مدیریت بیماری
سقط فراموش شده
سقط جنین پدیدهای نسبتاً رایج است که در برخی از بارداریها رخ میدهد. بیشتر سقطها در سه ماهه اول حاملگی رخ میدهد و پس از آن این میزان به سرعت کاهش مییابد. علت بروز سقط جنین همیشه مشخص نیست ولی در ماههای اول حاملگی تقریباً در همه موارد مرگ جنین، قبل از سقط جنین صورت میگیرد. به این دلیل بررسی علل سقط جنین شامل تعیین علت مرگ جنین در صورت امکان است.
سقط فراموش شده یکی از انواع سقط جنین است که علیرغم سپری شدن مدت طولانی از مرگ جنین، محصولات حاملگی دفع نمیشود و ممكن است به مدت چند هفته در رحم باقی بمانند. در سقط فراموش شده پسرفت علائم حاملگی وجود دارد.
علائم و نشانهها
فردی که دچار سقط فراموش شده است، علائم زیر در او بروز مینماید:
- محو شدن تدریجی علائم حاملگی مانند دردناک شدن و بزرگی پستانها و …
- منفی شدن آزمایش حاملگی
- اندازه رحم بزرگتر نشده بلكه ممكن است كوچكتر شود.
- از دست دادن چند کیلو وزن در اغلب زنان
- احساس سنگینی در لگن
- وجود ترشحات واژنی آبکی و قهوهای رنگ (به رنگ خون مانده)
علل شایع
از عللی که منجر به سقط جنین میشود به موارد زیر میتوان اشاره نمود:
- ناهنجاریهای ارثی و ژنتیكی جنین
- عفونتهایی مانند سرخجه، تب مالت و عفونتهای مقاربتی
- بیماریهایی نظیر سل، سرطان، افزایش فشارخون، بیماری کلیوی
- بیماریهای غدد نظیر کم کاری تیروئید، دیابت قندی
- مصرف سیگار، الکل، داروهای ضد بارداری و سموم محیطی نظیر سرب، آرسنیک در مادر
- جنین از لحاظ ژنتیک یک عامل خارجی برای مادر است و بدن مادر علیه آن آنتی بادی ساخته و جنین را دفع مینماید. در یک بارداری طبیعی جفت آنتیبادیهای متوقف کننده میسازد که مانع دفع جنین میشود.
- ناهنجاریهای شكلی رحم، وجود فیبروم یا چسبندگی رحم
عوارض احتمالی
به دنبال سقط جنین عوارض زیر در فرد ممکن است بروز نماید:
- خونریزی
- سوراخ شدن رحم حین عمل خارج کردن بقایای جفت و صدمه به اندامهای مجاور
- عفونتهای رحمی و لگنی
- چسبندگی داخل رحم
تشخیص
پزشک جهت تشخیص، اقدامات تشخیصی زیر را برای بیمار انجام میدهد:
- معاینه لگن توسط پزشک برای تعیین سایز رحم و میزان باز شدن دهانه رحم
- سونوگرافی شکمی و واژینال برای تعیین وجود ضربان قلب جنین و میزان رشد جنین
- آزمایشهای خونی نظیر آزمایش حاملگی (BHCG) برای تعیین احتمال وجود بقایای جفت پس از سقط
- آزمایشهای بافتی برای تشخیص قطعی سقط جنین
درمان
- در بیشتر بیماران سقط خودبخود صورت میگیرد اما ممکن است زمانبر بوده و برای بیمار از نظر روانی مشکل ساز شود. از این رو تخلیه رحم به روش کورتاژ یا تحریک زایمان با دارو انجام میگیرد. با جراحی (کورتاژ) بافتهای باقیمانده در رحم خارج و جلوی خطر عفونت گرفته میشود.
- مراقبت در منزل
- فردی که جنین خود را سقط نموده است، لازم است فعالیت خود را به صورت زیر برنامهریزی نماید:
- تا حد ممکن تا 48 ساعت بعد از سقط فعالیتهایتان را کم کنید و استراحت نمایید.
- از انجام ورزشهای سنگین خودداری نمایید.
- از برقراری رابطۀ جنسی تا 2 هفته پس از سقط خودداری کنید.
- اگر خونريزی و انقباضات رحمی شديد باشد، تنها مصرف مايعات توصيه میشود.
- پس از سقط رژيم غذایی در جهت تقویت فرد تنظیم شود.
در صورت بستری شدن در بیمارستان نکات زیر را رعایت نمائید:
- در بیشتر بیماران سقط خودبخود صورت میگیرد اما ممکن است زمانبر بوده و برای بیمار از نظر روانی مشکلساز شود. از این رو تخلیه رحم به روش کورتاژ یا تحریک زایمان با دارو انجام میگیرد. با جراحی (کورتاژ) بافتهای باقیمانده در رحم خارج و جلوی خطر عفونت گرفته میشود.
- قبل از رفتن به اتاق عمل برای شما سرم وصل شده و برای پیشگیری از عفونت طبق دستور پزشک آنتی بیوتیک تزریق میشود.
- شب قبل از عمل، شام سبک مثل سوپ یا سالاد بخورید. بعد از نیمه شب و صبح قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید. حتی چای، قهوه و آب هم ننوشید.
- قبل از انتقال به اتاق عمل، مثانه (ادرار) را تخلیه نمایید.
- موهای موضع عمل، قبل از عمل باید تراشیده شود.
- قبل از رفتن به اتاق عمل زیور آلات، اجسام فلزی، گیره سر، دندان مصنوعی و غیره را خارج کنید.
- کلیه لباس ها (لباس زیر، جوراب و … ) را در آورید و لباس مخصوص اتاق عمل بپوشید.
- در صورت داشتن سابقه بیماری و سابقه حساسیت (دارویی، غذایی) پرستار و پزشک معالج را در جریان امر قرار دهید.
- در صورتی که بیماری خاصی دارید و تحت درمان هستید، به پزشک و پرستار خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است نیاز باشد داروهای شما قطع و داروهای جدید جایگزین شود.
- عمل شما تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام میشود.
- برای مراقبت و بهبودی خود بعد از عمل برنامه ریزی کنید. فردی را بیابید که بعد از عمل جراحی از شما مراقبت کند.
- بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشک و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع کنید.
- در صورتی که حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
- بهتر است در تخت استراحت نمایید.
- در بستر انگشتان و مچ پاها را حرکت دهید، تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری شود.
- در صورت اجازه پزشک برای خروج از تخت ابتدا نشسته و سپس پاهای خود را از لبه تخت آویزان نمایید و در صورت نداشتن سرگیجه با کمک همراه خود و یا پرستار از تخت خارج شوید.
- در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشک اقدامات لازم جهت تسکین درد شما را انجام دهد.
- در صورت خونریزی شدید به پرستاران بخش اطلاع دهید.
- از دستکاری سرمها و رابطهای متصل به خود خودداری کنید.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- در صورتی که گروه خون مادر منفی است بایستی پس از سقط جهت تزریق آمپول روگام با پزشک مشورت کرده و اقدام لازم انجام شود.
- از روشهای پیشگیری از بارداری بعد از سقط استفاده کنید.
- از گذاشتن دوش واژینال و یا تامپون تا 2 هفته پس از سقط حذر کنید.
- شروع پریود بعدی پس از سقط ممکن است تا 6 هفته طول بکشد اما شما 2 هفته پس از سقط میتوانید از روشهای ضد بارداری نظیر قرص جلوگیری و یا IUD استفاده کنید.
- آنتی بیوتیکها را طبق دستور پزشک و در فواصل منظم استفاده کنید. از قطع دارو بدون اجازه پزشک خودداری کنید.
- تا 48 ساعت بعد از سقط فعالیتهای خود را کم کنید و استراحت کنید.
- از انجام ورزشهای سنگین خودداری نمایید.
- از برقراری رابطۀ جنسی تا 2 هفته پس از سقط خودداری کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین و ایستادن طولانی تا مدت 6 هفته بعد از عمل خودداری کنید.
- پس از سقط رژيم غذایی باید در جهت تقویت فرد تنظیم شود. از رژیم غذایی پر پروتئین مانند گوشت، مرغ و … و پر ویتامین استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای نفاخ اجتناب کنید.
- جهت جلوگیری از یبوست رژیم غذایی پرفیبر مانند میوه و سبزیجات و مایعات مصرف کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- وجود لکه بینی بدون درد در دوران بارداری
- تب، لرز، خونریزی شدید و درد
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی