مدیریت بیماری
برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری (TURP)
برای درمان مشکلات ادراری که به دلیل بزرگی پروستات به وجود می‌آید، جراحی برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این جراحی پزشک لوله‌ای که دارای دوربین است را وارد مجرا می‌کند و قسمتی از پروستات که مسیر را مسدود کرده را شناسایی می‌کند و تراش می‌دهد و جریان ادرار به صورت معمول و روان خارج می‌شود. این روش در مردانی که مشکلات متوسط و حاد انسداد ادرار دارند و به دارو پاسخ ندادند مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان موثرترین درمان برای پروستات بزرگ شناخته می‌شود.
علل انجام
این نوع از عمل جراحی جهت کاهش نشانه‌ها و درمان عوارض ناشی از بزرگی پروستات انجام می‌شود. نشانه‌های بزرگی پروستات شامل:
- نیاز به ادارار کردن به صورت فوری
- ادرار کردن طولانی و آهسته
- افزایش دفع ادرار در شب
- در حالت ادرار کردن برای چندثانیه ادرار قطع می‌شود و سپس باز شروع می‌شود.
- احساس می‌کنید مثانه به طور کامل تخیله نشده است.
- عفونت مجرای ادراری
این روش باعث درمان و یا جلوگیری از عوارض بیماری انسداد مجرای ادراری می‌شود و عوارض این بیماری شامل موارد زیر می‌باشد:
- عفونت مجرای ادراری
- آسیب به کلیه و یا مثانه
- ناتوانی در کنترل ادرار
- ایجاد سنگ مثانه
- وجود خون در ادرار
چگونه برای عمل جراحی آماده شوید؟
غذا و داروها
چند روز قبل از جراحی، پزشک شما ممکن است توصیه کند که از مصرف داروهایی که خطر خونریزی شما را افزایش می‌دهد جلوگیری کنید، از جمله:
- رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین (کومادین) یا کلوپیروگرل (پلاویکس)
- داروهای مسکن بدون نسخه مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم
به احتمال زیاد آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت ادراری تجویز می‌شود.
اقدامات احتیاطی دیگر
توجه داشته باشید، بعد از عمل به دلیل وجود سوند در مثانه نمی‌توانید در همان روز رانندگی کنید.
شما ممکن است برای شش هفته پس از جراحی قادر به کار یا فعالیت شدید نباشید. از پزشک خود بپرسید چه مدت برای بهبودی نیاز دارید.
چگونه عمل برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری انجام می‌شود؟
این عمل معمولا 60 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. شما قبل از عمل یا تحت بی‌هوشی عمومی کامل قرار می‌گیرد یا اینکه از بی‌حسی نخاعی استفاده می شود.
در عمل جراحی پزشک با استفاده از یک وسیله مخصوص که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود، آن قسمت از پروستات که باعث انسداد مجرا شده است را به قطعات کوچک برش داده و خارج می کند و در پایان عمل از طریق یک سوند محلول شستشو وارد مثانه می‌شود و تمام برش‌های پروستات را خارج می‌کند.
عوارض عمل
عوارض احتمالی این عمل می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل موقتی در ادرار کردن: ممکن است شما چند روز بعد از عمل در ادرار کردن دچار مشکل شوید و تا زمانی که خودتان توانایی ادرار کردن ندارید باید از یک سوند (لوله) که در مثانه قرار داده می‌شود تا ادرار را تخلیه کند استفاده کنید.
- عفونت دستگاه ادراری: یکی از عوارض معمول بعد از هرگونه عمل پروستات عفونت دستگاه ادراری است و هنگامی که از سوند استفاده شود احتمال ایجاد عفونت بیشتر می‌شود.
- ارگاسم (انزال) خشک: یک اثر رایج و درازمدت در هر نوع از جراحی پروستات مانند این عمل است که پس از انزال مایع منی به جای اینکه از مجرا خارج شود، به طرف عقب رفته و وارد مثانه می‌شود. این را اصطلاحا انزال پس‌گرد می‌گویند که بر روی عمل جنسی شما هیچ تاثیری ندارد اما بر روی توانایی شما برای پدر شدن و باروری می‌تواند تاثیر بگذارد.
