تب تشنجی، تشنجی در کودکان است که در اثر بالا رفتن دما در بدن(معمولا توسط عفونت) ایجاد می‌شود. کودکی که مبتلا به تب تشنجی است می‌تواند بسیار نگران کننده باشد و همان چند دقیقه تشنج می‌تواند به اندازه‌ی ابدیت طول بکشد.
تب تشنجی نوع خاصی از واکنش مغز به تب و معمولا در روز اول آن است. خوشبختانه این قبیل تب‌ها عموما بی‌ضرر هستند و معمولا یک مشکل مداوم محسوب نمی‌شوند.

برای معاینه فرزندتان پس از تب تشنجی هرچه زودتر با پزشک تماس بگیرید.

علائم و نشانه‌ها

علائم تب تشنجی می‌تواند از ملایم تا لرزش‌های شدیدتر یا انقباض عضلات طبقه بندی شود.
کودکی که مبتلا به تب تشنجی شده باشد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

• تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد
• از هوش رفتن
• لرزیدن یا تکان‌های شدید بازوها و پاها

تب تشنجی از ساده تا پیچیده دسته بندی می‌شوند:

• تب همراه با تشنج ساده. این نوع شایع از چند ثانیه تا 15 دقیقه ادامه دارد. این نوع از تب تشنجی در طول 24 ساعت بعد دوباره اتفاق نمی‌افتد و کلی هستند و به یک قسمت از بدن محدود نمی‌شوند.
• تب همراه با تشنج پیچیده. این نوع از تب تشنجی بیش از 15 دقیقه ادامه دارد و بیش از 1 بار در 24 ساعت اتفاق می‌افتد و به یک قسمت از بدن کودک محدود می‌شود.

تب تشنجی غالبا 24 ساعت پس از حمله تب اتفاق می‌افتد و اولین نشانه‌ی بیماری کودک است.

علل شایع

دمای بالای بدن بیشترین علت تب تشنجی است.

عفونت

معمولا تب‌هایی که منجر به تب تشنجی می‌شوند، در اثر عفونت ویروسی یا ندرتا عفونت باکتریایی ایجاد می‌گردند. عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا و سرخک که معمولا با تب بالا همراه هستند بیشترین دلیل تب تشنجی هستند.

تشنج پس از واکسیناسیون

خطر تب تشنجی پس از برخی ایمن‌سازی‌هایی دوران کودکی مانند واکسن‌های دیفتیری، کُزاز، سیاه سرفه یا سرخچه و اوریون افزایش می‌یابد. یک کودک پس از واکسیناسیون می‌تواند دچار تب خفیفی گردد. تب موجب تشنج می‌شود، نه واکسناسیون.

عوامل تشدید کننده خطر

عواملی که موجب افزایش خطر تب تشنجی می‌گردند شامل موارد زیر است:

• سنین جوانی. تب تشنجی بیشتر در کودکان 6 ماه الی 5 ساله اتفاق می‌افتد و وقوع آن در کودکان زیر 6 ماه غیرمعمول است و در کودکان بزرگتر از 3 سال نادر است.
• سابقه خانوادگی. برخی از کودکان تب همراه با تشنج را از خانواده به ارث می‌برند. به علاوه تحقیقات برخی از ژن‌ها را به تب تشنجی مرتبط دانسته‌اند.

عوارض احتمالی

بیشتر تب‌های تشنجی عوارض مداومی ندارند. تب تشنجی ساده موجب آسیب مغزی، کُند ذهنی یا عدم یادگیری نمی‌شود و این به این معنی نیست که فرزند شما بیماری جدی و حیاتی دیگری دارد.

بازگشت تب تشنجی

شایع‌ترین پیامد این عارضه احتمال بازگشت و تکرار تب تشنجی است. خطر این احتمال وقتی بیشتر می‌شود که:

• اولین تشنج فرزند شما در اثر تب پایین بوده باشد.
• فاصله زمانی میان شروع تب و تشنج کوتاه بوده باشد.
• یکی از اعضای خانواده سابقه تب تشنجی داشته باشد.
• در هنگام اولین حمله تب تشنجی فرزند شما زیر 15 ماه باشد.

تشخیص

اولین مرحله پس از تب تشنجی، یافتن علت تب فرزندتان است.

تب تشنجی ساده

برای تشخیص علت عفونت پزشک شما ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

• آزمایش خون
• آزمایش ادرار
• ضربه به ستون فقرات برای برای یافتن عفونت در سیستم مرکزی اعصاب کودک مانند مننژیت

تب تشنجی پیچیده

برای تب تشنجی پیچیده، ممکن است پزشک نوار مغز هم تجویز کند که آزمایشی است که میزان فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کند.
اگر تشنج فقط در یک قسمت بدن کودک رخ داد، ممکن است پزشک شما، برای بررسی مغز کودکتان MRI هم تجویر کند.

درمان

بیشتر تب‌های تشنجی خود به خود و پس از چند دقیقه متوقف می‌شوند. اگر تب تشنجی فرزند شما بیش از 10 دقیقه به طول انجامید و یا کودکتان دوباره تشنج کرد، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

بخش‌های خطرناک‌تر

اگر تشنج بیشتر از 15 دقیقه به طول انجامید ممکن است پزشک برای توقف تشنج دارو تجویز کند.
اگر تشنج ادامه‌دار شد یا در اثر عفونت خطرناکی به وجود آمد یا منبع عفونت تشخیص داده نشد، ممکن است در این صورت پزشک، فرزند شما را برای معاینات بیشتر بستری کند. اما بستری شدن برای تب تشنجی ساده معمولا لازم نیست.

پیشگیری

بیشتر تب‌های تشنجی معمولا در اولین ساعات تب و در طول افزایش دمای بدن اتفاق می‌افتند.

به کودک خود دارو بدهید.

دارو دادن به نوزاد یا کودک خود استامینوفن یا ایبوبروفن در ابتدای تب، ممکن است به راحتی بیشتر فرزند شما کمک کند اما از تشنج جلوگیری نمی‌کند.

در هنگام دادن آسپرین به کودک یا نوجوان خود احتیاط کنید. آسپرین برای مصرف کودکان بالاتر از 3 سال توصیه می‌شود. کودکان و نوجوانانی که در حال بهبود از علائم آبله مرغان و آنفولانزا هستند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند. این مساله به این خاطر است که آسپرین به “سندروم رِی” مرتبط است که یک عارضه خطرناک در این دسته از کودکان است.

زمان مناسب مراجعه به پزشک

پس از اولین حمله تب تشنجی هرچه زودتر، پزشک کودک خود را ملاقات کنید حتی اگر فقط برای چندین ثانیه به طول انجامیده باشد. اگر تشنج کودک بیش از 5 دقیقه طول کشید یا با علائم زیر همراه است، با اورژانس تماس بگیرید تا کودک را به اتاق اورژانس ببرند.

• استفراغ
• سفت شدن گردن
• مشکلات تنفسی
• خواب آلودگی شدید