مدیریت بیماری
علائم سرطان در مردان
15 علامت سرطانی که مردان نباید نادیده بگیرند.
اگر افراد از علائم سرطانی آگاه باشند و آنها را به محض بروز به پزشک نشان دهند، برایشان فایدۀ زیادی دارند، تا اینکه مدتها از زمان ایجاد آن بگذرد. ولی وقتی به تنظیم برنامۀ زمانی برای ملاقات با پزشک میرسد، مردان بسیار بدنام هستند. در واقع، بعضی از مردان فقط به خاطر مادر یا همسرشان به پزشک مراجعه میکنند.
بیشتر مردان نیاز دارند تا توسط همسرشان مجبور شوند تا غربالگریهای سرطان را انجام دهند. مراقبتهای پیشگیرانه میتواند سرطان و سایر بیماریها را در مراحل اول کشف کند. وقتی سرطان در مراحل اول کشف میشود گزینههای بیشتری برای درمان آن وجود دارد، که در این حالت شانس بیشتری برای علاج بیماری وجود دارد.
بعضی از علائم سرطان در مردان اختصاصی است. این علائم نقاط خاصی از بدن را در برمیگیرند و میتوانند مستقیماً به امکان وجود سرطان اشاره کنند. سایر علائم مبهم هستند، به عنوان مثال، درد میتواند در بسیاری از نقاط بدن به وجود بیاید و میتواند علامتی از سرطان باشد یا نباشد. ولی بدون مراجعه به پزشک نمیتوان احتمال سرطان را رد کرد.
- توده در پستان
بیشتر مردان هرگز احتمال ابتلا به سرطان پستان را در نظر نمیگیرند. هر چند این سرطان در مردان شایع نیست اما امکان دارد ایجاد شود. هر تودۀ جدیدی در ناحیۀ پستان و سینۀ یک مرد باید توسط یک پزشک بررسی شود. علاوه بر این، انجمن سرطان آمریکا چند نشانه نگران کننده دیگر مربوط به پستان را معرفی کرده است که مردان و زنان باید به آنها توجه داشته باشند. این علائم عبارتند از:
- چروک و یا گودی پوست پستان
- جمع شدن نوک پستان
- قرمزی و پوسته پوسته شدن نوک یا پوست پستان
- ترشحات نوک پستان
پزشک از کسی که به او مراجعه میکند شرح حال دقیقی میگیرد و معاینات کاملی انجام میدهد. بعد از آن بر اساس یافتهها، ممکن است انجام ماموگرافی، بیوپسی (نمونه برداری) یا سایر آزمایشها را تجویز کند.
2. درد
اغلب افراد با افزایش سنشان، از افزایش درد و ناراحتی شکایت دارند. ولی درد هر چقدر هم که مبهم باشد، میتواند یک علامت زودرس در بعضی از سرطانها باشد. هرچند بیشتر دردها و ناراحتیها به خاطر سرطان نیستند. اگر فردی مدت طولانی دارای ناراحتی و درد خاصی بود باید حتماً به پزشک مراجعه کند. پزشک از فرد شرححال دقیقی همراه با جزئیات میگیرد و بعد از آن تصمیم میگیرد که آیا نیازی به آزمایشهای بعدی هست یا خیر. اگر درد ناشی از سرطان نباشد، پزشک در مطب خود میتواند علت درد را بیابد و درمانهای مناسب را تجویز کند.
