مدیریت بیماری
علائم سرطان در زنان
15 علامت سرطانی که زنان نباید نادیده بگیرند:
بنابر تحقیقات، خانمها بیشتر از آقایان مایل به انجام چک آپ و غربالگری سرطان میباشند چون بیشتر نگران علائم سرطان هستند. ولی همیشه نمیتوان این موضوع را بیان کرد، چون برای مثال خانمهای جوان سعی میکنند تا علائمی که نشان دهندهی سرطان است را نادیده گیرند چون فکر میکنند سرطان مخصوص افراد مسن است. خیلی اوقات حق با آنهاست ولی افراد جوان هم مبتلا به سرطان میشوند. البته گروهی از خانمها به اندازۀ آقایان میتوانند خود را در وضعیت انکار قرار دهند و گروهی از افراد به عمد علائم سرطان خود را نادیده میگیرند. متأسفانه این عقیدۀ غلط در جامعه وجود دارد که سرطان لاعلاج است پس چرا باید به پزشک مراجعه کنم. باید تعادل مناسبی بین انکار و وسواس نسبت به این موضوع وجود داشته باشد.
- کاهش بدون دلیل وزن
افراد زیادی از کاهش وزن خود خوشحال میشوند، ولی کاهش بی دلیل وزن – حدود 5 کیلوگرم در ماه بدون افزایش تحرک یا کاهش مصرف مواد غذایی- حتماً باید بررسی شود.
متخصصان میگویند کاهش بی دلیل وزن به علت سرطان است مگر آن که خلاف آن ثابت شود. البته دلایل دیگری هم میتواند داشته باشد مانند تیروئید پرکار.
احتمال دارد پزشک در این حالت از فرد آزمایشی بگیرد که تیروئید را بررسی کند یا دستور به انجام یک سیتیاسکن از ارگانهای مختلف کند. بیماریهای مختلف باید یک به یک رد شوند تا دلیل اصلی مشخص شود.
2. نفخ و بادکردگی شکم
نفخ آنقدر شایع است که گاهی بعضی افراد با آن زندگی میکنند، ولی این بادکردگی شکم میتواند نشان دهندۀ سرطان تخمدان باشد. سایر علامتهای سرطان تخمدان عبارتند از دردهای شکمی یا لگنی، احساس سیری زودرس – حتی وقتی غذا نخورده است- و مشکلات ادراری مانند نیاز فوری به دستشویی رفتن. اگر بادکردگی هرروز اتفاق بیفتد و به مدت چند هفته ادامه داشته باشد باید به پزشک مراجعه کرد.
3. تغییرات در پستان
بیشتر خانمها از اهمیت یافتن یک توده در سینه و مراجعه به پزشک با خبر هستند، ولی لمس یک توده در پستان تنها علامت سرطان پستان نیست. قرمزی یا ضخیم شدن پوست پستان میتواند نشان دهندۀ یک نوع نادر ولی مهاجم سرطان پستان – سرطان التهابی پستان- باشد. اگر فرد دچار راش و اگزمایی است که در طول هفتهها وجود دارد، باید به پزشک مراجعه کند.
همچنین اگر شکل نوک پستان تغییر کرد یا سر پستان دارای ترشحاتی بود (که در نتیجۀ شیردهی نیستند) باید حتماً پزشک خود را مطلع کرد. تغییر در ظاهر نوک پستان است که نگرانکننده است، مثلاً اگر همیشه نوک پستان به داخل فرو رفته بود اشکالی ندارد ولی اگر جدیداً این اتفاق افتاده است باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک در این مواقع یک شرح حال دقیق از وضعیت بیمار میگیرد، پستان را معاینه میکند و دستور به انجام تستهایی مانند ماموگرافی، سونوگرافی، ام آر آی (MRI) و شاید بیوپسی میدهد.
4. خونریزی بین عادت ماهانه یا سایر خونریزیهای غیرعادی
گاهی خانمهایی که هنوز یائسه نشدهاند خونریزیهای بین عادت ماهانه را نادیده میگیرند و آن را مسأله بزرگی نمیپندارند. ولی خونریزی بین عادت ماهانه، خصوصاً اگر فرد عادت ماهانۀ مرتبی دارد را حتماً باید به پزشک اطلاع داد. همچنین خونریزی بعد از یائسگی میتواند علامت سرطان آندومتر باشد. خونریزیهای لولۀ گوارشی میتواند علامت سرطان کولورکتال باشد. اگر خانمی هیچگاه بین عادات ماهانهاش لک بینی نداشته است و الان دچار لک بینی شده است، غیرعادی است. ممکن است این موضوع برای شخص دیگری غیرعادی نباشد. سرطان آندومتر سرطان شایعی در بین خانمها است که حدود 75% از مبتلایان به آن با علامت اولیۀ خونریزیهای غیرعادی مواجه میشوند.
