مدیریت بیماری
عمل جراحی برداشتن لوزالمعده (پانکراس) به روش ویپل
لوزالمعده یا پانکراس عضوی است که در پشت معده و در قسمت بالایی حفره شکم واقع شده و کارش پخش اسیدهای هضم کننده غذا به ویژه چربی‌ها پس از ورود غذا از معده به اثنی‌عشر است. لوزالمعده بافت غده‌ای است که انسولین ترشح می‌کند و کم‌کاری آن باعث ایجاد مرض قند (دیابت) می‌شود. سرطان لوزالمعده در دنیا رو به افزایش است و سنین میان‌سالی تا پیری را درگیر می‌کند.
بعضی وقت‌ها سرطان لوزالمعده باعث بسته شدن مجرای صفراوی شده که در این حالت پوست بیمار زرد می‌شود و یرقان انسدادی می‌گیرد که در این مرحله سرطان پیشرفت کرده‌است. درمان اصلی این سرطان در صورتی‌که زود تشخیص داده شود و قبل از بزرگ شدن غده سرطانی که می‌تواند به اطراف لوزالمعده، بافت کبد، بافت پشت لوزالمعده و طحال نفوذ کند و مشکلات زیادی ایجاد کند، جراحی است. اگر قبل از این‌که به این مراحل پیشرفته برسد و بیمار در مراجعه به پزشک مورد معاینه دقیق قرار بگیرد و پزشک با انجام آزمایش‌ها بلافاصله متوجه وجود توده (غده سرطانی) شود، نمونه‌برداری و جراحی بسیار موفقیت‌آمیز است. بنابراین درمان اصلی این سرطان جراحی ویپل است. در این عمل جراحی تمام و یا قسمتی از لوزالمعده (پانکراس)، قسمت اول روده کوچک (دوازدهه)، کیسه صفرا و مجرای صفرا و حتی طحال را برمی‌دارند. روش ویپل می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. با این‌حال، این جراحی اغلب برای نجات جان بیمار، مخصوصاً برای افراد مبتلا به سرطان مفید است.
دلایل انجام
سرطان لوزالمعده (پانکراس)
کیست‌های لوزالمعده (پانکراس)
التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)
سرطان مجرای صفراوی
سرطان روده کوچک
ضربه به لوزالمعده (پانکراس) یا روده کوچک
هدف از انجام روش ویپل، برداشتن تومور (غده سرطانی) و جلوگیری از رشد و گسترش آن به سایر اعضا است. این تنها درمانی است که می‌تواند منجر به بقای طولانی مدت بیمار شود.
عوارض احتمالی
روش ویپل یک عمل دشوار است که اغلب به صورت جراحی باز (بازکردن شکم) انجام می‌شود. این خطرات در طول عمل و بعد از جراحی بروز می‌کنند. خطرات شامل موارد زیر است:
خونریزی در محل جراحی
عفونت ناحیه برش یا داخل شکم
آسیب به اعصاب معده، که می‌تواند به طور موقت خوردن یا نگهداری غذا را درمعده دشوار کند.
نشت مواد از محل عمل
مرض قند (دیابت) موقت یا دائمی
آمادگی قبل از مداخله
- قبل از انجام عمل ویپل، جراح و پرستار آموزش‌های لازم را به بیمار می‌دهند، و با خانواده او صحبت می‌کنند.
- قبل از عمل جراحی، یک سرم، به بیمار وصل می‌شود که برای تزریق مایع و دارو نیاز است.
- برای بیمار سوند ادراری یا سوند فولی گذاشته می‌شود (سوند ادراری لوله‌ای است که در مثانه قرارگرفته تا ادرار بیمار در طول عمل و بعد از جراحی تخلیه شود). معمولاً یک یا دو روز بعد از جراحی، سوند ادراری را خارج می‌کنند.
- جراحی ممکن‌است ۴ تا ۱۲ ساعت طول بکشد، بسته به این‌که از چه روشی استفاده شده است و پیچیدگی عملیات چگونه است، این زمان ممکن‌است متفاوت باشد. جراحی ویپل با استفاده از بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود، بنابراین در طول عمل بیمار دردی احساس نمی‌کند.
روش انجام
عمل ویپل ممکن‌است به روش‌های مختلفی انجام شود:
الف) جراحی باز: جراح از روی شکم یک شکاف ایجاد می‌کند تا به پانکراس دسترسی پیدا کند.
ب) جراحی لاپاروسکوپیک: در طی عمل جراحی لاپاراسکوپی، جراح چند سوراخ کوچک در شکم ایجاد می‌کند و یک لوله دوربین‌دار و ابزارهای جراحی را ازطریق این سوراخ‌ها وارد شکم کرده و با کمک یک تلویزیون عمل جراحی را انجام می‌دهد. این عمل جراحی خطرکم‌تری نسبت به جراحی باز دارد.
پس از عمل
بعد ازعمل، بیمار مدتی در اتاق بهبودی (ریکاوری) تحت نظارت تخصصی قرار می‌گیرد. اگر بیمار شرایط خاص پزشکی دارد، ممکن‌است بعد از جراحی چند روز در آی‌سی‌یو (ICU) بستری شود. پزشکان و پرستاران آی‌سی‌یو(ICU) به طور مداوم برای بررسی نشانه‌های عارضه، بیمار را تحت نظارت قرار می‌دهند. درصورتی‌که مشکل خاصی در بیمار مشاهده نشود، به بخش بستری منتقل می‌شود و ممکن‌است تا یک هفته در بیمارستان بماند.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- بسته به نوع جراحی لوزالمعده که انجام داده‌اید، پزشک ممکن است توصیه‌های تغذیه‌ای خاصی برای شما توصیه کند.
- با نظر پزشک از رژیم غذایی سالم و متعادل سرشار از میوه و سبزیجات استفاده کنید.
- از مصرف زیاد مواد غذایی چرب، شور و شیرین اجتناب کنید.
- به میزان کافی آب و مایعات بنوشید.
- از مصرف مشروبات الکلی و سیگار یا سایر دخانیات اجتناب کنید.
- به منظور جلوگیری از لخته شدن خون، پس از عمل در صورت توان راه رفتن را شروع کنید.
- تا دو روز از قرار گرفتن در وان حمام یا رفتن به استخر خودداری کنید و پس از آن در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.
- از دست زدن به بخیه‌ها و یا استعمال پماد یا پودر روی جراحت بدون اطلاع پزشک خودداری کنید.
- تا زمانی که از داروهای مسکن استفاده می‌کنید، از رانندگی خودداری کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین و یا انجام فعالیت‌های شدیدی که باعث فشار به عضلات شکم می‌شوند، خودداری کنید.
- پس از مدتی با نظر پزشک قادر خواهید بود به فعالیت‌های معمول خود بازگردید.
- پس از این عمل ممکن است با نظر پزشک لازم باشد تا از انسولین استفاده کنید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک به منظور تسکین درد و بهبود روند درمان را به طور منظم و دقیق مصرف کنید.
- از مصرف خودسرانه دارو و یا مکمل ها خودداری کنید.
- جلسات ملاقات پس از عمل با پزشک خود را دنبال کنید.
مراجعه به پزشک
- تب بالا
- اختلال در تنفس و یا خلط زرد رنگ در هنگام سرفه کردن
- بروز علائم عفونت در محل جراحی مانند قرمزی و یا ترشح مایع و چرک
- اختلال در ادرار کردن
- احساس بدتر شدن علائم
- خستگی مفرط، ضعف، از دست دادن وزن
- گیجی و غش
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی
