مدیریت بیماری
بیوپسی (نمونه برداری) کلیه
بیوپسی (نمونه برداری) ریه یک روش برای به دست آوردن یک نمونه بسیار کوچک از بافت ریه است. سپس بافت با میکروسکوپ بررسی می‌شود. این روش برای تشخیص برخی اختلالات و بیماری‌های ریه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیوپسی (نمونه‌برداری) کلیه، روشی است که طی آن تکه کوچکی از بافت کلیه جدا شده و در زیر میکروسکوپ از نظر علائم آسیب یا بیماری تحت بررسی قرار می‌گیرد.
چنانچه آزمایش‌های خون، ادرار یا روش‌های تصویربرداری، اطلاعات کافی برای تشخیص مشکل کلیه را فراهم نکنند، پزشک این عمل را توصیه می‌کند. همچنین از نمونه‌برداری کلیه برای تشخیص شدت بیماری کلیوی یا اثر روش‌های درمانی در بهبود بیماری نیز استفاده می‌شود. چنانچه شما کلیه پیوندی داشته باشید که به خوبی عمل نکند نیز ممکن است انجام نمونه‌برداری تجویز شود.
اغلب نمونه‌برداری‌های کلیه با وارد کردن یک سوزن از طریق پوست انجام می‌گیرد. طی این عمل یک وسیله تصویربرداری نیز برای راهنمایی جهت تعیین محل ورود سوزن به کلیه و برداشت بافت به کار می‌رود.
دلایل انجام
ممکن است نمونه‌برداری کلیه به منظور موارد زیر انجام گیرد:
- تشخیص مشکل کلیوی که با سایر روش‌ها قابل شناسایی نیست.
- کمک به برنامه‌های درمانی بر اساس وضعیت کلیه
- تعیین سرعت پیشرفت روند بیماری کلیوی
- تعیین میزان آسیب در اثر بیماری کلیوی یا سایر بیماری‌ها
- ارزیابی روش‌های درمانی
- تعیین دلیل عدم کارکرد مناسب کلیه پیوندی
ممکن است پزشک بر اساس نتایج آزمایش خون یا ادرار، نمونه‌برداری کلیه را توصیه کند.
بعضی از دلایل شایع استفاده از نمونه‌برداری عبارتند از:
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- وجود پروتئین در ادرار (پروتئینوری) که در حال بالا رفتن است و همراه سایر علائم بیماری می‌باشد.
- اختلال عملکرد کلیه و وجود مواد زاید در خون
همه افراد مبتلا به مشکلات بالا نیازمند انجام نمونه‌برداری نیستند. تصمیم برای انجام این کار بر اساس علائم و نشانه‌ها، نتیجه آزمایش‌ها و سلامت کلی صورت می‌گیرد.
عوارض احتمالی
به طور کلی، بیوپسی از طریق پوست روشی ایمن و بدون خطر است. خطرات احتمالی مرتبط با این عمل عبارتند از:
- خونریزی
شایع‌ترین عارضه بیوپسی کلیه، وجود خون در ادرار است. خونریزی معمولاً طی چند روز قطع می‌شود. خونریزی‌های شدید و جدی که نیاز به تزریق خون پیدا می‌کنند تنها در درصد پایینی از افراد رخ می‌دهد. به ندرت، عمل جراحی برای کنترل خونریزی لازم می‌شود.
- درد
درد در قسمتی که بیوپسی انجام شده شایع است اما معمولاً تنها چند ساعت به طول می‌انجامد.
- فیستول شریانی- وریدی
چنانچه سوزن بیوپسی به طور تصادفی به دیواره نزدیک رگ‌ها و شریان ها آسیب برساند، فیستول یا ارتباط غیرطبیعی می‌تواند بین دو رگ ایجاد شود. این نوع فیستول معمولاً نشانه‌ای ندارد و به خودی خود ترمیم می‌گردد.
- سایر عوارض
به ندرت، تجمع خونی (هماتوم) در اطراف کلیه، عفونی می‌شود. این عارضه با استفاده از آنتی‌بیوتیک و عمل جراحی درمان می‌گردد. خطر غیر شایع دیگر، ایجاد فشارخون بالا مرتبط با یک هماتوم بزرگ است.