5. تغییرات پوستی
هرکسی باید مراقب تغییر خالها یا تغیررنگ و پیگمانتاسیون پوستی خود باشد. در صورت مشاهده خونریزیهای ناگهانی از سطح پوست یا پوسته پوسته شدن بیش از حد آن باید پزشک را از این وضعیت مطلع کرد. نمیتوان با قطعیت گفت که چه مدتی باید این تغییرات ادامه داشته باشد تا به پزشک مراجعه کرد ولی بیشتر متخصصان میگویند نباید از چند هفته بیشتر طول بکشد.
6. اختلال بلع
گاهی بعضی از افرادی که دچار ناراحتی در بلع میشوند رژیم غذایی خود را تغییر میدهند و بیشتر سوپ و غذاهای مایع میل میکنند، ولی اختلال و سختی در بلع میتواند یک علامت سرطان لولۀ گوارشی مانند مری باشد.
7. وجود خون در جایی که نباید باشد
اگر کسی در ادرار یا مدفوع خود، خون مشاهده میکند نباید آن را ناشی از هموروئید (بواسیر) بپندارد، این خون ممکن است ناشی از سرطان کولون باشد. مشاهدۀ خونریزی در دستشویی میتواند ناشی از قاعدگی فرد هم باشد، ولی اگر خونریزی به این دلیل نیست باید به پزشک مراجعه کرد تا اطمینان حاصل کرد این خون ناشی از سرطان مثانه یا کلیه نیست.
در صورت داشتن سرفههای خونی باید حتماً پزشک را از آن مطلع کرد. یکبار وجود خون در جایی که انتظار نمیرود نشانۀ بیماری خاصی نیست ولی اگر این وضعیت بیشتر از یکبار ادامه داشت فرد حتماً باید نزد پزشک برود.
8. دردهای شدید شکمی
هر خانمی که دچار درد در ناحیۀ شکم خود بود باید مورد معاینه قرار بگیرد.
9. سوءهاضمه
خانمهایی که باردار بودهاند احتمالاً سوءهاضمهای که در نتیجۀ افزایش وزن دچار شدهاند را به خاطر میآورند. ولی سوءهاضمه بدون دلیل مشخصی میتواند علامت خطر باشد، چون میتواند یک سرنخ زودرس در سرطانهای مری، معده یا حنجره باشد.
10. تغییرات در دهان
افراد سیگاری باید خیلی نسبت به بروز لکههای سفید در دهان یا روی زبان هوشیار باشد. هر دوی آنها ممکن است نشان دهندۀ لوکوپلاکی- ضایعه پیش سرطانی – باشد که میتواند منجر به سرطان دهان شود. فرد باید پزشک یا دندانپزشک خود را از این تغییرات مطلع کند تا تصمیم گرفته شود چه تدبیری باید اتخاذ شود.
11. درد
اغلب افراد با افزایش سنشان، از بیشتر شدن انواع درد و ناراحتی شکایت دارند، ولی درد، هر چقدر هم که مبهم باشد، میتواند یک علامت زودرس در بعضی از سرطانها باشد. هرچند بیشتر دردها و ناراحتیها به خاطر سرطان نیستند، ولی اگر فردی مدت طولانی دارای ناراحتی بود باید حتماً به پزشک مراجعه کند.
12. تغییر در گرههای لنفاوی
تورم در غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن – یا هرجای دیگر- میتواند دلیلی برای نگرانی باشد. اگر گره لنفاوی به تدریج بزرگتر شود، و بیشتر از یک ماه طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک بررسیهای لازم را انجام میدهد و علت بزرگ شدن گرههای لنفاوی، مانند عفونت را تعیین میکند. اگر بزرگ شدن گرههای لنفاوی در نتیجۀ عفونت نباشد، معمولاً بیوپسی لازم است.
13. تب
تبی که در نتیجۀ آنفولانزا یا عفونت دیگری ایجاد نشده باشد، میتواند نشان دهندۀ سرطان باشد. معمولاً زمانی که سرطان به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده است، تب ایجاد میشود. تب میتواند در نتیجۀ سرطانهای خون مانند لنفوم یا لوکمی نیز ایجاد شود. سایر علامتهای سرطان میتوانند شامل زردی (یرقان) یا تغییر رنگ مدفوع باشند.
14. خستگی
خستگی علامت مبهم دیگری است که میتواند نشان دهندۀ وجود سرطان یا مشکلات دیگری در بدن باشد. خستگی معمولاً بعد از گسترش سرطان به وجود میآید، ولی خستگی میتواند علامت زودرس بعضی از سرطانها مانند لوکمی، سرطان کولون یا معده باشد.
15. سرفههای مکرر
سرفه معمولاً در نتیجۀ سرماخوردگی، آنفولانزا، آلرژی یا عوارض داروها ایجاد میشود. ولی سرفههای طولانی مدت –حدود سه تا چهار هفته– نباید نادیده گرفته شوند. سرفه به خصوص در افراد سیگاری ممکن است نشانه سرطان حنجره یا ریه باشد.