- اختلال در نعوظ: احتمال این عارضه بسیار کم است اما اختلال در نعوظ امکان دارد بعد از هر عمل پروستات اتفاق بیفتد.
- خونریزی شدید: در حین جراحی به ندرت خونریزی بیش از حد اتفاق می‌افتد که نیازمند تزریق خون شود در حالیکه احتمال خونریزی در مردان با پروستات بزرگ بیشتر است.
- سختی در نگهداری ادرار: عدم توانایی نگهداری ادرار به ندرت از عوارض بلند مدت این عمل است.
- کاهش سدیم خون: بدن انسان به ندرت در طول این عمل، مایع شستشوی مورد استفاده برای جراحی را جذب می کند اما اگر این اتفاق بیفتد خطرناک است و باید سریعا درمان شود.
- نیاز دوباره به درمان: برخی از مردان بعد از عمل جراحی به دلیل عدم بهبود و یا تنگی در مجرا یا گردنه مثانه نیاز به عمل جراحی دوباره دارند.
بعد از عمل جراحی
احتمالا یک تا دو روز در بیمارستان بستری خواهید بود. بعد از عمل به دلیل تورم مجرای ادراری به مدت 24 تا 48 ساعت از سوند برای تخلیه ادرار استفاده می‌شود.
خون در ادرار: بعد از عمل جراحی وجود خون در ادرار عادی است اما وجود لخته‌های خون نشان‌دهنده‌ی تشدید خونریزی و مسدود شدن مجرای ادرار است.
احساس درد هنگام ادرار کردن: بعد از عمل جراحی ممکن است دفع ادرار دردناک باشد و یا شما احساس دفع فوری یا تکرر ادرار داشته باشید. این علائم معمولا 6 الی 8 هفته بعد از عمل بهبود می‌یابد.
نتایج قابل انتظار
معمولا علائم عمل به سرعت از بین می‌رود و اکثر مردان می‌توانند به صورت عادی ادرار کنند و تا بهبود کامل علائم حتی پس از چند سال بعد از عمل نیاز است درمان ادامه پیدا کند.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید.
- شب قبل از عمل شام سوپ میل کرده و از نیمه شب ناشتا باشید.
- شب قبل از عمل استحمام کنید و ناحیه جراحی را کاملاٌ شیو کنید.این کار باعث کاهش احتمال عفونت می‌شود.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید، به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع و داروهای جدید جایگزین شود.
- روز عمل کلیه اشیاء فلزی از حمله زیور آلات، گیره سر، لنز و اعضاء مصنوعی خود را خارج کنید سپس لباس اتاق عمل خود را بپوشید.
- بی‌حرکتی پس از عمل می‌تواند باعث رکود خون در پاها و افزایش احتمال عفونت ریه‌ها گردد، لذا ورزش‌های تنفسی و چرخش پا که به شما آموزش داده شده را بلافاصله پس از عمل انجام دهید.
- عمل شما ممکن است تحت بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام شود.
- سونداژ ادراری قبل از عمل انجام می‌شود.
- روز اول نباید چیزی بخورید، از زمانی که پرستار به شما اجازه داد ابتدا رژیم مایعات برای شما شروع می‌شود و در صورت توانایی بدن شما به تدریج با نظر پزشک می‌توانید از سایر مواد غذایی استفاده کنید.
- به شما توصیه خواهد شد كه هر روز مقدار زیادی آب بنوشید تا منجر به به شستشوی مثانه شما شود.
- شروع رژیم غذایی با مایعات و آب میوه تازه و سپس رعایت رژیم پرپروتئین و ویتامین و رژیم پرفیبر جهت جلوگیری از یبوست به شما پیشنهاد می‌شود.
- در بستر پاها را حرکت دهید، تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری شود. بهتر است هر چه زودتر از بستر خارج شده و راه بروید.
- برای خروج از بستر، ابتدا مدتی در لبه تخت نشسته و پاها را آویزان نمائید، در صورت نداشتن سرگیجه، تاری دید و … با کمک تیم مراقبتی راه بروید.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- داروها طبق تجویز پزشک و در فواصل مشخص توسط پرستار برای شما استفاده می‌شود.
- در زمان استراحت در تخت اندام‌ها و مفاصلش را حرکت دهید تا از خشکی و لخته خون در اندام‌های انتهایی آن‌ها جلوگیری شود.