آمادگی پیش از مداخله
قبل از انجام بیوپسی کلیه، شما با پزشک خود ملاقات خواهید کرد و در مورد آنچه انتظار دارید با او صحبت کنید. این، زمان مناسبی برای پرسیدن سوالاتتان در مورد عمل و اطمینان از خطرات احتمالی و فواید این کار است. نمونه‌برداری کلیه در بیمارستان یا کلینیک انجام می‌شود. تیم مراقبت سابقه پزشکی و داروهای مصرفی شما را بررسی خواهد کرد. قبل از انجام نمونه‌برداری باید گان(لباس جراحی) بیمارستان به تن کنید. احتمالاً یک داروی آرام‌بخش سبک برای کمک به حفظ آرامش شما در طول عمل داده خواهد شد.
ممکن است از شما خواسته شود که 8 ساعت قبل از بیوپسی کلیه چیزی نخورید و نیاشامید.
روش انجام
در طول بیوپسی کلیه، شما هوشیار خواهید بود و بر روی شکم خود می‌خوابید. چنانچه بیوپسی بر روی کلیه‌های پیوندی انجام گیرد باید به پشت بخوابید. مراحل کامل بیوپسی معمولاً حدود یک ساعت به طول می‌انجامند و مراحل آن به ترتیب زیر است:
ابتدا سونوگرافی از کلیه‌ها انجام می‌شود تا پزشک محل دقیق ورود سوزن را تعیین کند. در سونوگرافی امواج صوتی برای ایجاد تصویری از بافت‌ها و اندام‌های داخلی به کار می‌رود. در بعضی موارد، سی‌تی‌اسکن به جای سونوگرافی استفاده می‌شود. پزشک محل ورود سوزن را مشخص کرده و ناحیه را تمیز می‌کند و از داروهای بی‌حسی استفاده می‌کند (بی‌حسی موضعی). سپس یک بریدگی کوچک برای ورود سوزن ایجاد می‌گردد. سونوگرافی برای تعیین محل درست ورود سوزن به کلیه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از شما خواسته می‌شود درحالی‌که پزشک سوزن را وارد می‌کند نفس عمیقی بکشید و آن را نگه دارید. زمانی که سوزن از طریق پوست وارد کلیه شما می‌شود ممکن است حسی مانند فشار داشته باشید و صدای تیزی بشنوید. شما باید آرام باشید و نفس خود را تا جمع‌آوری کامل نمونه حبس کنید که حدود 30 تا 45 ثانیه به طول می‌انجامد. ممکن است برای جمع‌آوری نمونه کافی سوزن 3 یا 4 بار وارد شود. پانسمان کوچکی بر روی محل ورود سوزن قرار می‌گیرد.
نتایج قابل انتظار
بعد از انجام نمونه‌برداری به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید و فشارخون، نبض و تنفس شما چک خواهد شد. به علاوه، آنالیز ادرار و شمارش کامل سلول‌های خونی نیز برای بررسی خونریزی یا سایر عوارض چک می‌شوند. برای چند ساعت بدون حرکت به پشت یا اگر کلیه پیوندی دارید بر روی شکم می‌خوابید. بعد از انجام نمونه‌برداری می‌توانید به طور طبیعی بخورید و بیاشامید.
برای چند ساعت در محل نمونه‌برداری احساس سوزش یا درد خواهید داشت که مسکن تجویز می‌شود.
افراد اغلب در همان روز مرخص می‌شوند. اما در بعضی موراد طبق نظر پزشک به 12 تا 24 ساعت بستری و استراحت در بیمارستان نیاز خواهند داشت. تیم درمانی محدودیت‌هایی را که لازم است رعایت کنید به شما یادآوری می‌کنند، برای مثال برای دو هفته باید از بلند کردن اجسام سنگین و انجام ورزش‌های شدید بپرهیزید. نمونه بافت کلیه به آزمایشگاه منتقل می‌شود و توسط کارشناس آسیب شناسی بررسی می‌گردد.
در عرض یک هفته، معمولاً آزمایشگاه نتیجه بیوپسی را گزارش خواهد کرد. در موارد اورژانس یک گزارش کامل یا جزئی می‌تواند در عرض 24 ساعت آماده شود. سپس پزشک نتایج را برای شما توضیح خواهد داد و روش درمانی مناسب را با توجه به علت مشکل کلیوی انتخاب می‌کند.