3. تغییر در بیضهها
سرطان بیضه معمولاً در مردان در سنین 20 تا 39 ساله رخ میدهد. مردان به عنوان بخشی از یک معاینه معمول مربوط به سرطان، باید یک معاینه بیضه توسط یک پزشک داشته باشند. همچنین فرد باید ماهانه خود را معاینه کند. آگاه بودن از علائم ناراحتیهای بیضه در معاینههای ماهانه بسیار مهم است. هر تغییری در اندازه بیضهها، مانند رشد و یا انقباض آنها، نگران کننده است. علاوه بر این، هرگونه تورم، توده و یا احساس سنگینی در کیسه بیضهها را نمیتوان نادیده گرفت. برخی از سرطانهای بیضه بسیار سریع رخ میدهند. بنابراین تشخیص زودهنگام بسیار مهم و حیاتی است. اگر کسی یک توده سخت را در بیضه خود احساس کرد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. پزشک باید یک معاینه بیضه و یک ارزیابی کلی از سلامت فرد انجام دهد. اگر مشکوک به سرطان باشد، ممکن است دستور به انجام آزمایش خون داده شود. همچنین ممکن است فرد به یک سونوگرافی از کیسه بیضه خود احتیاج پیدا کند و پزشک ممکن است تصمیم به انجام یک بیوپسی بگیرد. در بیوپسی ممکن است نیاز به برداشتن کل بیضه باشد.
4. تغییر در گرههای لنفاوی
تورم در غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن – یا هر جای دیگر- میتواند دلیلی برای نگرانی باشد. اگر گره لنفاوی به تدریج بزرگتر شود، و بیشتر از یک ماه بزرگ بماند، باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک بررسیهای لازم را انجام میدهد و علت بزرگ شدن گرههای لنفاوی، مانند عفونت را مشخص میکند. اگر بزرگ شدن گرههای لنفاوی به خاطر عفونت نباشد، معمولاً پزشک توصیه میکند تا یک بیوپسی انجام شود.
5. تب
تب داشتن بدون دلیل میتواند وجود سرطان را اطلاع دهد. هرچند در اکثر موارد علامت یک بیماری غیر سرطانی مثل عفونت است. معمولاً زمانی که سرطان از محل اولیۀ خود حرکت کرده است و به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده است، تب ایجاد میشود. همچنین تب میتواند در نتیجۀ سرطانهای خون مانند لنفوم یا لوکمی ایجاد شود. بهتر است افزایش بی دلیل دمای بدن را نادیده نگرفت و به پزشک مراجعه کرد تا دلیل تب مشخص و درمان مناسب تجویز شود.
6. کاهش بی دلیل وزن
کاهش بی دلیل وزن میتواند نگران کننده باشد. وقتی فردی بیش از 10% از وزنش در مدتی کمتر از 6 ماه کاهش مییابد، بهتر است به پزشک مراجعه کند.
7. دردهای آزاردهندۀ شکمی و افسردگی
هر کسی که در ناحیۀ شکم خود احساس درد باید مورد معاینه قرار بگیرد. گاهی ممکن است انجام بعضی آزمایشها مانند سونوگرافی، سیتیاسکن یا هر دو همراه با آزمایش خون لازم باشد.
8. خستگی
خستگی علامت مبهم دیگری است که میتواند نشان دهندۀ وجود سرطان باشد. البته عوامل و بیماریهای دیگری هم میتوانند منجر به خستگی شوند. خستگی مانند تب، معمولاً بعد از گسترش سرطان ایجاد میشود. ولی خستگی میتواند علامت زودرس بعضی از سرطانها مانند لوکمی، سرطان کولون یا معده باشد. اگر کسی همیشه احساس خستگی شدیدی میکند که با استراحت بهتر نمیشود، بهتر است که به پزشک مراجعه کند.
9. سرفههای مکرر
سرفهها معمولاً به دلیل سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی ایجاد میشوند. داروها هم میتوانند منجر به سرفه شود. ولی سرفههای طولانی مدت – حدود سه تا چهار هفته – یا تغییری در سرفهها نباید نادیده گرفته شود. در صورت بروز این تغییرها باید به پزشک مراجعه کرد. سرفه مزمن میتواند علامت سرطان باشد.
10. اختلال بلع
بعضی از مردان گاهی دچار ناراحتی در بلع میشوند ولی به آن اهمیت نمیدهند. این افراد گاهی درگذر زمان رژیم غذایی خود را تغییر میدهند و بیشتر سوپ میل میکنند. ولی اختلال و سختی در بلع میتواند یک علامت سرطان لولۀ گوارشی مانند مری باشد.
