مدیریت بیماری
سندرم سوء جذب (سندرم روده کور)
سندرم حلقه کور زمانی که بخشی از روده کوچک به شکل حلقه‌ای در می‌آید و مواد غذایی را در طول هضم غذا دور می‌زند، رخ می‌دهد. حضور این “حلقه کور” به معنی آن است که مواد غذایی به طور معمول از طریق دستگاه گوارش عبور نمی‌کند. حرکت آهسته مواد غذایی و محصولات زائد زمینه را برای رشد باکتری‌ها مساعد می‌کند. در نتیجه (رشد بیش از حد باکتری‌ها) اغلب باعث اسهال و یا کاهش وزن و سوء تغذیه می‌شود.
گاهی اوقات این بیماری سندرم استاز یا سندرم حلقه راکد نامیده می‌شود. سندرم حلقه کور می‌تواند منجر به مشکلات مختلف و برخی بیماری‌ها شود. گاهی اوقات برای رفع این مشکل نیاز به جراحی است ، اما درمان با آنتی‌بیوتیک رایج‌تر است .
علائم و نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های سندرم حلقه کور اغلب عبارتند از:
- از دست دادن اشتها
- درد شکم
- حالت تهوع
- نفخ
- احساس ناراحتی بعد از غذا خوردن
- اسهال
- کاهش ناگهانی وزن
علل شایع
روده کوچک طولانی ترین بخش دستگاه گوارش محسوب می‌شود. برخلاف روده بزرگ، روده کوچک به طور معمول دارای تعداد نسبتا کمی از باکتری است. این باکتری ممکن است سموم تولید کند و همچنین از جذب مواد مغذی جلوگیری نماید.
- عوارض عمل جراحی شکم، از جمله جراحی معده برای چاقی و خارج کردن معده (گاسترکتومی) برای درمان زخم معده و سرطان معده
- مشکلات ساختاری در داخل و اطراف روده کوچک
- برخی از بیماری‌ها از جمله بیماری کرون، اسکلرودرمی، بیماری سلیاک، چاقی و دیابت
عوامل تشدید کننده خطر
عواملی که خطر ابتلا به سندرم حلقه کور را افزایش می‌دهد، عبارتند از:
- اعمال جراحی معده برای چاقی یا زخم
- نقص ساختاری در روده کوچک
- صدمه به روده کوچک
- گذرگاه‌های غیر طبیعی (فیستول) بین دو بخش از روده
- بیماری کرون، لنفوم روده یا اسکلرودرمی مربوط به روده کوچک
- سابقه پرتودرمانی شکم
- دیابت
- دیورتیکولوز روده کوچک
عوارض احتمالی
سندرم حلقه کور می‌تواند باعث افزایش مشکلاتی، از جمله:
- جذب کم‌چربی: باکتری‌های موجود در روده کوچک نمک‌های صفراوی مورد نیاز برای هضم چربی را تجزیه می‌کنند. در نتیجه، بدن نمی‌تواند به طور کامل ویتامین‌های محلول در چربی آ، دی، ای و کا را جذب کند. جذب ناقص چربی منجر به اختلالاتی همچون اسهال، کاهش وزن و کمبود ویتامین می‌گردد.
- آسیب به مخاط روده:مواد سمی که منتشر می‌شوند ، باعث آسیب به مخاط روده کوچک می‌شود. در نتیجه، بسیاری از مواد مغذی، از جمله کربوهیدرات‌ها (مواد قندی) و پروتئین جذب نمی‌شود و منجر به سوء تغذیه جدی می‌شود .
- کمبود ویتامین ب 12:باکتری در روده کوچک ویتامین ب12 را جذب می‌کند و برای عملکرد طبیعی سیستم عصبی و تولید سلول‌های خون و دی ان ای ضروری است. کمبود شدید ب12 می‌تواند منجر به ضعف، خستگی، احساس سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در دست ها و پاها شود، و در موارد پیشرفته، به سردرگمی ذهنی می‌انجامد. آسیب به سیستم عصبی مرکزی ناشی از کمبود ب 12 ممکن است برگشت ناپذیر باشد.
- شکننده شدن استخوان‌ها (پوکی استخوان): با گذشت زمان، آسیب به روده و رشد باکتری‌های غیرطبیعی باعث عدم جذب کلسیم می‌شودو در نهایت ممکن است به بیماری‌های استخوان، مانند پوکی استخوان منجر شود.
- سنگ کلیه: عدم جذب کلسیم نیز ممکن است در نهایت منجر به سنگ کلیه شود.
تشخیص
اولین گام در تشخیص سندرم حلقه کور معمولا شامل تصویربرداری می‌شود، از جمله:
- اشعه ایکس از شکم
- سی تی اسکن از شکم
ممکن است آزمایش‌های بیش‌تری برای رشد بیش از حد باکتری در روده کوچک، عدم جذب چربی یا مشکلات دیگری که ممکن است باعث این علائم شده است انجام شود :
- باریم اشعه ایکس از روده کوچک: در این روش از یک محلول کنتراست (باریم) استفاده می‌کنند تا روده به خوبی در اشعه ایکس نمایش داده شود. رادیوگرافی ممکن است یک حلقه کور، دیورتیکولوز، تنگیروده یا سایر مشکلات ساختاری را نشان دهد.
