لامینکتومی نوعی جراحی است که از آن برای کاهش فشار بر روی ریشه‌های عصبی که از ستون مهره‌ها خارج شده‌اند، استفاده می‌شود. در این نوع از جراحی قسمتی از استخوان مهره به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته، خارج می‌کنند تا فشار کم‌تری به عصب وارد شود. این فشار اغلب ناشی از رشد بیش از حد استخوان در داخل کانال نخاعی است که می‌تواند در افرادی که مبتلا به آرتروز ستون فقرات هستند، رخ دهد. این رشد بیش از حد در بعضی از افراد یک مشکل طبیعی به دنبال پیری است.

از این جراحی زمانی استفاده می‌شود که درمان‌های محافظه کارانه‌تر مانند دارودرمانی، فیزیوتراپی و … جوابگو نباشند. در صورتی‌که علائم شدید یا به مرور بدتر شوند، این عمل توصیه می‌شود.

رشد بیش از حد استخوان داخل کانال نخاعی می‌تواند فضای موجود برای نخاع و اعصاب این قسمت را محدود کند. این فشار موجب درد، ضعف یا بی‌حسی شده که به دست ها یا پاها نیز کشیده می‌شود.

با توجه به این‌که لامینکتومی فضای کانال ستون فقرات را باز می‌کند اما نمی‌تواند برای درمان آرتروز مؤثر باشد، بنابراین، این عمل جراحی‌ بیش‌تر علائم ناشی از فشار به عصب را کاهش می‌دهد ولی برای کاهش درد‌های کمری تأثیر چندانی ندارد.

دلایل انجام

پزشک برای موارد زیر لامینکتومی را توصیه می‌کند:

• در صورتی‌که درمان‌های محافظه‌کارانه مانند دارودرمانی یا فیزیوتراپی علائم بیمار را کم نکرده است.
• ضعف عضلانی یا بی‌حسی که ایستادن و راه رفتن را برای بیمار مشکل کرده است.
• بیمار کنترل روده و مثانه خود را از دست داده است.

در برخی موارد، لامینکتومی ممکن‌ است به عنوان بخشی از عمل جراحی درمان فتق (بیرون زدگی) دیسک بین مهره‌ها انجام شود که در این صورت ممکن‌ است نیاز باشد جراح بخشی از لامینا را برای دسترسی به دیسک آسیب‌دیده بردارد.

عوارض احتمالی

لامینکتومی به طور کلی یک روش ایمن است اما مانند هر جراحی دیگری، ممکن‌ است مشکلاتی نیز داشته باشد. که عبارتند از:

• خونریزی
• عفونت
• لخته شدن خون
• آسیب به عصب
• نشت مایع مغزی- نخاعی

آمادگی قبل از مداخله

بیمار باید مدتی قبل ازعمل، از خوردن و آشامیدن اجتناب کند. پزشک دستورالعمل‌های خاصی در مورد مصرف داروها به بیمار می‌دهد.

روش انجام

جراحان معمولاً این عمل را تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌دهند، بنابراین بیمار در طول عمل جراحی کاملاً به خواب می‌رود. تیم جراحی ضربان قلب، فشارخون و سطح اکسیژن خون بیمار را در تمام مراحل کنترل می‌کنند.

پس از این‌که مواد بی‌هوشی اثر کرد و بیمار به خواب رفت مراحل زیر انجام می‌شود:

• جراح در پشت بیمار و بالای مهره‌های آسیب دیده برشی ایجاد می‌کند و درصورت نیاز عضلات را از ستون فقرات بیمار جدا می‌کند. از ابزارهای کوچکی برای برداشتن لامینا استفاده می‌شود. اندازه برش کاملاً به بیماری و شرایط بدن بیمار بستگی دارد. در جراحی‌های کم‌خطر، معمولاً برش‌های کوچک‌تری ایجاد می‌شود.
• اگر لامینکتومی به عنوان بخشی از درمان جراحی فتق دیسک انجام شود، جراح قسمت بیرون‌زده دیسک و قطعه‌ی شکسته شده از مهره را نیز بیرون می‌آورد.
• اگر یکی از مهره‌های بیمار جابه‌جا شده باشد و یا اگر ستون فقرات بیمار انحنا داشته باشد (خم‌شده)، برای ثابت کردن ستون فقرات از همجوشی ستون فقرات استفاده می‌کنند.

نتایج قابل انتظار

• علائم اکثر افراد بعد از این عمل، به ویژه درد کشیده شده به پا یا بازو به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود می‌یابد. اما اگر بیمار به آرتروز حاد مبتلا باشد، ممکن‌است به مرور زمان اثرعمل جراحی کاهش یابد. بعد از جراحی، بیمار به اتاق بهبودی (ریکاوری) منتقل می‌شود که در آن‌جا تیم مراقبت علائم بیمار را کنترل می‌کنند. معمولاً بیماران در همان روز عمل مرخص می‌شوند، اگرچه برخی ازبیماران نیاز دارند مدت کوتاهی در بیمارستان بمانند.