اگر کسی دچار ناراحتی در بلع شد باید حتماً به پزشک خود اطلاع دهد. پزشک یک شرححال دقیق از بیمار میگیرد و گاهی برای او یک عکس قفسه سینه و بلع باریوم هم تجویز میکند. در بسیاری موارد آندوسکوپی لازم است.
11. تغییر پوست
هرکسی نه تنها باید نسبت به تغییرات در خالها – یک علامت شناخته شده در سرطان پوست- هوشیار باشد، بلکه باید نسبت به تغییرات در رنگدانههای پوست خود هم گوش به زنگ باشد. در صورت مشاهده خونریزیهای ناگهانی از سطح پوست یا پوسته پوسته شدن بیش از حد آن هم باید به پزشک مراجعه کرد. نمیتوان با قطعیت گفت که چه مدتی باید این تغییرات ادامه داشته باشد تا به پزشک مراجعه کرد ولی بیشتر متخصصان میگویند نباید از چند هفته بیشتر طول بکشد. برای آن که مشخص شود چه عواملی باعث این تغییرات شده است پزشک یک شرح حال دقیق میگیرد و بیمار را به دقت معاینه میکند. هم چنین گاهی پزشک برای رد کردن احتمال سرطان بیوپسی انجام میدهد.
12. وجود خون در جایی که نباید باشد.
اگر کسی سرفههای خونی میکند، بزاق خون آلود دارد، در ادرار یا مدفوع خود، خون مشاهده میکند باید به پزشک مراجعه کند. پزشکان میگویند خیلی کار اشتباهی است که خیلی افراد، خون در مدفوع را ناشی از هموروئید (بواسیر) میپندارند، این خون ممکن است ناشی از سرطان کولون باشد. پزشک در مورد لزوم انجام کولونوسکوپی تصمیمگیری خواهد کرد.
13. تغییرات در دهان
اگر کسی دخانیات مصرف میکند (یا تنباکو میجود) باید خیلی نسبت به بروز لکههای سفید در دهان یا روی زبان هوشیار باشد. این تغییرات ممکن است نشان دهندۀ لوکوپلاکی- ضایعه پیش سرطانی که میتواند با تحریک مداوم ایجاد شود- باشد. این وضعیت میتواند منجر به سرطان دهان شود. فرد باید پزشک یا دندانپزشک خود را از این تغییرات مطلع کند.
14. مشکلات ادراری
افزایش سن در مردان باعث افزایش مشکلات ادراری میشود. این مشکلات عبارتند از:
- نیاز بیشتر به ادرار کردن، خصوصاً در شب
- احساس نیاز شدید به تخلیۀ ادرار
- احساس این که ادرار کامل تخلیه نشده است
- عدم توانایی در شروع به ادرار کردن
- نشت ادرار هنگام سرفه یا خنده
- تضعیف جریان ادرار
هر مردی با افزایش سن دچار این مشکلات میشود، ولی هر وقت هر کس دچار این علائم شد باید به پزشک مراجعه کند تا معاینه انگشتی پروستات از راه رکتوم انجام شود. پزشک با معاینه متوجه میشود آیا غدۀ پروستات بزرگ شده است یا دارای گرههایی است. معمولاً در مردان مسن، غدۀ پروستات بزرگ میشود، که معمولاً در اثر یک وضعیت غیرسرطانی به نام هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) است. معمولاً سطح PSA خون باید اندازهگیری شود. گاهی حتی با وجود میزان نرمال سطح PSA در خون ممکن است سرطان پروستات وجود داشته باشد.
15. سوء هاضمه
بسیاری از مردان با افزایش سن وقتی سوءهاضمۀ بدی میگیرند گمان میکنند دچار حملۀ قلبی شدهاند، ولی سوءهاضمههای مداوم میتواند نشاندهندۀ سرطان مری، حلق و حنجره یا معده باشد. در صورت تداوم یا شدیدتر شدن سوءهاضمه باید پزشک را از این وضعیت مطلع کرد.