مدیریت بیماری
معاینه لگن
در معاینه لگن، پزشک اندام‌های تولیدمثل را ارزیابی می‌کند. معاینه لگن می‌تواند بخشی از برنامه معاینه منظم یک خانم باشد. همچنین در صورت بروز علائمی مانند ترشح غیرطبیعی واژن و یا درد در ناحیه لگن، پزشک انجام معاینه لگن یا معاینه داخلی واژن را توصیه خواهد کرد.
آزمایش لگن معمولاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد. پزشک آلت‌تناسلی زن، واژن، دهانه رحم، تخمدان‌ها، رحم، راست روده و لگن را معاینه می‌کند. آزمایش پاپ‌اسمیر که برای غربالگری سرطان دهانه‌رحم انجام می‌گیرد، اغلب در طول معاینه لگنی انجام می‌شود .
دلایل انجام
معاینه لگن اغلب به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی برای پیدا کردن علائم کیست‌های تخمدانی، عفونت‌های منتقله جنسی، تومورهای رحمی یا مراحل اولیه سرطان انجام می‌شود. این آزمایش همچنین در طول بارداری انجام می‌گیرد.
بر اساس تشخیص پزشک زمان تکرار معاینات لگن تعیین می‌شود. پزشک ممکن‌است جهت تشخیص علائم ناشی از یک بیماری مانند درد لگن، خونریزی غیرطبیعی واژن، تغییرات پوست، ترشحات غیرعادی واژن یا مشکلات دستگاه ادراری، معاینه لگن را توصیه کند.
زنان بالای 21 سال باید درست مانند چک‌آپ عمومی مرتباً تحت معاینه لگن قرار بگیرند. با این حال، در صورت بروز عوامل زیر به طور خاص باید معاینه لگن انجام شود:
- ترشحات یا خونریزی غیرعادی واژن
- سابقه‌ی خانوادگی سرطان
- رابطه جنسی توام با درد
- مشکوک شدن به سرطان تخمدان، کیست، بیماری مقاربتی و سایر بیماری‌های زنان مثل سرطان دهانه رحم
- معاینه و بررسی وضعیت دهانه‌ی رحم و تعیین ضرورت القای زایمان.
آمادگی قبل از مداخله
برای انجام معاینه لگنی به آمادگی قبلی نیاز نخواهد بود، البته بهتر است فرد عادت ماهیانه نباشد و مثانه خود را قبل از انجام معاینه تخلیه کند.
معاینه لگن در مطب پزشک انجام می‌گیرد و تنها چند دقیقه طول می‌کشد. ممکن‌است از فرد خواسته شود که لباس خود را با یک روپوش بلند تعویض کند. پزشک قبل از انجام معاینه لگن، ممکن‌است تعداد ضربان قلب و عملکرد ریه را بررسی نماید و پستان‌ها را نیز معاینه کند.
روش انجام
در طول معاینه لگن فرد روی کمر دراز کشیده، زانوها را خم کرده و پاها را روی یک رکاب قرار می‌دهد و از او خواسته خواهد شد تا زانوهای خود را از هم باز کند.
معاینه لگن عموماً شامل این مراحل زیر است:
- معاینه بصری (دیداری) خارجی
ابتدا، پزشک به صورت بصری آلت تناسلی زنانه را نگاه می‌کند و آن قسمت را از نظر التهاب، قرمزی، زخم، تورم یا سایر اختلالات بررسی می‌کند.
- معاینه بصری (دیداری) داخلی
پزشک در ادامه از یک اسپکولوم ( یک ابزار پلاستیکی یا فلزی به شکل نوک اردک) برای باز کردن دیواره‌های واژن استفاده می‌کند تا بتواند واژن و دهانه رحم را ببیند. گاهی پزشک از قبل اسپکولوم را جهت راحتی بیمار گرم می‌کند
ورود و باز کردن واژن با اسپکولوم می‌تواند فشاری ایجاد کند که برای برخی خانم‌ها ناخوشایند است. بهتر است تا جایی که می توان عضلات را شل کرده، اما اگر درد وجود داشت باید به پزشک اطلاع داد.
- آزمایش پاپ‌اسمیر
اگر معاینه لگن شامل یک آزمایش پاپ‌اسمیر باشد، پزشک قبل از خارج کردن اسپکولوم از سلول‌های دهانه رحم نمونه‌برداری می‌کند.
- معاینه فیزیکی
از آنجا که اندام‌های لگن از جمله رحم و تخمدان قابل رؤیت نیستند، در این مرحله پزشک باید شکم و لگن را لمس کند تا بتواند این بخش‌ها را معاینه کند. به این منظور، پزشک با استفاده از دستکش و ژل روان‌کننده، دو انگشت خود را وارد واژن می‌کند. و با دست دیگر به آرامی از روی بدن بخش زیر شکم را فشار می‌دهد. در این مرحله پزشک اندازه و شکل رحم و تخمدان‌ها را بررسی می‌کند. بعد از معاینه داخلی واژن، در صورت نیاز و بررسی بیشتر پزشک با استفاده از ژل روان‌کننده و دستکش انگشتان خود را وارد رکتوم یا مقعد می‌کند تا وجود هر گونه ناهنجاری را در آن ناحیه بررسی کند.
معمولاً پزشک در هر مرحله توضیح می‌دهد که در حال انجام چه کاری است و به این صورت فرد غافلگیر نخواهد شد.
نتایج قابل انتظار
فرد بعد از معاینه می‌تواند لباس خود را بپوشد. سپس پزشک درباره نتایج معاینه با او صحبت خواهد کرد.
درصورت مشاهده‌ی هرگونه ناهنجاری، پزشک فوراً می‌تواند آن‌را با فرد در میان بگذارد. با این‌حال، دریافت نتایج پاپ‌اسیمر چند روز طول می‌کشد. ممکن‌است پزشک دارو تجویز کند یا از فرد بخواهد دوباره مراجعه کند.
معاینه لگن زمان خوبی برای صحبت با پزشک خود درمورد سلامت جنسی و یا باروری است. معاینه لگن برای تشخیص سلامت جنسی و اندام تولید مثل زنان ضروری است. این معاینه به تشخیص بیماری‌های مرگبار مانند سرطان یا عفونت نیز کمک می‌کند.
