آندوسکوپی کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد یا ERCP، روشی است که با استفاده از ابزار دوربین مانند قابل انعطاف به نام آندوسکوپ برای تصویربرداری با  اشعه ایکس از مجاری که تخلیه کبد (مجرای صفراوی) و لوزالمعده را به عهده دارند استفاده می‌شود. این روش مورد استفاده برای شناسایی هرگونه اختلال در این مجاری، مانند سنگ کیسه صفرا، انسداد، تنگی، تومور و یا کیست است. همچنین ممکن است در حین انجام معاینه، اقدامات دیگری نیز انجام شود از جمله کشش و یا گشاد کردن مجرای تنگ شده، از بین بردن انسداد، مانند سنگ کیسه صفرا و یا نمونه برداری به منظور معاینات تکمیلی.

آمادگی پیش از مداخله

پیش از انجام این روش تشخیصی، با پزشک یا پرستار یا مرکز انجام آزمایش مشورت کنید.

قبل از آزمایش از خوردن و نوشیدن هر چیزی پس از نیمه شب خودداری کنید.

از مصرف دارو بدون اطلاع پزشک خوددای کنید. همچنین پیش از انجام آزمایش، درباره بیماری یا سابقه‌ی مصرف دارو و … با پزشک خود صحبت کنید.

از شما خواسته خواهد شد که لباس بیمارستان بپوشید. خط تزریق وریدی در بازوی شما قرار داده می شود.

از شما خواسته خواهد شد که عینک، لنزهای تماسی، دندان مصنوعی، و طلا و جواهرخود را خارج کنید.

پشت حلق شما با اسپری، بی‌حس خواهد شد.

اگر شما به ید یا صدف حساسیت دارید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. چرا که به شما یک ماده رنگی تزریق می‌شود که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شود.

روش انجام 

پرستار یا پزشک شما داروهای مورد نیاز را به منظور آرامش بیشتر در حین آزمایش از طریق خط تزریق درون وریدی، تزریق می‌کند. هنگامی‌که دارو اثر کرد، پزشک یک محافظ دندان‌ها و لثه در دهان شما قرار می‌دهد که به حفاظت دهان در حین انجام عمل کمک می‌کند. پس از آن آندوسکوپ (لوله بلند مخصوص تصویربرداری) را از دهان به معده و اثنی عشر (دوازدهه) وارد کرده و تصاویر اشعه ایکس از مجاری صفراوی گرفته می‌شود.

فضایی در دوازدهه وجود دارد که در آن صفرا و مجاری پانکراس تخلیه می‌شود. یک کاتتر کوچک (لوله نرم) برای تزریق رنگ کنتراست در این فضا قرار داده خواهد شد. این رنگ تصاویر اشعه ایکس را واضح تر نشان می‌دهد.

ممکن است از شما خواسته شود در طول این آزمایش تغییر وضعیت دهید. پرستار کمک خواهد کرد که این کار را انجام دهید. فشار خون، نبض، تنفس و درصد اکسیژن خون شما در حین آزمایش تحت نظارت است.

هنگامی‌که پزشک مشکل را شناسایی کرد، ممکن است نیاز به انجام یکی از روش‌های زیر داشته باشد:

• اگر اشعه ایکس یک سنگ صفرا یا انسداد را نشان می‌دهد ، پزشک ممکن است برای درمان آن بزرگ و گشاد کردن مجرای صفراوی را انتخاب کند. او یک برش کوچک در مجرای صفرا با یک سیم گرمکن الکتریکی ایجاد خواهد کرد. سنگ کیسه صفرا با استفاده از یک ابزار خاص خرد می‌شود و تکه های کوچک با استفاده از یک بالن برداشته و یا به سمت روده سوق داده می‌شوند، که به طور طبیعی حذف شوند.
• اگر پزشک متوجه تنگی مجرا شود ، ممکن است گذاشتن استنت (فنر) در مجرا را انتخاب کند. استنت یک لوله کوچک پلاستیکی است که می‌تواند کمک به باز نگه داشتن مجرا کند. استنت گذاری می‌تواند باعث از بین بردن زردی (یک بیماری ناشی از وقفه در پردازش صفرا) شود. استنت گاهی اوقات در مجرای لوزالمعده قرار داده می‌شود. استنت می‌تواند از طریق آندوسکوپی تحت فشار در منطقه تنگ مجرای صفرا قرار داده شود.
• گاهی اوقات ، لوله پلاستیکی نازک، به نام یک لوله نازوبیلیاری، از طریق بینی در مجرای صفراوی سمت چپ گذاشته می‌شود. این کار اجازه می‌دهد تا صفرا تخلیه شود و تصویربرداری با اشعه ایکس بهتر انجام شود. لوله ممکن است برای چند روز نگه داشته شود. این روش ممکن است در ابتدا کمی ‌ناراحت کننده باشد، اما با خوردن و آشامیدن تداخل ندارد.

انجام آندوسکوپی کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد یا ERCP معمولا بین 30 دقیقه تا 2 ساعت طول خواهد کشید.

نتایج قابل انتظار

پس از آزمایش در اتاق ریکاوری باقی می‌مانید تا زمانی که اثر داروهای بی هوشی از بین برود. ممکن است گلودرد خفیف یا بی حسی در گلو داشته باشید. توجه کنید تا زمان برطرف شدن کامل بی‌حسی، از خوردن و یا نوشیدن اجتناب کنید.

همچنین ممکن است احساس پری و ناراحتی داشته باشید. این احساس به خاطر هوایی است که به داخل معده در طی آزمایش وارد شده. این احساس معمولا به سرعت از بین می‌رود، اگر چه ممکن است چند ساعت طول بکشد.

شما ممکن است احساس کسلی داشته باشید. پرستار ممکن است پشت گلو را با یک سواب پنبه برای آزمایش “حالت تهوع” تحریک کند. هنگامی‌که شرایط بلع را داشتید، می‌توانید هر آنچه می‌خواهید بخورید و بنوشید.

پزشک درباره‌ی نتایج این روش تشخیصی، با شما مشورت و بهترین گزینه را انتخاب خواهد کرد.