممکن است موجب ضعف یک طرف بدن شود.
• بیماری ستون فقرات
• تومور مغز یا ستون فقرات
• عفونت مغز یا ستون فقرات
• بیماری‌های روانی که می‌تواند باعث ضعف موقت شود.
• بیماری‌های التهابی و خودایمنی

عوارض احتمالی

بیماران مبتلا به این بیماری به دلیل کم تحرکی ناشی از بیماری به یبوست مبتلا می‌شوند که باید با تغذیه مناسب و دادن غذاهای پر از فیبر و مصرف مایعات از آن پیشگیری کرد. کم تحرکی در این افراد می‌تواند منجر به مشکلات ریوی و حتی عفونت ادراری نیز شود.

تشخیص

اگر از هر یک از علائم این بیماری را داشته باشید، پزشک شما را معاینه جسمی می‌کند. تعیین اینکه آیا علائم شما ناشی از ضعف، درد است یا علت دیگری دارد، دشوار است. معاینه جسمی شامل بررسی واکنش‌های بدن، حس و اندازه گیری قدرت اندام می‌شود و پزشک میزان قدرت را در بازه 1 تا 5 را اندازه گیری می‌کند. این بازه اندازه گیری همچنین وقتی که پزشک در زمانی دیگر مجددا را ارزیابی می‌کند، می‌تواند مفید باشد زیرا می‌توان نتایج را با هم مقایسه کرد.

تشخیص این بیماری همچنین می‌تواند با روش‌های تصویربردای پزشکی نیز انجام شود. روش‌های تصویربردای می‌توانند برای تعیین محل دقیق آسیب کمک کننده باشند. از جمله این روش‌ها عبارتند از:

• سی‌تی‌اسکن مغز یا ستون فقرات
• ام‌آر‌آی مغز یا ستون فقرات

درمان

درمان این بیماری که در ابتدا با هدف از بین بردن علل از جمله سکته مغزی، تومور مغزی یا عفونت و … انجام می‌شود. هدف از درمان طولانی مدت بیماری، ایجاد مهارت‌های حرکتی، هماهنگی و بهبود توانایی شما برای مدیریت فعالیت‌های روزمره است.

فیزیوتراپی و درمان جسمی در بهبود این بیماری امری مهم است. درمان‌های فیزیکی بسته به نوع اختلال در فرد متفاوت‌اند و شامل فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، کاردرمانی و … می‌شوند. این بخش از درمان می‌تواند با استفاده از تحریکات الکتریکی به مغز، تصویربرداری، استفاده از وسایل کمک کننده مانند عصا، واکر یا صندلی چرخ‌دار انجام شود.

ممکن است نیاز باشد در خانه تغییراتی ایجاد شود تا به افزایش تحرک کمک کند. برخی از تغییرات عبارتند از:

• ایجاد سطح شیبدار به جای پله
• توالت فرنگی
• صندلی / سکو در حمام
• نوار چسب بدون لغزش در وان حمام (برای جلوگیری از زمین خوردن فرد)
• مسواک برقی