حاملگی مولار زمانی ایجاد می‌شود که در تخم بارور شده ناهنجاری­‌های خاصی وجود داشته باشد. تخم بارور شده یا هرگز به جنین تبدیل نمی‌شود و یا این که به شکل غیرطبیعی رشد می‌کند و نمی‌تواند زنده بماند. در این حالت جنین، کیسه جنینی یا هیچ بافت جفتی طبیعی وجود ندارد. در عوض، جفت توده­‌ای از کیسه­‌های شبیه به خوشه انگور را تشکیل می‌دهد. حاملگی مولار می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی مانند ابتلا به فرم نادری از سرطان را به دنبال داشته باشد که این شرایط به درمان فوری نیاز خواهد داشت.

علائم و نشانه‌ها

• خون‌ریزی روشن و بد رنگ آب آلو مانند از واژینال در سه ماهه اول بارداری
• عدم شنیدن صدای قلب جنین در سه ماهه اول
• دفع کیسه­‌های آبکی کوچک بنام وزیکول­‌های خوشه انگوری در سایزهای متفاوت
• اندازه بسیار بزرگ رحم
• تهوع و استفراغ شدید حاملگی که به دلیل میزان بالای بتا.هاش.سی.جی (BHCG) یا هورمون بارداری است.
• کم‌خونی
• عدم لمس ارگان‌­های جنینی. در معاینه و لمس، یک رحم یکنواخت، پر و نرم لمس می­‌شود.
• فشارخون بالا بخصوص در خانم‌­های جوان که سابقه قبلی هم نداشته باشند، فشار خون 90/140 در هفته 20ـ14 دیده می­‌شود.
• عدم شنیدن صدای قلب جنین

علل شایع

علت اصلی بروز این بیماری اختلالی است که در لقاح تخمکی که از لحاظ ژنتیکی ناقص است با اسپرم و در نتیجه غیرفعال شدن سلول تخم است. همچنین عوامل مختلفی وجود دارند که ممکن است احتمال بروز این بیماری را افزایش دهند که عبارتند از :

• کمبود مصرف ویتامین آ (A)
• کاهش مصرف چربی حیوانی
• کمبود مصرف کاروتن
• سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه
• سن بارداری بالای 45 سال و زیر 20 سال

عوارض احتمالی

• عوارض بیهوشی مانند سردرد و سرگیجه
• عمل جراحی مانند خون‌ریزی
• ایجاد سلول‌های غیر طبیعی مزمن در رحم به علت جا ماندن برخی سلول‌­های حاملگی مول در رحم
• عوارض شیمی‌درمانی مانند ریزش مو، زخم دهان، دانه­‌های پوستی

تشخیص

• بیشترین تشخیص در معاینه توسط پزشک و بررسی علائم بالینی
• انجام سونوگرافی و تایید مول
• افزایش میزان بتا.هاش.سی.جی(BHCG) که معمولاً بالای 40000 است.
• دفع کیسه­‌های آبکی کوچک بنام وزیکول­‌های خوشه انگوری در سایزهای متفاوت و فرستادن نمونه وزیکول‌­ها به آزمایشگاه پاتولوژی

درمان

حاملگی مول اصولاً به سقط خودبخودی می‌انجامد در غیر اینصورت اگر حاملگی مولار قطعی است ختم حاملگی و تخلیه فوری رحم با ساکشن کورتاژ ضروری می‌­باشد. قبل از تخلیه رحم اقدامات زیر باید انجام گیرد:

• گرفتن رگ جهت وصل سرم و یا تزریق خون
• انجام آزمایشات خون مانند تست‌­های کبدی، غلظت خون، گروه خون و …
• رزرو واحد خون و پلاکت
• هیسترکتومی‌ یا خارج کردن رحم در زنانی که بالای 40 سال دارند و نیز تمایلی به بارداری در آینده ندارند.

پیگیری و ادامه درمان

پیگیری­‌های دقیق بعد از عمل و ختم حاملگی عبارتند از:

• پس از عمل هر دو هفته یکبار تا سه نوبت میزان (بتا.هاش.سی.جی) C.G اندازه گیری می­‌شود.
• پس از صفر شدن میزان C.G دوباره میزان آن ماهانه چک می­‌شود تا زمانی که در مدت سه ماه، سه گزارش صفر باشد.
• پس از 6 ماه بعد و بعد از آن یکسال بعد مجدداً میزان C.G چک می­‌شود.
• اگر بیمار تمام این مسیر را با سلامت و بی‌مشکل طی کند، بعد از یکسال اجازه حامله شدن مجدد را دارد.
• برای بیمار پرونده تشکیل می­‌شود و  C.G انجام شده در آن ثبت می­‌شود. هر جا کاهش H.C.G متوقف یا ثابت ماند و سپس افزایش یافت، باید پیگیری به طور دقیق­‌تری جهت تشخیص علت انجام شود. هر چه میزان H.C.G بالا رفت، اقدامات زیر برای بیمار انجام می‌­شود:
• معاینه لگنی دقیق هر سه ماه یکبار از نظر اندازه رحم و میزان نرمی‌
• درخواست تصویربرداری از قفسه‌سینه
• سونوگرافی
• یک روش پیشگیری از بارداری مطمئن مانند استفاده از قرص‌های ال دی (LD)