مدیریت بیماری
آسیبهای ام سی ال (MCL)
رباط جانبی داخلی (MCL)، رباطی است که در قسمت داخلی زانو قرار گرفته است و بالای استخوان درشت نی (تیبیا) ساق پا را به انتهای استخوان ران متصل میکند. این رباط وظیفهی مستحکم نگه داشتن مفصل زانو را بر عهده دارد.
آسیب رباط جانبی داخلی معمولا به وسیلهی ضربهی مستقیم به زانو ایجاد میشود که در برخوردهای ورزشی بسیار شایع است.
انواع آسیبهای رباط داخلی را در سه دسته قرار میدهند که عبارتند از:
- درجهی اول
صدماتی با حداقل فشار به این معنی که رباط کشیده شده ولی پاره نشده است.
- درجه دوم
در این سطح از آسیب دیدگی، بخشی از رباط پاره شده است و معمولا باعث عدم ثبات مفصل زانو میشود.
- درجه سوم
این نوع آسیب دیدگی، شدیدترین جراحت رباط است و معمولا زمانی رخ میدهد که رباط به طور کامل پاره شده باشد. در این نوع آسیب، زانو دچار بیثباتی میشود.
علائم و نشانهها
علائم آسیب دیدگی رباط جانبی داخلی بسیار شبیه به دیگر مشکلات زانو میباشد. از علائم این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صدای ترک خوردگی در محل آسیب دیدگی
- درد و حساسیت در ناحیهی داخلی زانو
- تورم مفصل زانو
- احساس خالی شدن زانو
- قفل شدن یا گرفتگی زانو
علل شایع
زمانی که زانوی فرد به شدت ضربه میخورد، رباطی که در قسمت داخلی زانو است دچار پیچ خوردگی یا پارگی میشود.
ورزشهایی مثل فوتبال، هاکی یا دیگر ورزشهای پربرخورد، از عوامل اصلی این آسیب هستند.
همچنین ممکن است با فشار ناگهانی به قسمت داخلی زانو یا پیچ خوردگی زانو، رباطهای جانبی زانو دچار آسیب شوند.
تشخیص
پس از مراجعه به پزشک، وی در حین معاینهی زانو، به آسیب دیدگی رباط داخلی کلترال زانو پی میبرد. در این معاینه ممکن است پزشک اندکی فشار وارد کند تا محل دقیق آسیب دیدگی را بیابد. نکتهی مهم در حین معاینهی زانو این است که فرد عضلات پای خود را محکم نگیرد. این مسئله کار پزشک را در تشخیص آسیب به رباط، راحتتر میکند. در حین معاینه فرد ممکن است اندکی درد و ناراحتی احساس کند.
پزشک همچنین ممکن است انجام تصویربرداریهای تشخیصی مثل استفاده از اشعهی X را هم توصیه کند.
در این روش، یک کارشناس، وضعیت زانو را برای ثبت تصاویر در محل مناسب قرار میدهد. این تصاویر شکستگیهای موجود در استخوان آسیب دیده را نشان میدهند.
همچنین پزشک ممکن است از ام آر آی (MRI) استفاده کند که در این روش با استفاده از امواج رادیویی، تصاویری از بافتهای نرم موجود در زانو نمایش داده میشود.
درمان
گزینههای درمان برای جراحت رباط داخلی زانو بستگی به شدت آسیب دیدگی دارد. اکثر صدمات رباط داخلی با استراحت کردن و پس از مدت چند هفته بهبود مییابد.
گزینههای درمان سریع رباط آسیب دیدهی زانو عبارتند از:
- استفاده از یخ برای کاهش تورم
- بالاتر از قلب نگه داشتن پا
- استفاده از داروهای ضد التهابی بدون نیاز به نسخه برای کاهش درد و تورم
- ثابت کردن زانو با استفاده از بانداژ یا زانوبند
- استراحت
- استفاده از عصا و وسایل کمکی برای راه رفتن
جراحی
به ندرت جراحت رباط داخلی نیاز به جراحی پیدا میکند. جراحی برای آن دسته از صدماتی استفاده میشود که قابل ترمیم نباشند.
پیش از جراحی، جراح با استفاده از روش معاینهی آرتروسکوپی، وسعت و محل دقیق آسیب دیدگی در زانو را بررسی میکند. آرتروسکوپی شامل وارد کردن یک لولهی کوچک و باریک به همراه یک دوربین بوسیلهی ایجاد یک برش کوچک بر روی مفصل میباشد.
پس از معاینهی آرتروسکوپی، جراح برش کوچکی را اطراف بخش داخلی زانو ایجاد میکند. اگر پارگی رباط در جایی باشد که رباط به استخوان ساق پا یا ران متصل شده است، جراح میتواند از موارد زیر برای اتصال دوبارهی رباط به استخوان استفاده کند:
- بخیههای بزرگ
- پروتز استخوانی
- پیچهای فلزی
اگر پارگی در مرکز رباط اتفاق افتاده باشد، جراح دو سر پاره شده را با استفاده از بخیه به هم متصل میکند.
- با مشورت پزشک خود از رژیم غنی از ویتامین سی، حاوی آهن، سرشار از کلسیم وحاوی کالری فراوان استفاده کنید و از مواد غذایی پرچرب پرهیز داشته باشید.
- برای جلوگیری از یبوست، از میوه، سبزیجات تازه و مایعات فراوان (روزی 8 لیوان) استفاده کنید.
- با پزشک خود در مورد مصرف مکملهای مناسب مشورت کنید.
- از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین مانند چای و قهوه خودداری کنید.
- بهتر است با رژیم غذایی مناسب و ورزش از چاقی جلوگیری کنید.
- خواب خوب و کافی داشته باشید.
- در هنگام استراحت، پای تحت جراحی قرار گرفته را روی بالش یا سطح نرمی بالاتر از قلب قرار دهید.
- از انجام فعالیتهای شدید که روی پا فشار وارد میکنند یا بالا و پایین رفتن از پلهها تا حد ممکن اجتناب کنید.
- با استفاده از روشهای آرام سازی خود، از استرس و فشارهای روانی دوری کنید.
- جهت تسکین درد از کمپرس گرم و سرد استفاده کنید شل کردن عضلات، پرت کردن حواس جهت تسکین درد مفید است.
- ورزشهای کششی و قدرتی را که پزشکتان تجویز کرده است را انجام دهید.
- فشارهای روحی میتوانند مقدار دردی را که توسط بیمار احساس میشود تشدید کند و روند بیماری را بدتر کند، پس از آن اجتناب کنید.
- دستورات دارویی پس از ترخیص را طبق دستور پزشک مصرف کنید از مصرف بیرویه داروها خصوصاً مسکن خودداری کنید. از قطع دارو بدون اجازه پزشک خودداری کنید.
- در صورت تجویز آتل، بریس و سایر تجهیزات کمک به مفاصل، از آن ها به طور صحیح استفاده کنید.
- جلسات معاینه و ملاقات با پزشک خود را دنبال کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- درد شدید
- تغییر رنگ یا سرد شدن پا
- بیحسی، ضعف و گزگز پا
- بروز علائم لختهی خون در پا مانند درد پشت پا، قرمزی یا تورم پا
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی