مدیریت بیماری
مسمومیت‌ها
سم ماده‌ای است که در صورت ورود به بدن موجب آسیب، بیماری یا مرگ می‌شود. سموم ممکن است به شکل مایع، جامد، گاز یا بخار وارد بدن شوند.
سموم می‌توانند از راه های مختلف وارد بدن شوند:
- خوراکی از طریق دهان و دستگاه گوارش
- استنشاق بخاز یا گاز از طریق ریه‌ها
- جذب عصاره شیمیایی یا گیاهی از طریق پوست
- تزریق بیش از حد دارو یا مواد سمی موجودات (به فصول “گزش و گاز گرفتگی” و “مصرف مواد مخدر و الکل” مراجعه کنید).
علائم و نشانه‌ها
بسته به نوع ماده و راه ورود، علایم ممکن است به شرح زیر باشد:
- تهوع یا استفراغ
- اسهال
- تعریق شدید
- درد شکمی
- بی‌هوش شدن یا تغییر سطح هوشیاری
- تشنج
- مشکلات تنفسی
مدیریت عمومی مسمومیت‌ها
- امنیت صحنه را قبل از نزدیک شدن به بیمار بررسی کنید
- قبل از نزدیک شدن به بیمار برای کمک، از امنیت خود، بیمار و دیگران اطمینان حاصل کنید. در صورت ایمن بودن صحنه، مصدوم را به یک منطقه امن‌تر انتقال دهید.
- موارد مرتبط با مواد مسمومیت‌زای شایع برای مثال قرص‌ها، انواع توت‌های رنگی (شامل تمشک، ذغال اخته و …) و سوختگی‌های اطراف دهان را یادداشت کنید.
- سطح هوشیاری بیمار را بررسی کنید
در صورت بی‌هوش بودن بیمار
- اگر تنفس طبیعی دارد، بیمار را به یک سمت برگردانده و راه هوایی او را تمیز و باز کنید.
- اگر تنفس طبیعی ندارد، احیای قلبی- ریوی را شروع کنید.
فورا با شماره 115 تماس بگیرید.
در صورت هوشیار بودن بیمار
- اگر سوختگی دهان ناشی از مسموم خورنده و سوزاننده (مثل اسیدها و بازها) بوده است، ناحیه را با یک پارچه مرطوب پاک کنید.
- برای مشاوره در مورد مدیریت کمک‌های اولیه، به سرعت با 115 تماس بگیرید. از تماس دستورهای مربوط به توصیه‌های پزشکی و انتقال بیمار با آمبولانس پیروی کنید.
فقط در مواردی که مرکز اورژانس از شما می‌خواهد، به بیمار خوراکی یا نوشیدنی بدهید.
سموم گوارشی
علاوه بر درمان عمومی مسمومیت‌ها، شواهدی مانند قرص‌ها، قوطی‌های دارو و انواع توت‌های رنگی را برای تحویل به بیمارستان نگه دارید.
سموم استنشاقی
- امنیت صحنه را قبل از نزدیک شدن به بیمار بررسی کنید
- اگر در فضای بسته بخارات سمی وجود دارد، فورا بیمار را به هوای آزاد منتقل کنید. در صورت بی‌هوش بودن بیمار، ممکن است لازم باشد امدادگر برای بیرون بردن مصدوم وارد محوطه شود. با این حال امدادگر نباید بی‌مورد ریسک کند.
- هنگامی که امنیت صحنه برقرار شد، سطح هوشیاری بیمار را بررسی کنید و مراقبت‌های عمومی مسمومیت‌ها را انجام دهید.
درصورتی که مسموم یک ماده شیمیایی استنشاق کرده، انجام احیا توسط امدادگر در هوای آزاد بی‌خطر است. اما توصیه می‌شود خود را از بازدم بیمار دور نگه دارید.
بیمار ممکن است با انتقال به هوای آزاد، بهبود یابد. با این حال، استنشاق حتی یک بار از برخی مواد شیمیایی و به ارزیابی و درمان فوری پزشکی نیاز دارد.
سموم جذبی
- امنیت صحنه را قبل از نزدیک شدن به بیمار بررسی کنید
- به بیمار هوشیار یا نیمه هوشیار برای درآوردن لباس‌های آلوده کمک کنید و نواحی درگیر را بشویید. امدادگر باید از تماس با لباس آلوده و پوست بیمار، به ویژه در مواردی نظیر مسمومیت با مواد شیمیایی کشاورزی بپرهیزد.
با شماره 115 تماس بگیرید.
سموم یا مواد تزریقی
- امنیت صحنه را قبل از نزدیک شدن به بیمار بررسی کنید
- صحنه را برای یافتن شواهد تزریق مواد بررسی کنید.
- موارد مرتبط را برای کمک به شناسایی‌های بعدی ماده مصرف شده، نگه دارید.
در صورت هوشیار بودن بیمار از تماس مستقیم با وی بپرهیزید، زیرا ممکن است یک بیمار آرام به دلیل تغییرات سریع رفتاری، ناگهان به فردی خشن و پرخاشگر تبدیل شود.
به جز مواردی که بیمار به سرعت بهبود می‌یابد و فردی جهت مراقبت از او وجود دارد، با شماره 115 تماس بگیرید.
