مدیریت بیماری
جراحی آزادسازی عصب مچ دست (جراحی سندرم تونل کارپال یا سی.تی.اس)
آزاد سازی مجرای مچ دست (تونل کارپال) روشی درمانی است و زمانی استفاده میشود که درمانهای محافظه کارانه جوابگو نباشند. در این روش یک برش کوچک در کف دست ایجاد میشود و بافتهایی که موجب تحریک عصب شدهاند برداشته میشوند. معمولا عمل با بیحسی موضعی انجام میگیرد و بیمار در همان روز مرخص میشود.
دلایل انجام
از مهمترین دلایلی که میتوان به ضرورت انجام این عمل اشاره کرد عبارتند از:
- کاهش فشار روی عصب
- کاهش درد
- جلوگیری از وخامت بیشتر
عوارض احتمالی
تمام جراحیها عوارضی مانند: خونریزی، عفونت و واکنش به ماده بیهوشی را به همراه دارند. از دیگر عوارض احتمالی این عمل عبارتند از:
- زخم: ممکن است مشکلاتی مانند تورم، کبودی، خونریزی، تجمع خون زیر زخم (هماتوم)، عفونت و باز شدن زخم (انقباض) اتفاق بیافتد.
- جای زخم: بسته به اندازه دستهای شما، اندازه برش کف دست شما بین 3-5 سانتیمتر میباشد. محل زخم ممکن است کمی قرمز باشد اما با گذشت زمان برطرف میشود. همچنین محل زخم ممکن است حساس شود که این نیز حل خواهد شد. ماساژ منظم و استفاده از کرم یا روغن به بهبودی زخم کمک میکند.
- آسیب عصبی: پزشک از امکان آسیب به عصب در طول عمل آگاه است و تمام تلاش خود را برای جلوگیری از آن به کار میگیرد اما گاهی اوقات ممکن است عصب و یا شاخههای آن آسیب ببینند. این میتواند شامل این موارد باشد: آسیب به شاخههای عصبی که به کف دست میروند، اعصابی که حس بین انگشتان میانی و انگشت حلقه شما را تامین میکند، و شاخهای که به انگشت شست میرود. اگرچه که این موارد نادر هستند اما هر گونه آسیب عصبی ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
- عود کردن: اگر علائم شما برطرف نشده باشد ممکن است بدین معنا باشد که تمام رباطها جدا نشدهاند. این مسئله نادر است (2٪)، اما در صورت بروز ممکن است نیاز باشد که عمل دوباره تکرار شود.
- تشدید آرتروز انگشت شست: اگر سابقه ابتلا به آرتروز انگشت شست داشته باشيد، انجام این عمل ممکن است باعث تشديد اين مشکل شود.
اقدامات پیش ازعمل
قبل از جراحی شما باید برخی از آزمایشهای خون را برای بررسی میزان لختگی خون انجام دهید. یک یا دو ساعت قبل از عمل، باید در بیمارستان بستری شوید. برای حداقل 6 ساعت قبل از عمل باید از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید.
روش انجام
جراحی آزاد سازی تونل (مجرای) مچ دست معمولا تحت بیحسی موضعی انجام میشود. ابتدا برشی به اندازه 3-5 سانتیمتر کف دست زده میشود. سپس رباط عرضی (مجموعه از فیبرها روی کف دست و نزدیک به مچ دست) از هم جدا میشوند. این اجازه میدهد فضای بیشتری در داخل مجرای مچ دست ایجاد شود و فشار روی عصب را کاهش میدهد. در طول عمل، عصب بررسی میشود و سپس زخم با بخیه بسته میشود. سپس از یک پانسمان بزرگ برای حفاظت از مچ دست استفاده میشود.
مراقبتهای پس از عمل
شما باید تا 4 روز اول پس از عمل بر روی زخم خود از یک بانداژ استفاده کنید (یک پزشک عمومی باید روند بهبود زخم شما را بررسی کند) و دست خود را تا 48 ساعت بالا نگه دارید. بخیهها حدود 12 روز پس از عمل کشیده میشوند. شما برای امور معمول قادر به استفاده از دست خود هستید اما باید از انجام حرکاتی که به محل برش فشار مستقیم وارد میکند و از بلند کردن اجسام سنگین برای حداقل 3 ماه اجتناب کنید. دستورالعملهای دقیقتر در مورد مراقبت از برش به شما داده خواهد شد.
نتایج
آزاد سازی تونل کارپال (مجرای مچ دست) در اکثریت افراد با موفقیت انجام میشود و عوارض جدی به ندرت و در اقلیت بیماران اتفاق میافتد.
نکاتی که لازم است پس از ترخیص از بیمارستان و بازگشت به منزل رعایت نمائید.
- از غذاهایی که دارای ویتامین B1 (ب 1) هستند مانند غلات، جگر، دل، قلوه، حبوبات، سبزیجات دارای برگ تیره بیشتر استفاده کنید.
- 2 تا 3 روز بعد از عمل حركات ملايم شصت و انگشتان درون گچ را شروع کنید.
- از انجام فعاليتهای سبك معمولاً 2 الی3 هفته بعد از جراحی و فعاليتهای سنگين تا 2 الی 3 ماه بعد از جراحی اجتناب کنید.
- از فعالیتهایی که سبب افزایش فشار بر دست میشود اجتناب کنید (گرفتن، چنگ زدن).
- هنگامی که در وضعیت ایستاده قرار دارید به وسیله یک باند ساده یا روسری دست خود را از گردن آویزان کنید.
- هنگام حمام کردن با استفاده از کیسه پلاستیکی، مانع خیس شدن پانسمان دست خود شوید.
- ممکن است اثر زخم محل جراحی 4 تا 6 هفته بعد از عمل برطرف میشود.
- مچ دست را در حالت عادی نگه دارید و از قرار دادن مچ دست در وضعیت خمیده، پیچ خورده، چرخیده (چلاندن لباس برای آبگیری) خودداری کنید.
- از حرکات تکراری مچ دست و نگه داشتن یک وسیله برای مدت طولانی خودداری کنید.
- به جای انگشت شصت و اشاره از تمامی دست و انگشتان برای گرفتن اشیاء استفاده کنید.
- دستها را به طور دورهای استراحت دهید.
- سرعت انجام حرکات قوی و تکراری را کاهش دهید.
- درد عمقی تا ماهها بعد از جراحي وجود دارد، میتوانید به وسیله آتلهای حمایتی مچ دست، که پزشک توصیه میکند درد را کاهش دهید.
- بهبودی کامل، ممکن است هفتهها و یا ماهها طول بکشد.
- در صورت تجویز آنتیبیوتیک طبق دستور پزشک در فواصل معین و یک دوره کامل مصرف کنید. از قطع آن بدون دستور پزشک خودداری کنید.
- جهت تسکین درد از داروهای ضد درد طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
- 14-10 روز بعد از عمل جهت برداشتن بخیهها به پزشک معالج یا بیمارستان، مراجعه کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر به بیمارستان و یا پزشک مراجعه کنید
- کاهش حس و حرکت دست
- علائم عفونت زخم جراحی مانند گرمی، بوی بد و ترشح از محل زخم، تورم، قرمزی و افزایش درد در ناحیه عمل جراحی
- سایر موارد نگران کننده و یا اورژانسی