- برای شتشوی مداوم و جلوگیری از تشکیل لخته خون که باعث انسداد مجرا می‌شود، برای یک روز یا بیشتر یک کاتتر در مجرای ادرار شما نصب می‌شود.
- وجود کاتتر در مثانه می‌تواند كمی ناراحت كننده باشد و ممكن است احساس پر بودن در مثانه ایجاد شود.
- گاهی اوقات اسپاسم‌های دردناك رخ می‌دهند. اگر این دردها شدید باشند، داروهای مسكن تجویز خواهد شد.
- گرچه در عمل جراحی تی.یو.آر.پی هیچگونه برشی بر روی پوست ایجاد نمی‌شود كه احتیاج به ترمیم داشته باشد، اما اهمیت زیادی دارد كه بدانیم خود پروستات دارای زخم بوده و مدتی زمان لازم دارد تا زخم‌هایش بهبود یابند. برای این كار، چند هفته وقت لازم است و در این مدت باید به نوشیدن مقادیر زیاد آب و مایعات (البته نه الكل) ادامه دهید و با توصیه‌های پزشکتان عمل کنید.
- احتمالا برای جلوگیری از عفونت به شما آنتی بیوتیک داده می‌شود.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات خودداری کنید.
- از مواد غذایی فیبردار مانند میوه‌ها و سبزیجات مختلف از جمله کاهو و مایعات فراوان (8 لیوان) استفاده کنید.
- از بلند كردن اجسام سنگین خودداری کنید.
- به مدت دو یا سه هفته رانندگی نكنید.
- همچنین در طی این مدت از انجام مقاربت‌های جنسی خودداری کنید.
- پس از یک هفته می‌توانید رانندگی کنید.
- با پزشک خود در مورد زمان بازگشت به کار خود صحبت کنید.
- از انجام دادن ورزش، فعالیت شدید و بلند کردن اجسام سنگین برای چهار تا شش هفته بعد از عمل خودداری کنید.
- تا چند هفته بعد از جراحی ممکن است رنگ ادرار کدر باشد ولی به تدریج با بهبودی ناحیه پروستات روشن‌تر و شفاف‌تر می‌شود.
- با سوند ادرای مرخص می شوید و مراقبت از سوند اداری در منزل انجام شود (رعایت بهداشت ناحیه تناسلی – قرار دادن کیسه ادراری پایین‌تر از سطح بدن – مراقبت از اتصالات سوند و پیشگیری از جدا شدن کیسه از سوند، تخلیه کیسه ادراری در زمانی که یک سوم آن پر شده است).
- زمان مراجعه به پزشک برای خارج کردن سوند به بیمار گوشزد شود.
- بعد از گذشت دو الی سه روز بعد از خروج سوند ،تكرر ادرار،سوزش به هنگام دفع ، سنگینی در ناحیه لگن و مشکل در کنترل ادرار،طبیعی می باشد و به مرور زمان برطرف خواهد شد.
- در پایان ادرار كردن ممکن است نشت ادرار (قطره قطره آمدن ادرار) ایجاد شود. معمولاً با تقویت عضلات ناحیه تناسلی، می‌توان در هنگام ادرار كردن، این وضعیت را كنترل کرد.
- سفت کردن عضلات پرینه با فشار دادن ناحیه باسن به همدیگر و حفظ این حالت تا چند لحظه و شل کردن آن حدود 10 تا 20 بار در حالت نشسته یا ایستاده در هر ساعت در کنترل ادرار مفید می‌باشد.
- ادرار شما ممکن است با خون برای حدود یک ماه یا بیشتر آمیخته باشد، که به مرور برطرف می شود.
- از زور زدن هنگام اجابت مزاج اجتناب کنید.از ایجاد یبوست پیشگیری کنید.
- مصرف دخانیات، سیگار و الکل را محدود کنید.
- جهت تسکین درد از داروی مسکن تجویز شده طبق دستور پزشک استفاده کنید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک (مانند آنتی بیوتیک در ساعات معین) را طبق دستور و تا اتمام کامل مصرف کنید. از قطع دارو بدون اجازه پزشک خودداری کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- قرمزی، تورم (از جمله تورم بیضه‌ها) یا ترشح، تب، خونریزی شدید و یا عدم توانایی در دفع ادرار
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی
