مدیریت بیماری
بـاریـم انــمــا
باریم انما آزمایشی است که به کمک اشعه ایکس انجام می‌شود و می‌تواند تغییرات یا ناهنجاری‌های موجود در روده بزرگ (کولون) را مشخص کند.
باریم مایعی است که از طریق یک لوله کوچک به داخل مقعد تزریق می‌شود. این مایع حاوی یک ماده براق است که روده بزرگ را می‌پوشاند. به طور طبیعی، اشعه ایکس تصاویر ضعیفی را از بافت های نرم ایجاد می‌کنند اما پوشانندگی حاصل از باریم تصاویر نسبتاً واضحی را از روده بزرگ ایجاد می‌کند.
در طول آزمایش باریم انما، ممکن است هوا به داخل روده (کولون) بزرگ پمپ شود. هوا کولون را باز می‌کند و کیفیت تصاویر را بهبود می‌بخشد. به این حالت باریم انما دوبل کنتراست گفته می‌شود.
دلایل انجام
پزشک متخصص گوارش ممکن است آزمایش باریم انما را برای تعیین علت نشانه‌ها و علائمی چون موارد زیر توصیه کند:
- درد شکمی
- خونریزی مقعد
- تغییر در حرکات روده
- کاهش وزن بدون دلیل
- اسهال مزمن
- یبوست مداوم
آزمایش باریم انما این امکان را به پزشک می‌دهد تا اختلالات زیر را شناسایی کند:
- توده‌های غیر عادی (پولیپ‌ها)
- بیماری التهابی روده
عوارض احتمالی
آزمایش باریم انما عوارض محدودی دارد. در موارد نادر، عوارض باریم انما شامل موارد زیر خواهد بود:
- التهاب بافت‌های اطراف روده بزرگ
- انسداد در مجاری گوارشی
- واکنش آلرژیک به باریم
- شکاف در دیواره روده بزرگ
به طور کلی آزمایش باریم انما در طول بارداری انجام نمی‌شود؛ زیرا پرتوهای ایکس برای جنین در حال رشد خطرساز هستند.
آمادگی پیش از مداخله
قبل از انجام تست باریم انما، از شما خواسته می‌شود تا روده بزرگ خود را به طور کامل تخلیه کنید. هرگونه باقی مانده غذایی در روده ممکن است تصاویر را نا واضح کرده و یا موجب بروز اشتباه در تشخیص ناهنجاری گردد.
برای تخلیه روده بزرگ اقدامات زیر را در نظر داشته باشید:
- روز قبل از آزمایش رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید. از شما خواسته می‌شود تنها از غذاها و مایعات رقیق مانند آب، چای یا قهوه بدون شیر یا خامه استفاده کنید.
- بعد از نیمه شب چیزی نخورید. معمولاً از شما خواسته می‌شود در نیمه شب قبل از انجام آزمایش باریم انما از خوردن یا آشامیدن بپرهیزید.
- شب قبل از تست از یک داروی مسهل استفاده کنید. یک داروی مسهل در فرم قرص یا مایع، به شما در تخلیه کولون قبل از انجام باریم انما کمک می‌کند.
- از کیت انما استفاده کنید. در برخی موارد، شما ممکن است شب قبل از آزمایش باریم انما و یا چند ساعت قبل از آن از یک کیت انما استفاده کنید که محلول رقیقی است که به تخلیه کامل باقی مانده‌های غذایی کمک می‌کند.
- در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. حداقل یک هفته قبل از تست باریم انما، در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. او ممکن است از شما بخواهد چند روز یا چند ساعت قبل از انجام تست مصرف برخی داروها را متوقف کنید.
روش انجام
در آزمایش باریم انما، پزشک از شما می‌خواهد عینک، زیور آلات یا دندان‌های مصنوعی خود را خارج کنید. شما باید به سمت پهلوی خود بر روی یک تخت مخصوص دراز بکشید. پزشک با استفاده از پرتو ایکس از تمیز بودن روده بزرگ شما اطمینان حاصل می‌کند. سپس یک لوله وارد مقعد شما می‌شود. یک کیسه باریم به لوله متصل است تا از این طریق محلول باریم را به داخل روده بزرگ بفرستد.
اگر شما باریم انما دوبل کنتراست انجام می‌دهید، هوا از طریق همین لوله به داخل رکتوم شما وارد می‌شود. لوله‌ای که در روش باریم انما برای فرستادن باریم استفاده می‌شود در نوک خود یک بالون کوچک دارد. زمانی که در ورودی رکتوم قرار می‌گیرد، این بالون به باقی ماندن باریم در داخل بدن شما کمک می‌کند. در حالی که کولون شما از باریم پر شده است، ممکن است احساس فوری برای اجابت مزاج داشته باشید. گرفتگی‌های شکمی نیز ممکن است در طول آزمایش باریم انما اتفاق بیافتند.
در طول آزمایش باریم انما، ممکن است از شما خواسته شود تا در موقعیت‌های مختلف قرار بگیرید. بدین ترتیب کولون شما به طور کامل با باریم پوشیده می‌شود و پزشک به خوبی می‌تواند زوایای مختلف روده بزرگ را مشاهده کند. در برخی مواقع از شما خواسته می‌شود تا نفس خود را نگه دارید. در طول تست باریم انما، پزشک ممکن است فشارهای محکمی را بر شکم و لگن شما وارد کند و با دستکاری کولون زوایای بهتری را برای تصویربرداری فراهم کند. روش باریم انما عموماً به 30 تا 60 دقیقه زمان نیاز دارد.
نتایج قابل انتظار
بعد از آزمایش باریم انما، بیش‌تر باریم از طریق لوله از کولون خارج می‌شود. زمانی که لوله برداشته می‌شود، شما می‌توانید مقدار باقی مانده باریم و هوا را دفع کنید. گرفتگی‌های شکمی به سرعت برطرف می‌شوند و شما می‌توانید به رژیم غذایی معمول و فعالیت‌های روزانه خود بازگردید.
رنگ مدفوع شما همچنان که بدن در حال دفع باقی مانده باریم است، برای چند روز ممکن است سفید باشد. باریم ممکن است باعث یبوست شود بنابراین بهتر است با نوشیدن مقدار زیادی مایعات در روز های بعد از آزمایش باریم انما از بروز یبوست پیشگیری کنید. درصورت نیاز، پزشک یک داروی مسهل را تجویز می‌کند.
اگر بیش از دو روز بعد از باریم اما قادر به اجابت مزاج یا دفع گاز نیستید و یا رنگ مدفوع شما به حالت طبیعی باز نمی‌گردد، با پزشک خود مشورت کنید.
برای بررسی نتایج آزمایشات باید به پزشک مراجعه کنید. اگر هیچ ناهنجاری یا علتی برای علائم شما پیدا نشده باشد، امکان دارد آزمایش‌های بیش‌تری تجویز شوند. درمان مناسب بیماری به تشخیص درست بستگی دارد.
