مدیریت بیماری
ترک سیگار
ترک سیگار بهترین عملی است که افراد سیگاری میتوانند برای بهبود سلامتییشان انجام دهند. بسیاری از اثرات مصرف تنباکو میتواند با قطع سیگار کاهش پیدا کند و فواید ترک میتواند به سرعت پدیدار شود. بیش از 46 میلیون آمریکایی ترک سیگار موفق داشتهاند.
منافع زیادی که از ترک سیگار حاصل میشود به قرار زیر می باشد:
روز اول بعد از ترک
- فشارخون کاهش مییابد.
- سطوح دیاکسیدکربن پایین میآید.
- خطر حمله قلبی کاهش پیدا میکند.
سال اول بعد از ترک
- انرژی افزایش مییابد.
- گردش خون بهبود پیدا میکند.
- عملکرد ریوی افزایش مییابد.
- سرفه و خسخس کاهش پیدا میکند.
- عفونتهای تنفسی تقلیل مییابند.
2 سال بعد از ترک
- خطر مرگ ناشی از بیمارهای قلبی ریوی نسبت به یک فرد سیگاری فعال نصف میشود.
- خطر سکته مغزی کاهش مییابد.
با ادامه دادن ترک سیگار بعد از 5 تا 15 سال
- خطر مرگ نابهنگام به طور معناداری پایین میآید.
- خطر سرطان دهان به نصف میرسد و به سمت کاهش بیشتر میرود.
- خطر سرطان مری پایین میآید و همین طور خطر سرطان حنجره، کلیه، گردن رحم و لوزالمعده کاهش مییابد.
- خطر سرطان مثانه کاهش مییابد و به نصف میرسد.
- خطر سرطان ریه تقلیل مییابد و به تا خطر سیگاریهای فعلی میرسد و با گذشت زمان بیشتر کاهش مییابد.
- میزان مرگ و میر بیماری مزمن انسدادی ریه کاهش مییابد.
- خطر بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی کاهش مییابد و به میزان خطر یک فرد غیرسیگاری میرسد.
- خطر بیماری عروق محیطی تقلیل مییابد.
کسی که سیگار نمیکشد:
- پولش را پس انداز میکند.
- الگوی مناسبی برای کودکان و دیگر بزرگسالان میشود.
- به جلوگیری از مواجهه دیگران با دود تنباکوی محیطی کمک میکند.
مهم است ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی نشان دهند که ترک سیگار در هر سنی مزایای مهمی را برای سلامت به همراه میآورد، حتی در آنهایی که بیماریشان در ارتباط با سیگار تشخیص داده شده است. برای مثال، ترک سیگار در افراد مبتلا به بیماری قلبی کرونری منجر به کاهش تکرار خطر حمله قلبی و مرگ قلبی عروقی میگردد. برای بیماران مبتلا به بیماری عروق محیطی، ترک سیگار منجر به کاهش خطر قطع عضو به دنبال جراحی میشود و تحمل ورزش را افزایش میدهد. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی باید مصرفکنندگان تنباکو را به ترک سریعتر تشویق کنند.
از آنجاییکه استعمال سیگار در طول دورهی بارداری منجر به خطرات بسیاری برای سلامت مادر و جنین میشود، زنان حامله باید از مصرف سیگار خودداری کنند. در آمریکا بیش از 10% زنان همچنان به استعمال سیگار در دوران بارداری ادامه میدهند.
زنانی که سیگار را ترک کردهاند، در حدود 65% در سال اول بعد از زایمان مجدداً مصرف سیگار را شروع میکنند. ترک سیگار قبل از شروع بارداری بیشترین منافع سلامتی را در بردارد. با این وجود، ترک در هر زمان میتواند برای مادر و جنین مفید باشد.
در مقایسه با زنان حاملهای که به استعمال سیگار ادامه میدهند، در زنانی که قبل یا در طول حاملگی مصرف سیگار را ترک میکنند، خطر زایمان نارس، پارگی زودرس پردهها و تولد نوزاد با وزن کم کاهش پیدا میکند. علاوه بر این، زنانی که استعمال سیگار را قبل از زایمان ترک میکنند، فرزندانشان را از مواجهه با دود تنباکوی محیطی و بسیاری از خطرات مرتبط با آن محافظت میکنند.
هفتاد درصد سیگاریها اعلام کردهاند که تمایل به ترک دارند و هر سال تقریباً نیمی از همه سیگاریها قصد ترک میکنند. با این وجود، قبل از اینکه یک فرد سیگاری قادر به ترک موفقی باشد، اغلب تلاشهای متعددی میکند. اکثر سیگاریها سعی میکنند که خودشان ترک کنند، اما فقط کمتر از 10% بیش از یک سال از ترک سیگار باقی میمانند. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی موقعیت منحصر به فردی دارند، چون آنها به قسمت عمدهای از جمعیت دسترسی دارند. حداقل 70% سیگاریها یکبار در سال توسط پزشک ویزیت میشوند. خدمات زیادی وجود دارد که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی میتوانند برای کمک به ترک سیگار به بیمارانشان ارائه دهند که شامل موارد زیر میباشد:
- مشاوره دادن: سیگاریها اعلام میکنند که توصیه پزشک به ترک سیگار یک عامل انگیزانندهی قوی است و گزارش شده است که 10% از میزانهای ترک سیگار نتیجه مشاوره پزشک با بیمار در طول مراجعات مکرر است.
- اطلاعات خودیاری: اطلاعات خودیاری زمانی که به تنهایی به کار میرود ممکن است دارای اثرات کمی باشد و این اطلاعات میتوانند برای تقویت دیگر مداخلات به کار روند.
- ارجاع برای رفتار درمانی: به نظر میرسد که درمانهای فردی و گروهی برای ترک سیگار مؤثر باشند و موفقیت میزان ترک با این روشها تا 20% گزارش شده است. با این وجود، فقط 5% از سیگاریها رفتار درمانی را انتخاب میکنند.
- درمان جاگزین نیکوتین (NRT): روشهای متعددی از درمان جایگزین نیکوتین در دسترس میباشد، از جمله نیکوتین جویدنی، چسبی، استنشاقی، اسپری بینی و قرص. به طورکلی، درمان جایگزین نیکوتین، میزان دوره ترک را دو برابر میکند. از آنجایی که به نظر میرسد که روشهای مختلف جایگزینی نیکوتین دارای اثر بخشی یکسانی باشند، انتخاب روش مناسب باید براساس نیازها و تمایل فرد باشد. شواهدی نیز وجود دارد که مصرف ترکیبی نیکوتین چسبی با نوع جویدنی یا با نوع اسپری بینی در مقایسه با استفاده از یک نوع از جایگزین نیکوتین به تنهایی، میزان دوره ترک را افزایش میدهد.
- داروهای بدون نیکوتین
- درمانهای دیگر: طب سوزنی و هیپنوتیزم نیز برای ترک سیگار پیشنهاد شدهاند، با این حال مشخص نیست که این روشها مزیت مهمی را در برداشته باشند.
هفتاد درصد سیگاریها اعلام کردهاند که تمایل به ترک دارند و هر سال تقریباً نیمی از همه سیگاریها قصد ترک میکنند. با این وجود، قبل از اینکه یک فرد سیگاری قادر به ترک موفقی باشد، اغلب تلاشهای متعددی میکند. اکثر سیگاریها سعی میکنند که خودشان ترک کنند، اما فقط کمتر از 10% بیش از یک سال از ترک سیگار باقی میمانند. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی موقعیت منحصر به فردی دارند، چون آنها به قسمت عمدهای از جمعیت دسترسی دارند. حداقل 70% سیگاریها یکبار در سال توسط پزشک ویزیت میشوند. خدمات زیادی وجود دارد که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی میتوانند برای کمک به ترک سیگار به بیمارانشان ارائه دهند که شامل موارد زیر میباشد:
- مشاوره دادن: سیگاریها اعلام میکنند که توصیه پزشک به ترک سیگار یک عامل انگیزانندهی قوی است و گزارش شده است که 10% از میزانهای ترک سیگار نتیجه مشاوره پزشک با بیمار در طول مراجعات مکرر است.
