اگر یکی از اطرافیان شما در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری شده است، یعنی بیماری وی به اندازه‌ای جدی بوده که به بالاترین سطح مراقبت‌های پزشکی و پرستاری نیاز داشته است. واحد مراقبت‌های ویژه (ICU) ممکن است به عنوان بخش مراقبت‌های حیاتی (CCU) یا بخش مراقبت‌های ویژه نیز اطلاق شود.

فرد ممکن‌است از نظر پزشکی ناپایدار باشد، یعنی این احتمال وجود دارد که وضعیت او به طور غیرمنتظره‌ای تغییر کند و وخیم‌تر شود.

به طور معمول افرادی که بیماری جدی دارند برای مدت کوتاهی، تا زمانی‌که وضعیت حیاتی آن‌ها جهت انتقال به بخش‌های بستری عمومی بیمارستان پایدار شود، در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند.

انواع واحدهای مراقبت ویژه

بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) قسمتی از بیمارستان است که بیماران در آن تحت نظارت و مراقبت پزشکی دقیقی قرار می‌گیرند. در برخی از بیمارستان‌ها این بخش معمولاً به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که مربوط به یک تخصص خاص پزشکی یا گروه‌های خاصی از بیماران است:

• مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU): مراقبت از نوزادان نارس.

• مراقبت‌های ویژه کودکان (PICU): برای کودکانی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.
• مراقبت‌های ویژه مغز و اعصاب: مراقبت تخصصی از بیماران ناپایدار عصبی.
• مراقبت‌های ویژه قلبی (CCU): مراقبت از بیماران با مشکلات جدی یا ناپایدار قلبی
• مراقبت‌های ویژه جراحی (SICU): مراقبت از بیمارانی که در حال بهبود از جراحی هستند.

چه بیمارانی به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند؟

معمولا بیمارانی نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه دارند که ویژگی های زیر را داشته باشند:

• ناپایدار از لحاظ پزشکی

بیمارانی که از نظر پزشکی ناپایدار هستند و باید مورد بررسی دقیق و مداوم علائم حیاتی (تنفس، ضربان قلب، فشارخون و…) قرار گیرند.

• نیاز به حمایت تنفسی

برخی از بیماران باید در ICU بستری شوند؛ زیرا به علت آسیب شدید وارد شده، قادر به تنفس طبیعی از طریق مجاری هوایی نمی‌باشند و برای ادامه تنفس نیازمند پشتیبانی تنفسی از طریق دستگاهی مانند دستگاه تنفس مصنوعی هستند. بسیاری از بخش‌های بیمارستان نمی‌توانند مراقبت از بیماری که برای تنفس نیازمند دستگاه تنفس مصنوعی است را پشتیبانی کنند. لوله‌گذاری (انتوباسیون) جهت اتصال دستگاه کمک تنفسی به بیمار است و خارج کردن (اکستوباسیون) لوله زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار بتواند به طور مستقل نفس بکشد.

• پایین بودن سطح هوشیاری

اگر فرد بیمار، بی‌هوش و یا در کما باشد، ممکن‌است نیاز به مراقبت در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) داشته باشد. افرادی که بی‌هوش هستند، ممکن‌است آسیب شدید مغزی یا مشکلات گسترده‌ای را متحمل شده باشند که برای بالا بردن شانس بهبودی نیازمند مراقبت‌های دقیق پزشکی و پرستاری هستند.

ویژگی‌های بخش مراقبت‌های ویژه

• تیم پزشکی

تمامی پزشکان، پرستاران و کارکنان این واحد دوره‌دیده هستند. خدمات بخش مراقبت‌های ویژه توسط تیم آموزش‌دیده و متخصص برای بیمار انجام می‌شود.

• نظارت دقیق و مکرر بر علائم حیاتی

بیماران در ICU به طور مرتب تحت‌نظر هستند و علائم حیاتی آن‌ها مانند ضربان قلب، فشارخون، میزان تنفس و همچنین سطح اکسیژن، به طور مداوم با دستگاه‌های الکترونیکی کنترل شوند. علاوه بر نظارت مداوم، در بخش مراقبت‌های ویژه، ممکن‌است پرستاران به صورت دستی علائم حیاتی را نیز، به طور مرتب بررسی کنند. علاوه بر این، بسیاری از بخش‌های مراقبت ویژه همچنین به صفحه نمایش مستقر در مرکز مجهز هستند که علائم حیاتی بیماران را در خارج از اتاق نشان می‌دهد که به پرستاران این امکان را می‌دهد که علائم حیاتی چندین بیمار را حتی اگر در اتاق بیماران هم نیستند، ببینند و فوراً از تغییرات مهم مطلع شوند.

• تنظیم دقیق مایعات، الکترولیت‌ها و داروها

علاوه بر نظارت دقیق پزشکی، بخش مراقبت‌های ویژه محیطی است که بیماران می‌توانند مرتب و به میزان دقیق درمان‌های مهم مانند مایعات داخل وریدی و الکترولیت‌ها مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم را دریافت کنند. بعضی از داروها ممکن‌است عوارض و اثرات غیرقابل پیش‌بینی ایجاد کنند و نیاز به واکنش فوری داشته باشند. چنین داروهایی ترجیحاً در محیط بخش مراقبت‌های ویژه تجویز می‌شوند.

• امکان انجام برخی از اقدامات درمانی خاص

برخی از اقدامات درمانی خاص که امکان انجام آن‌ها در بخش عمومی بیمارستان وجود ندارد و یا به شرایط خاصی مانند استریل بودن محیط (جهت یپشگیری از عفونت) نیاز است را در بخش مراقبت‌های ویژه انجام می‌دهند.

• اتاق‌های نیمه باز

اتاق‌های بخش‌های معمول بیمارستان معمولاً بسته و مجزا نیستند تا بیماران برای پرستاران و پزشکانی که در بخش مراقبت‌های ویژه کار می‌کنند، قابل رویت و در دسترس باشند. اگرچه ممکن‌است پرده‌هایی برای حفظ حریم خصوصی وجود داشته باشد. این امر به کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی این امکان را می‌دهد تا دقیق‌تر مراقب بیماران باشند و بتوانند سریع‌تر به مشکلات ناگهانی پاسخ دهند.

• تخصیص بیمار کم‌تر به هر پرستار

به طور کلی، بخش مراقبت‌های ویژه با تعداد پرستاران بیشتری نسبت به یک بخش عادی بیمارستان، به ازای هر بیمار کار می‌کند. این امر، به هر پرستار اجازه می‌دهد تا بسیاری از حساسیت‌های بیمار و تغییرات در جزئیات پزشکی بیمار را پیگیری کند و اقدامات درمانی بیشتری را برای بیماران انجام دهد.

محدودیت‌های ملاقات‌کنندگان

ملاقات در ICU بسیار محدودتر از اتاق‌های عادی بیمارستان هستند. برخی از این دلایل عبارتند از:

• جلوگیری از شیوع عفونت
• حفظ آرامش و سکوت برای سایر بیماران
• امکان استراحت و بهبودی بیشتر
• مراقبت و نظارت دقیق‌تر بیمار

کارکنان در بخش عمومی بیمارستان ممکن‌است بتوانند بعضی از مراقبت‌ها را به مدت نیم ساعت یا تا زمان ترک ملاقات‌کنندگان به تأخیر بیندازند، اما این کار در بخش مراقبت‌های ویژه قابل انجام نمی‌باشد.

ترخیص از بخش مراقبت ویژه

بعد از طی شدن شرایط حاد با نظر پزشک معالج و پزشک متخصص مراقبت ویژه، بیمار اجازه انتقال به بخش‌های بستری را پیدا می‌کند و این انتقال بیمار، به این معنی نیست که درمان بیمار به اتمام رسیده است بلکه بیمار شرایط حاد بیماری را سپری کرده و برای انجام مراقبت‌های دیگر نیاز است در بخش‌های عمومی تحت‌درمان قرار گیرد.

معیارهای ترخیص از بخش مراقبت‌های ویژه شامل خارج کردن لوله (اکستوباسیون)، تثبیت علائم حیاتی، بهبود هوشیاری، نیاز کمتر به تنظیم و تعدیل تزریق وریدی مایعات، الکترولیت‌ها و داروها به صورت مرتب و ثبات کلی از نظر پزشکی است.

اگر فردی از نزدیکان شما در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شده باشد، به دلیل بلاتکلیفی و غیرقابل پیش‌بینی بودن موقعیت، احتمالاً تحت استرس زیادی قرار گرفته‌اید.

وضعیت بیماران یکسان نیست و هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است و در واقع بیمار شما منحصر به فرد است. مسیر بهبودی او ممکن‌است هموارتر یا پیچیده‌تر از دیگران باشد.

علی رغم شرایط جدی بیماران پذیرش شده در بخش مراقبت‌های ویژه، اکثر بیماران قادر به ترک بخش مراقبت‌های ویژه و ادامه مراقبت در یک بخش استاندارد بیمارستان هستند و در نهایت بهبود می‌یابند و بیمارستان را برای رفتن به منزل ترک می‌کنند.