مدیریت بیماری
کنترل خشم
خشم (چرا من؟)
خشم یکی از رایجترین پاسخها به بیماریهای مزمن است و معمولاً زمانی رخ میدهد که احساس میکنیم کنترل شرایط را از دست دادهایم. از دست دادن کنترل بدن و استقلال در زندگی باعث به وجود آمدن احساس سرخوردگی، درماندگی و ناامیدی در فرد میشود. درواقع، فرد در مراحل مختلف بیماری ممکن است از خود بپرسد: «چرا من؟». بیمار از خود میپرسد چرا من مستحق این بیماری هستم و یا اینکه آیا خداوند من را تنبیه کرده است؟ همه این سؤالات و خشمها پاسخ طبیعی به بیماریهای مزمن هستند. بیمار از خود، خانواده، دوستان، درمانگران و به طور کلی جهان به دلایل مختلف ناراحت و عصبانی میشود. به عنوان مثال خود را به خاطر مراقبت نکردن بهتر در زمان جوانی سرزنش میکند. از خانواده و دوستان به دلیل انجام ندادن کاری که او دوست دارد عصبانی میشود و از پزشک به دلیل اینکه نمیتواند بیماری او را درمان کند خشمگین میشود.
گاهی خشم تنها پاسخ به بیماری مزمن نیست بلکه نتیجه بیماری است. به عنوان مثال اگر شخصی دچار سکته مغزی شده باشد و قسمتی از مغزش آسیب دیده باشد، ابراز و یا سرکوب احساساتش تحت تأثیر قرار میگیرد؛ بنابراین در افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند، گریههای زیاد و عصبانیت دیده میشود. شناسایی دلایل خشم و اعتراف به آنها و همچنین پیدا کردن راههای سازنده برای ابراز خشم، از مهمترین اقدامات برای کنترل مؤثر خشم میباشد. اگر خشم به شدت ابراز شود ممکن است باعث اهانت به اطرافیان شود و از طرفی اگر آن را فرو برد ممکن است موجب بیماریهایی مانند افسردگی شود. راههای مختلفی برای مدیریت خشم وجود دارد که در ادامه به بیان برخی از آنها میپردازیم:
- در صورت امکان موقعیت یا محیطی که باعث پایین آمدن آستانه تحریک شما در برابر خشم میشود را ترک نمایید.
- یکی از مهمترین راهها این است که خشم خود را به صورت شفاهی و بدون توهین به دیگران بیان کنید.
- در زمان خشم تفکر افراد میتواند اغراق شده یا خیلی پرشور باشد. از طریق بازسازی یا تغییر روش تفکر، افکار خود را با افکار منطقی تر جایگزین نمایید. مثلاً به جای اینکه به خود «بگویید افتضاح شد»، «همه چیز از بین رفت»، به خود بگویید این ناراحت کننده است و من در این مورد آشفته هستم اما این پایان دنیا نیست و خشمگین شدن نیز آن را درست نخواهد کرد.
- تا حد امکان سعی کنید از فکر کردن به مسائلی که باعث خشمتان شده بپرهیزید. همچنین از دیگران کمک بخواهید، درباره احساستان صحبت کنید و سعی کنید روی تغییر رفتارتان کار کنید.
- از یک مشاور کمک بگیرید و یا به گروهها و انجمنهای مرتبط با بیماری خود ملحق شوید.
- خشم اغلب نتیجه توقعات نامعقول است. خواستهها و توقعاتتان را از خود و دیگران متعادل کنید (به جای توجه به 10% کارهایی که توانایی انجام آنها را ندارید، به 90% کاری که میتوانید انجام دهید توجه داشته باشید. میتوانید فعالیتها و سرگرمیهای جدیدی را آغاز کنید. توجه داشته باشید که شما میتوانید بر پیشرفت بیماری خود با کند کردن پیشرفت و یا بدتر شدن آن تأثیرگذار باشید.
- خشم را میتوان از طریق فعالیتهای ساده مانند ورزش، نوشتن، موسیقی و نقاشی کنترل کرد.