- سی تی اسکن اینتروگرافی: این روش نسبت به رادیوگرافی یا سی تی اسکن معمولی حساس‌تر است و کمک می‌کند التهاب و یا مشکلات ساختاری در روده و ناهنجاری در اندام‌های دیگر، مانند لوزالمعده نشان داده شود.
- تست تنفس هیدروژن: این تست مقدار هیدروژنی که پس از نوشیدن مخلوطی از گلوکز و آب را تنفس می‌کنید، اندازه‌گیری می‌کند. افزایش سریع در هیدروژن نشان دهنده عدم هضم کربوهیدرات (مواد قندی) و رشد بیش از حد باکتری در روده کوچک است.این آزمون حساسیت کم‌تری نسبت به سایر تست‌های نفسی دارد.
- تست تنفس دی گزیلوز: این تست که دقیق‌تر از تست تنفس هیدروژن است،مقدار دی اکسید کربن تنفس را اندازه‌گیری می‌کند. سطح بالایی از دی اکسید کربن نشان دهنده رشد بیش از حد باکتری است.
- تست تنفس اسید صفرا:اسیدهای صفراوی از کبد به هضم چربی در روده کوچک کمک می‌کند. رشد بیش از حد باکتری با این روند تداخل ایجاد می‌کند. این آزمایش با استفاده از یک نمک صفراوی با مواد رادیواکتیو برای بررسی عملکرد نمک صفراوی انجام می‌شود.
- تست مدفوع چرب: این تست می‌تواند در تعیین میزان کارایی جذب چربی روده کوچک انجام شود. با خوردن یک رژیم غذایی پرچرب به مدت سه روز، مقدار چربی در مدفوع اندازه‌گیری می‌شود. مقادیر زیادی از چربی هضم نشده ممکن است توسط رشد بیش از حد باکتری ایجاد شود، اما معمولا منجر به بیماری دیگری مانند سندرم روده کوتاه یا پانکراتیت مزمن می‌شود.
درمان
در صورت امکان، پزشکان سندرم حلقه کور را با روش‌هایی مانند، جراحی ترمیم حلقه کور، تنگی یا فیستول درمان می‌کنند. اما حلقه کور همیشه درمان نمی‌شود. در این صورت، درمان در تصحیح کمبودهای تغذیه‌ای و از بین بردن رشد بیش از حد باکتری تمرکز دارد.
درمان با آنتی‌بیوتیک
مصرف یک دوره کوتاه مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها اغلب باعث کاهش تعداد باکتری‌های غیرطبیعی می‌شود. اما ممکن است با قطع آنتی‌بیوتیک، باکتری‌ها بتوانند دوباره بازگردند. بنابراین ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت باشد. برخی از افراد با بیماری حلقه کور ممکن است نیاز به مصرف طولانی مدت آنتی‌بیوتیک نداشته باشند، اما ممکن است در برخی دیگر به طور منظم نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک باشد. پزشکان نیز ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های مختلفی را برای کمک به جلوگیری از مقاومت باکتریایی تغییر دهند.
تغذیه
اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای، بخش مهمی از درمان سندرم حلقه کور، به خصوص در افراد مبتلا به کاهش وزن شدید محسوب می‌شود. سوء تغذیه می‌تواند درمان شود، اما خسارت آن جبران پذیر نیست .
این درمان ممکن است کمبود ویتامین را بهبود بخشد، ناراحتی‌های روده‌ای را کاهش دهد و به افزایش وزن کمک کند :
مکمل‌های غذایی: افراد مبتلا به سندرم حلقه کور ممکن است نیاز به تزریق عضلانی ویتامین ب12 و همچنین ویتامین خوراکی، کلسیم و مکمل آهن باشد.
رژیم غذایی لاکتوز: آسیب به روده کوچک ممکن است باعث از دست دادن توانایی هضم قند (لاکتوز) شود. برخی افراد ممکن است ماست را تحمل کنند زیرا باکتری مورد استفاده در فرایند کشت به طور طبیعی لاکتوز را می‌شکند.
تری گلیسیرید با زنجیره متوسط: بسیاری از چربی‌های رژیم غذایی حاوی زنجیره‌ی طولانی از مولکول‌های چربی (تری گلیسرید) است. برخی از افراد مبتلا به سندرم حلقه کور تری گلیسیرید با زنجیره متوسط (یافت شده در روغن نارگیل) را به راحتی هضم می‌کنند .
تری گلیسیرید با زنجیره متوسط گاهی اوقات به عنوان یک مکمل غذایی برای افراد مبتلا به سندرم حلقه کور شدید و در نتیجه سندرم روده کوتاه تجویز می‌شود.
