مدیریت بیماری
پیشگیری از سرطان پوست
پوست، وسیعترین عضو زنده بدن و درحقیقت یكی از پیچیده ترین، جالبترین و پركارترین اعضاء نیز به شمار میآید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید در پوست خاصیت سرطانزایی بسیار شدیدی دارد. اما باید توجه کرد که برای تولید میزان کافی ویتامین (د)، باید به میزان مناسب نور ملایم خورشید به بدن برسد.
معاینه پوست
هرکس باید سعی کند نوع پوست خود را بشناسد. باید پوست را به طور منظم 4 بار در سال، یا هر 3 ماه یکبار، مورد کنترل قرار دهد. برای جلوگیری از فراموش شدن میتوان تاریخ آخرین کنترل پوست را یادداشت کرد. یا این کار را در هر تغییر فصل انجام داد. بررسی کردن تمام بدن، حتی پاشنه پاها، بین انگشتان پا و ناخنها بسیار مهم است. برای بررسی قسمتهایی از بدن که دیدن آنها مشکل است، مثل پشت تنه یا پشت پاها، میتوان از آینه استفاده کرد یا از یکی از اعضاء خانواده کمک خواست. به علاوه باید هر سال یکبار پوست خود را به پزشک متخصص نشان داد.
هرچه بیشتر پوست مورد بررسی قرار گیرد شناخت از آن بیشتر میشود. از این طریق راحتتر میتوان متوجه شد که نسبت به آخرین نوبت بررسی چه چیزی به حالت طبیعی باقی مانده و چه چیزی در پوست تغییر کرده است. همه سرطانهای پوست شبیه هم نیستند. علائمی که باید به آنها توجه داشت عبارتند از:
- لکه جدیدی روی پوست که با لکههای دیگر پوست متفاوت است.
- زخمی که بهبود نمییابد.
- لکه، خال یا کک و مکهایی که اندازه، شکل یا رنگ آنها تغییر کرده است.
افراد در معرض خطر
اگر چه هر فردی صرف نظر از رنگ پوست و میزان سلامت عمومیاش ممکن است به سرطان پوست مبتلا گردد ولی این افراد در معرض خطر بیشتری هستند:
- افرادی که پوست سفید دارند یا رنگ چشم آنها روشن است.
- افرادی که تعداد زیادی خالهای بزرگ و با اشکال نامنظم دارند.
- افرادی که در خانواده آنها فرد یا افرادی سابقهی سرطان پوست داشتهاند.
- سابقه مواجهه طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.
- زندگی در مکانهایی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند.
- افرادی که به علتی پرتو درمانی شدهاند.
- افرادی که سابقه قبلی ابتلا به سرطان پوست دارند.
- افرادی که پوست لطیف و نازکی دارند که به سادگی میسوزد، دارای کک و مک است و برنزه نمیشود و در عوض سرخ میشود.
- افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند؛ این مورد میتواند در اثر مصرف برخی از داروها یا پیوند اعضاء یا ابتلا به ویروس ایدز ایجاد شده باشد.
- افرادی با سن بالا
افرادی که رنگ پوستهای تیره یا زیتونی دارند بیشتر در برابر نور آفتاب مورد محافظت هستند، زیرا این نوع پوستها ملانین بیشتری نسبت به پوستهای نازک تولید میکنند. اما از آنجایی که تشعشع اشعه ماوراء بنفش در برخی مناطق بسیار قوی است، افرادی که پوستهای تیره و زیتونی دارند نیز به محافظت در برابر نور آفتاب نیاز خواهند داشت.
راهکارهای محافظت در مقابل نور خورشید:
- بهتر است تماس با آفتاب را محدود کنید، به خصوص وقتی بیرون هستید، لباسهای پوشیده و کلاه بگذارید.
- سعی کنید تا حد امکان در ساعات اوج نور آفتاب از خانه خارج نشوید: میزان اشعه ماورای بنفش نور خورشید که عامل ایجاد سرطان پوست است، بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر به اوج میرسد.
- در سایه بمانید: زمانیکه سایه شما از خود شما کوتاهتر است، باید به دنبال سایهبان بگردید. لباسهایی با رنگ روشن و آستین بلند بپوشید تا از پوستتان در برابر اشعه خورشید محافظت کنید.
- از پارچههای ریزباف برای لباس استفاده کنید.
- یک کلاه با لبه پهن به سر بگذارید تا سر و گوشهایتان از نور دور بماند.
راهکارهای استفاده از کرم و لوسیونهای ضد آفتابی:
- در زمان های تماس با نور خورشید درصورت امکان از کرمهای ضدآفتاب مناسب استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار، آن را تجدید کنید.
- استفاده از کرمهای ضد آفتاب بسیار مهم است این کرم از پوست شما محافظت میکند. در این خصوص با پزشک خود مشورت کنید.
- از کرم یا لوسیون ضدآفتابی استفاده کنید که دارای طیفی گسترده باشد و فاکتور محافظتی آفتاب (SPF) آن بطور متوسط 15 باشد. همچنین در زمان تماس با آفتاب بعد از شنا و تعرق زیاد نیز، استفاده مجدد از کرم ضد آفتاب لازم است.
- در نزدیکی آب، برف و شن باید بیشتر احتیاط نمود زیرا آنها اشعههای مضر خورشید را باز میتابانند. اشعه فرابنفش خورشید، حتی در روزهای ابری نیز به سطح زمین میرسد بنابراین توصیه میشود با مشورت پزشک از کرم ضدآفتاب استفاده کنید .
راهکارهای استفاده از لوازم آرایش مناسب:
- اگر مرتب آرایش میکنید، از لوازم آرایشی بدون چربی استفاده کنید زیرا لوازم آرایش چرب، منافذ پوستی را میبندند.
- مواد آرایشی دارای SPF به هیچ عنوان جایگزین کرمهای مخصوص ضدآفتاب نیستند.
- از لامپها یا تختخوابهای برنزه شدن استفاده نکنید: استفاده از این وسایل میتواند به همان اندازه نور خورشید به پوستتان صدمه بزند. چیزی به عنوان برنزه شدن بیخطر وجود ندارد.
- چند ماه یکبار با استفاده از آئینه و با نگاه کردن پوست پشتتان، تمام بدن خود را چک کنید. اگر این موارد را مشاهده کردید: خالهای جدید، خالهایی که به صورت نامنظم هستند و مرز نامنظمی دارند، خال هایی که بزرگتر شدهاند، و یا تغییر حالت و یا رنگ دادهاند به پزشک مراجعه کنید.
مراجعه به پزشک و رعایت سایر توصیههای او