- اطلاعات خودیاری: اطلاعات خودیاری زمانی که به تنهایی به کار میرود ممکن است دارای اثرات کمی باشد و این اطلاعات میتوانند برای تقویت دیگر مداخلات به کار روند.
- ارجاع برای رفتار درمانی: به نظر میرسد که درمانهای فردی و گروهی برای ترک سیگار مؤثر باشند و موفقیت میزان ترک با این روشها تا 20% گزارش شده است. با این وجود، فقط 5% از سیگاریها رفتار درمانی را انتخاب میکنند.
- درمان جاگزین نیکوتین (NRT): روشهای متعددی از درمان جایگزین نیکوتین در دسترس میباشد، از جمله نیکوتین جویدنی، چسبی، استنشاقی، اسپری بینی و قرص. به طورکلی، درمان جایگزین نیکوتین، میزان دوره ترک را دو برابر میکند. از آنجائی که به نظر میرسد که روشهای مختلف جایگزینی نیکوتین دارای اثر بخشی یکسانی باشند، انتخاب روش مناسب باید براساس نیازها و تمایل فرد باشد. شواهدی نیز وجود دارد که مصرف ترکیبی نیکوتین چسبی با نوع جویدنی یا با نوع اسپری بینی در مقایسه با استفاده از یک نوع از جایگزین نیکوتین به تنهایی، میزان دوره ترک را افزایش میدهد.
- داروهای بدون نیکوتین
- درمانهای دیگر: طب سوزنی و هیپنوتیزم نیز برای ترک سیگار پیشنهاد شدهاند، با این حال مشخص نیست که این روشها مزیت مهمی را در برداشته باشند.
درمان دارویی باید برای همه افرادی که برای ترک تلاش میکنند ارائه شود. موارد استثناء درمان شامل زنان باردار یا شیرده، نوجوانان، افراد دارای محدودیتهای دارویی و افرادی که کمتر از 10 نخ سیگار در روز میکشند، میباشد. این جمعیتهای خاص ممکن است با رعایت احتیاطات ویژه، قادر به استفاده از درمان دارویی نیز باشند. همه درمانهای خط اول درمان، تقریباً میزان ترک را دو برابر افزایش میدهند.
- احساس خستگی
- برای اوقات فراغت در طی روز برنامهریزی کنید.
- زودتر به رختخواب بروید.
- سعی کنید چرت بزنید.
- ورزش کنید (در صورت امکان قبل از خواب نباشد، چون میتواند به خواب رفتن را سختتر کند).
- دوش آبگرم بگیرید که میتواند به آرامش قبل از خواب کمک کند.
- احساس تحریک پذیری
- در طول روز وقت خاصی را برای آرامش انتخاب کنید.
- پیادهروی کنید.
- با دوستان خود صحبت کنید.
- به خودتان بقبولانید که این احساسات خواهند گذشت.
- یک گروه حمایت کننده پیدا کنید.
- تمایل شدید به تکرار تجربه قبلی
- آدامس و آب نبات را در دسترس داشته باشید.
- غذاهای سبک بخورید مثل دانه آفتابگردان
- پیادهروی کنید تا این تمایل فروکش کند.
- با پزشک خود دربارهی داروهایی که میتواند به قطع این تمایلات کمک کند، صحبت کنید.
- نگرانی دربارهی افزایش وزن
- از نظر فیزیکی فعال باشید.
- غذاهای سالم را در نظر بگیرید.
- از خوردن غذاهای بیرونی اجتناب کنید.
