مدیریت بیماری
نکات مهم در مصرف صحیح داروهای روانپزشکی
داروهای ضد اضطراب
اضطراب یک پاسخ طبیعی و مفید بدن در برابر شرایط استرس‌زا یا خطرناک است. برای اکثر افراد، اضطراب کوتاه مدت است و سریعاً از بین می‌رود. اما برخی افراد دارای نوعی اختلال اضطراب هستند و پریشانی روانی مداوم و غیرطبیعی را تجربه می‌کنند. این پریشانی ممکن است با علائم جسمی مانند فشار عضلانی، سردرد یا درد قفسه سینه همراه باشد.
داروهای ضد اضطراب شامل انواع مختلفی از داروها است که برای درمان علائم اختلالات اضطرابی استفاده می‌شود.
عملکرد این داروها
- كاهش تنش و اضطراب
- ايجاد آرام بخشی ملايم
چگونگی مصرف دارو
- قبل از قطع مصرف دارو با يک پزشک مشورت كنيد.
- دارو را طبق دستورالعمل بر چسب مصرف كنيد.
- از مصرف بيش از اندازه اجتناب كنيد.
علائم و نشانه‌هایی که باید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید:
- خواب آلودگی
- يبوست
- احساس سبكی در سر
- سرگيجه
- اسهال
- هیجان بیش از حد
- خشكی دهان
- سایر علائم نگران کننده
نكات خاص
- از فعاليت‌های خطرناک اجتناب كنيد.
- به طور ناگهانی مصرف دارو را قطع نكنيد.
- مصرف طولانی مدت این داروها اعتیادزا می‌باشد.
- از مصرف مشروبات الكلي خودداری كنيد.
- آدامس‌های فاقد شكر و آبنبات مي‌تواند خشكی دهان را بهبود بخشد.
داروهای ضدافسردگی
داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی موفقیت‌آمیز هستند، اما هیچ دارویی به تنهایی اثربخش نیست و درمان کاملاً به بیمار و شرایط فردی وی بستگی دارد. برای نتایج مؤثر و مشاهده هرگونه عارضه جانبی باید به طور منظم داروها را برای چندین هفته مصرف کنید.
عملکرد این داروها
جهت كاهش احساس افسردگی و افزايش احساس خوب بودن تجویز می‌شود.
علائم و نشانه‌هایی که باید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید:
- سرگيجه به هنگام ايستادن
- خشكی دهان
- خواب آلودگی
- گيجی
- كاهش يا افزايش وزن
- تاری ديد
- تعريق بيش از حد
- تپش قلب
- تهوع و استفراغ
- يبوست
- راش‌های پوستی (دانه‌های قرمز رنگ)
- احتباس مايعات در اندام تحتانی (ورم پا)
نكات خاص
- قبل از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه با پزشک خود مشورت كنيد.
- از انجام فعاليت‌هايی كه نياز به هوشياری و تمركز (مثل رانندگي) دارند، پرهيز كنيد.
- از تماس طولانی با نور خورشيد پرهيز كنيد.
- از مصرف مشروبات الكلی اجتناب كنيد.
- به طور ناگهانی مصرف داروها را قطع نكنيد.
- با مشورت پزشک از مصرف غذاهای حاوی تريپتوفان (مثل جگر، كليه، ماهی، تخم مرغ، روغن بادام زمينی، لوبيا، گندم، مغز، ماهی، خشكبار) پرهيز كنيد.
- حتی‌الامکان از مصرف غذاهای حاوی تيرامين (مثل جگر مرغ، سس سويا، موز، شكلات، شراب، آب جو، ودكا) پرهيز كنيد.
- از مصرف زياد مواد كافئين‌دار (مثل قهوه) اجتناب كنيد.
- ممكن است علائم تآثير دارو 3 تا 4 هفته پس از شروع مصرف، بروز كند.
- يک‌بار در هفته در ساعت مشخصی از روز، خود را وزن كنيد و اگر افزايش وزن بيش از حدود نيم تا يک كيلوگرم در هفته داشتيد، آن‌را به اطلاع پزشک يا پرستار خود برسانيد.
داروهای ضد جنون
داروهای ضد جنون، یا داروهای ضدروانپریشی یا آنتی‌سایکوتیک و یا نرولپتیک‌ها می‌توانند علائم روان‌پریشی مانند هذیان و توهم را کاهش یا تسکین دهند. آن‌ها قبلاً به عنوان آرام‌بخش‌های اصلی و نورولپتیک شناخته می‌شدند. داروهای ضدجنون، اصلی‌ترین دسته داروهایی هستند که برای درمان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی استفاده می‌شوند. آن‌ها همچنین برای درمان مبتلایان به اختلالات دو قطبی، افسردگی، بیماری آلزایمر و کاهش اضطراب کاربرد دارند.
داروهای ضد جنون می‌توانند به آرامش و تسکین سردرگمی در فرد مبتلا به روان‌پریشی حاد طی چند ساعت یا چند روز کمک کنند. اما برای درمان کامل باید چهار یا شش هفته مصرف شوند. این داروها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند، اما همیشه بیماری‌های زمینه ای را درمان نخواهند کرد.
عملکرد این داروها
- اصلاح توانایی در كنترل رفتار
- بهبود توانايی تشخيص توهم از واقعيت
- كاهش هيجان
- كنترل توهمات
چگونگی مصرف دارو
- طبق دستور بر چسب دارو مصرف كنيد.
- حتي در صورت بهبود علائم باز هم به مصرف داروها ادامه دهيد.
علائم و نشانه‌هایی که باید به پزشک یا پرستار اطلاع دهید:
- بروز حركات غير ارادي بدن
- خشكي دهان
- حساسيت به نور خورشيد
- ترس و اضطراب
- بي‌حالي
- يبوست
- افزايش بزاق
- سرگيجه هنگام ايستادن
- سردرد
- تاری ديد
- افزايش ضربان قلب
نكات خاص
- بيش از حد در معرض نور خورشيد نباشيد و از عينک و پيراهن‌های آستين بلند و شلوار در بيرون از منزل استفاده كنيد.
- از انجام فعاليت‌هايی كه نياز به هوشياری كامل دارند (مثل رانندگی) بپرهيزيد.
- از مصرف الكل اجتناب كنيد.
- قبل از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه با پزشک خود مشورت كنيد.
- به آرامی وضعيت خود را تغيير دهيد به ويژه هنگام تغيير وضعيت از حالت نشسته به ايستاده
- ممكن است تا دارو اثر خود را نشان دهد، چند هفته طول بكشد.
- اغلب لازم است اين داروها به صورت طولانی‌مدت مصرف شوند.
- داروها را درو از دسترس کودکان قرار دهید.