- آدامس بجوید.
- غذای بیفایده نخورید.
- آب فراوان بنوشید.
- از مصرف الکل اجتناب کنید.
- درد معده یا یبوست
- از میوهها، سبزیجات و غذاهای دارای فیبر زیاد بخورید.
- آب فراوان بنوشید.
- فعالیت فیزیکی داشته باشید.
- افزایش وزن
بیشتر سیگاریها نگران این میباشند که اگر مصرف سیگار را متوقف کنند، افزایش وزن خواهند داشت. اگر چه افزایش وزن بعد از ترک سیگار شایع است، میزان افزایش وزن به طور متوسط در حد کمی میباشد. در یک بررسی از مطالعات انجام شده، میانگین افزایش وزن در میان آنهایی که استعمال سیگار را ترک کردهاند kg 5/2 بوده است که در مقایسه با متوسط افزایش وزن kg 5/0 در آنهایی که به طور مداوم سیگار میکشند، بسیار کمتر بوده است. علاوه بر این، کمتر از 4% افراد بیشتر از kg 10 وزن به دست میآورند. افراد را تشویق کنید که اول بر روی ترک سیگار تمرکز داشته باشند تا نسبت به کاهش وزن، چون تلاشهای همزمان ترک سیگار و کاهش وزن ممکن است با کوششهای ترک سیگار تداخل پیدا کنند. علاوه بر این از افزایش وزن جلوگیری یا آن را محدود کنند:
- داوطلبان را تشویق به پذیرش رفتارهای سالم کنید، مثل افزایش فعالیت، خوردن غذاهای سالم و پرهیز از مصرف الکل.
- به افراد پیشنهاد کنید که از آدامسها و آب نباتهای بدون شکر یا خوراکیهای سبک سالم مثل تخم آفتابگردان جهت مقابله با تمایل شدید استفاده کنند. نوشیدن آب فراوان نیز میتواند کمک کننده باشد.
- اگر داوطلبان به دنبال ترک موفقیتآمیزی میباشند، شاخصهای کنترل وزن بیشتری را به آنها معرفی کنید.
- محرومیت از نیکوتین
اعتیاد به نیکوتین یکی از موانع بزرگ ترک است. در حدود 90% سیگاریها چهار دسته از اختلال روانی- ذهنی را به خاطر وابستگی به نیکوتین تجربه میکنند که ترک کردن را مشکل میسازد و میزانهای بازگشت را بالا میبرد. اضطراب، تحریکپذیری، بیقراری، بیخوابی، افزایش اشتها، ناراحتی گوارش و عدم تمرکز از اختلالات شایع میباشند. هنوز علائمی از محرومیت که بتواند با ترک سیگار تداخل ایجاد کند شناخته نشده است. علائم معمولاً چند ساعت بعد از ترک شروع میشود و تا 2 روز اول به حداکثر میرسد و در طول چند هفته تا چند ماه از بین میرود. افزایش اشتها و تمایل به استعمال سیگار ممکن است تا مدت زمان طولانی ادامه داشته باشد.
- به افراد دربارهی اعتیاد به نیکوتین و علائم محرومیت آگاهی دهید تا اینکه بتوانند آنها را درک کرده و آماده شوند.
- انتخابهای جایگزین نیکوتین را به داوطلبان ارائه دهید.
- به افراد در شناسایی روشهای اعمال مدیریت مثل ورزش کردن و ماساژ دادن کمک کنید تا آنها از عهدهی علائم محرومیت برآیند.
- به داوطلبان پیشنهاد کنید تا از مصرف کافئین اجتناب کنند، چون کافئین میتواند در بیقراری و بیخوابی مؤثر باشد.
- به افراد توصیه کنید که آب فراوان بنوشند و برای جلوگیری از یبوست و ناراحتی معده، مصرف میوهها، سبزیجات و فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهند.
- داوطلبان را جهت یافتن گروههای حمایت کننده یاری کنید تا دربارهی فشارها و چالشهایشان گفتگو کنند.
- اگر افراد علائم محرومیت طولانی مدت دارند، استفادهی بیشتر از دارو یا ترکیبات دارویی مختلف را در نظر بگیرید.
- محرکها
عوامل روانی بسیاری میتوانند با تلاشهای انجام شده برای ترک تداخل ایجاد کنند. خصوصاً اینکه در طول سالهای متمادی مصرف تنباکو جزئی از زندگی بیمار شده است و داوطلبان باید رفتارهای جدیدی را جایگزین کنند. اگر افراد میخواهند ترک موفقیتآمیزی داشته باشند، باید الگوهای مثبت جدیدی را در پیش گیرند.
به داوطلبان کمک کنید تا محرکهای شخصی خود و روشهای اجتناب از آنها را بشناسند. به افراد پیشنهاد کنید، فعالیتهایی را برای پرکردن اوقات فراغت و زمانهای فوری بعد از غذاها طراحی کنند که اوقات معمول مصرف سیگار میباشند.
روشهای اجتناب از محرکهای موقعیتی
-
- اگر شما در صبح از سیگار به عنوان اولین چیز استفاده میکردید…
- دندانهایتان را مسواک بزنید یا صبح در اسرع وقت بعد از بیدار شدن دوش بگیرید.
- روزنامه بخوانید یا اخبار صبح را تماشا کنید.
- به پیاده روی بروید.
- یک لیوان آب میوه یا آب بخورید.
- اگر شما بعد از صرف غذا ازسیگار استفاده میکردید…
- بلافاصله بعد از غذا خوردن دندانهایتان را مسواک بزنید یا از محلول دهان شویه استفاده کنید.
- یک تکه از میوه بخورید یا آدامس بجوید.
- ظرفها را بشوئید یا خانه را تمیز کنید.
- پیادهروی کنید.
- مطمئن شوید که در رستوران در بخش غیر سیگاریها نشستهاید.
- اگردر حال رانندگی از سیگار استفاده میکردید…
- فندک را از ماشین خارج کنید.
- زیر سیگاری را با پول خرد پُر کنید.
- آدامس و آب نبات در دسترس داشته باشید.
- با خود یک بطری آب به داخل ماشین ببرید.
- اجازه ندهید دیگران در ماشین سیگار بکشند.
- به رادیو گوش دهید.
- اگر شما در خانه یا محل کار سیگار مصرف میکردید…
- فندکها و زیر سیگاری را دور بریزید.
- وقفههایی در کارتان برای پیادهروی یا صحبت با دوستان داشته باشید.
- آب بنوشید یا یک غذای سبک سالم بخورید.
- در جاهایی که سیگار نمیکشند استراحت کنید.
- وقت خود را با دوستان غیرسیگاری بگذرانید.
- از دیگران خواهش کنید که در اطراف شما سیگار نکشند.
- اگر شما در صبح از سیگار به عنوان اولین چیز استفاده میکردید…
- به داوطلبان توصیه کنید در حال ترک کردن سیگار از مصرف الکل اجتناب کنند، چون بسیاری از افراد دریافتهاند که الکل میتواند با تلاشهای ترک سیگار تداخل ایجاد کند.
- به همه افراد در یافتن روشهای جدید مقابله با احساس اضطراب و ناکامی کمک کنید. صحبت کردن با دوستان، رفتن به پیادهروی، خواندن یا دوش گرفتن از روشهایی میباشند که به افراد در کنترل فشار و هیجانات منفی کمک میکند.
- دربارهی روشهایی که داوطلبان میتوانند از موقعیتهایی که در آن دیگران در حال مصرف سیگار میباشند، اجتناب کنند، گفتگو کنید مثل رستورانها. اگر اعضای خانواده سیگاری باشند، فرد باید آنها را به ترک تشویق کند یا آنها حداقل در اطراف او سیگار نکشند.